Het Europese Parlement heeft een omstreden auteursrechtenwet goedgekeurd. Hierdoor zijn techbedrijven verplicht om bestanden die door gebruikers online worden gezet voortaan te controleren op auteursrechtelijk beschermd materiaal. Dit heeft waarschijnlijk grote gevolgen voor populaire websites zoals Dumpert.
De wet werd aangenomen met een meerderheid van 348 Europarlementariërs, 274 parlementariërs stemden tegen. Een voorstel om het parlement te laten stemmen over het schrappen van twee omstreden artikelen in de wet haalde het net niet. Een krappe meerderheid van vijf stemmen stak daar een stokje voor.
Uploadfilter en linktaks
De wetswijziging is omstreden omdat grote internetplatforms zoals YouTube, Facebook en Instagram aansprakelijk worden als gebruikers auteursrechtelijk beschermde filmpjes, foto’s of muziek uploaden. Dit wordt geregeld in Artikel 13. Tegenstanders vrezen dat ook ander materiaal wordt tegengehouden door 'uploadfilters' van internetbedrijven en dat er zo censuur ontstaat.
Verder geeft de wet uitgevers rechten om te onderhandelen over vergoedingen voor het online zetten van delen van nieuwsberichten door sites zoals Google News. Dit wordt geregeld in Artikel 11 en door tegenstanders wordt dit ook wel een linktaks genoemd.
Voorstellen om beide artikelen te schrappen werden niet in stemming gebracht.
'Zwarte dag voor internetvrijheid'
Julia Reda, een Duitse Europarlementariër voor de Piratenpartij - en tegenstander van de wetgeving - noemt het besluit van het Europarlement op Twitter in een eerste reactie 'een zwarte dag voor internetvrijheid'.
Reda voerde de afgelopen weken een felle strijd tegen de wet. In Berlijn gingen afgelopen weekend zo'n 40.000 mensen de straat op om te demonstreren tegen Artikel 11 en Artikel 13.
Slecht nieuws voor Dumpert
In Nederland brengt Artikel 13 het voortbestaan van de populaire site Dumpert in gevaar. Op de site wordt veel auteursrechtelijk beschermd materiaal geüpload. Door strengere uploadregels is de kans groot dat het hele businessmodel op de schop moet, bleek begin februari uit een analyse van RTL Z.
Dumpert-eigenaar TMG laat weten met interesse te kijken naar de ontwikkelingen. "Op dit moment wachten wij de definitieve tekst van de richtlijn af. Zodra deze is vastgesteld zullen we inventariseren welke maatregelen Dumpert moet nemen om aan de nieuwe regels te voldoen en welke impact dit heeft op het platform", zegt hij.
Nederlandse uitgevers in jubelstemming
Nederlandse nieuwsuitgevers zijn ondertussen in hun nopjes met het besluit van het parlement. Vooral de mogelijkheid om geld te gaan vragen voor online herpublicatie van delen van nieuwsstukken spreekt ze erg aan, stelt branchevereniging NDP Nieuwsmedia in een persbericht. Bij die club zijn onder andere de uitgevers van het FD, RTL Nieuws en RTL Z maar ook die van NRC, de Volkskrant en het AD aangesloten.
Het uitgeversrecht is 'onmisbaar' voor het voortbestaan van kwaliteitsjournalistiek in Europa, stellen de uitgevers. "Het garandeert dat uitgevers kunnen blijven investeren in hun kwalitatief hoogwaardige redacties. Daarom schaarden ook journalistenverenigingen zich achter het voorstel", schrijven zij.
Geld verdelen
Grote vraag is hoe de uitgevers in de praktijk kunnen profiteren van de nieuwe wet. "Google en Facebook verdienen op dit moment geld met content van rechthebbenden, nu kunnen er afspraken gemaakt worden met techgiganten", zegt Martijn David, senior adviseur intellectueel eigendom, collectieve rechten & privacy bij de Mediafedaratie, de branchevereniging voor mediabedrijven waarbij NDP Nieuwsmedia is aangesloten.
Volgens David zijn er nog geen uitnodigingen de deur uit naar Google, Facebook en YouTube om te praten over een verdeling van de inkomsten. Dat hoeft volgens hem ook nog niet, er is nog genoeg tijd voor tijdens de implementatieperiode van de wet, aldus David.
Google News
Kent Walker, chief legal officer bij Google, waarschuwde in februari dat Artikel 11 flinke gevolgen kan hebben voor nieuwsuitgevers. Als er alleen url's, korte fragmenten van koppen en geen voorbeeldafbeeldingen getoond mogen worden in de Google-zoekmachine, dan leidt dat tot een 'substantieel verlies van verkeer naar nieuwsuitgevers'. In een gematigde test nam het verkeer vanaf Google met 45 procent af.
Vandaag laat Google in een reactie op het besluit van het Europarlement weten dat de auteursrechtenwet wat hen betreft verbeterd is, maar nog steeds zorgt voor juridische onzekerheid. "De details zijn belangrijk en we kijken ernaar uit om samen te werken met beleidsmakers, uitgevers, videomakers en rechthebbenden", zegt een woordvoerder van Google in een statement.
Op aanvullende vragen van RTL Z gaat de woordvoerder niet in.
Nederland stemde tegen
Nederland is een van de weinige landen die vorige maand in de Raad van de Europese Unie tegen de concept-copyrightwet stemde. Samen met Luxemburg, Polen, Italië en Finland stelde Nederland een verklaring op (pdf) waarin staat dat het concept wat de landen betreft een stap terug betekent.
Volgens de vijf landen komen de rechten van Europeanen in het gedrang doordat er veel juridische onduidelijkheden zijn en 'ontbreekt de balans tussen de bescherming van rechthebbenden en de belangen van burgers'.
Nu de copyrightwet ook is goedgekeurd door het Parlement moet alleen de Raad nog officieel goedkeuring geven. Dit is slechts een formaliteit en gebeurt waarschijnlijk begin april.
