'Facebook blijft te vaag over speciale regels voor beroemdheden'

De toezichtsraad van Facebook krijgt maar geen antwoord op de vraag welke speciale regels er nu precies gelden voor beroemdheden op het sociale netwerk.

Helle Thorning-Schmidt, lid van de Oversight Board van Facebook, is ontevreden over de antwoorden die Facebook-moederbedrijf Meta geeft over de speciale voorkeursbehandeling van bekende personen.

Het systeem XCheck (cross check) geldt voor onder andere bekende politici, journalisten, acteurs en topsporters. Het moet voorkomen dat berichten van die bekende personen ten onrechte worden verwijderd wegens overtredingen van de regels. Dat zou namelijk kunnen leiden tot kritiek en negatieve media-aandacht.

Volgens Facebook zou Cross Check "slechts op een klein aantal beslissingen" worden toegepast, maar The Wall Street Journal onthulde vorig jaar dat het systeem geldt voor 5,7 miljoen bekende personen. Daardoor ontstond een soort onzichtbare 'elite' onder de gebruikers van het sociale netwerk.

Volgens Thorning-Schmidt wist de toezichtraad van het sociale netwerk daar te weinig over. De Oversight Board werd door Facebook opgericht als een soort hooggerechtshof, dat moet bepalen of het bedrijf zijn regels goed toepast.

Neymar

Een voorbeeld van een persoon die een voorkeursbehandeling kreeg is voetballer Neymar. De Braziliaan kon in 2019 naaktfoto's op Facebook plaatsen van een vrouw die hem had beschuldigd van verkrachting terwijl naaktfoto's volgens de regels van Facebook altijd verboden zijn.

Andere accounts op de beschermde lijst konden berichten plaatsen met inhoud die door de feitencheckers van Facebook al eerder als onjuist waren bestempeld. Zo konden zij Hillary Clinton ervan beschuldigen groepen pedofielen te hebben beschermd en over toenmalig president Donald Trump beweren dat hij alle vluchtelingen voor "beesten" zou hebben uitgemaakt.

Intern onderzoek

In 2019 hield Facebook de praktijken intern al eens tegen het licht. Daaruit bleek dat gebruikers op de beschermde lijst regelmatig voorgetrokken werden. De interne controle noemde dat toen "niet in het openbaar te verdedigen".

Facebook ontkende vorig jaar in een reactie ook de misleiding van de eigen toezichtsraad. Volgens een woordvoerder was kritiek op XCheck gepast, maar was dat systeem juist opgericht voor berichten waarbij het nodig was om nog eens te kijken zodat ze goed begrepen werden.