Hoe is verstoring van het vliegverkeer door drones, zoals deze week bij het Britse vliegveld Gatwick, te voorkomen? Neerschieten van drones is moeilijker dan het lijkt en is gevaarlijk. Er wordt daarom gewerkt aan allerlei andere methodes: van sterke lasers tot het vangen van drones door roofvogels.
De Britse politie heeft inmiddels maatregelen genomen om drone-overlast bij Gatwick tegen te gaan. Het gaat volgens de luchthaven om 'militaire hulpmiddelen'. Eerder zei de Britse politie te overwegen om drones uit de lucht te schieten. Dat gebeurde niet vanwege zorgen over verdwaalde kogels.
Sluipschutters
Ook om een andere reden is het neerschieten van drones niet ideaal. Volgens een woordvoerder van de Luchtvaartpolitie is het 'moeilijker dan je denkt'. "We hebben het getest met onze sluipschutters en die kregen de drones vaak ook niet meteen uit de lucht", vertelt een politie-woordvoerder aan Bright. "Je moet de drone precies op de juiste plek raken om hem meteen te laten crashen. Als je één rotor eraf schiet, vliegt hij gewoon verder."
Wat voor mogelijkheden zijn er nog meer om drones uit de lucht te halen?
Radiosignalen verstoren
Drie Britse bedrijven hebben het Anti-UAV Defence System (AUDS) ontwikkeld, waarmee het mogelijk is om drones op te sporen en uit te schakelen. Met behulp van een radar kan het systeem op 10 kilometer afstand drones te detecteren. Vervolgens kan het systeem de radiosignalen uitschakelen waarmee de drone wordt bestuurd.
"Dit proces verloopt erg snel. Normaal is 8 tot 15 seconden voldoende", schrijft een van de ontwikkelaars, Blighter Surveillance Systems. AUDS is nog niet beschikbaar op Gatwick. Wel is het systeem getest op verschillende Amerikaanse luchthavens.
Enigszins vergelijkbaar is de zogeheten Dronegun, die de verbinding tussen de drone en de bestuurder ervan kan verstoren. Veel drones landen vervolgens verticaal of keren terug naar het punt waar ze zijn opgestegen.
Er kleven wel de nodige haken en ogen aan 'jamming', het verstoren van de drone-communicatie. "Radiocommunicatie verstoren bij een vliegveld is niet handig", zegt Wiebe de Jager, drone-expert van Dronewatch.nl. Piloten maken zelf immers ook gebruik van radiocommunicatie.
"Als je een drone verstoort, weet je ook niet precies waar hij gaat landen, en weet je ook niet het traject dat hij daar naartoe gaat afleggen. Sommige drones keren bij jamming terug naar de plek van opstijgen, maar dat kan precies een gevaarlijke kant op zijn."
Andere drone met vangnet
Het Japanse beveiligingsbedrijf Secon heeft een drone ontwikkeld die is voorzien van een vangnet. De Japanse politie zet deze drone in om andere drones te vangen die in verboden gebied vliegen. Ook de in Delft ontwikkelde DroneCatcher belooft drones met behulp van een net te onderscheppen. Na de vangst kan de DroneCatcher de drone weer loslaten in een 'veilig' gebied.
Makkelijk is het volgens De Jager niet. "Je moet precies in drie dimensies weten hoe de drone gaat vliegen voor je het net uitwerpt. Het moet ook in één keer raak zijn."
Roofvogels
In Nederland experimenteerde de politie enige tijd met roofvogels voor het onderscheppen van drones. Dat was geen succes: een jaar geleden staakte de politie de proef met de zeearenden. "Het zelf trainen, houden en inzetten van de roofvogels blijkt in de praktijk complexer en lastiger uitvoerbaar dan eerder uit het project bleek." Bovendien zijn roofvogels niet geschikt om in te zetten als drones overlast veroorzaken in de buurt van mensenmassa's, zegt een woordvoerder van de politie. "Als een drone boven een plein vol met mensen vliegt, dan is met zo'n roofvogel niet te voorspellen wat er gaat gebeuren. En de vogel zelf kan ook voor paniek zorgen."
Laserpistool
Het is ook mogelijk een drone uit de lucht te schieten met een krachtige laserbundel. Daar wordt ook in Nederland aan gewerkt. Een bronsterkte van 1 kW is voldoende 'om binnen een seconde een gat in de drone te branden en deze uit te schakelen', stelt het Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum.
In een video toont het NLR hoe een en ander in zijn werk gaat. "Met de nieuwe generatie elektrische ‘Solid State Lasers’ kan de krijgsmacht direct een doelwit vernietigen, zoals een raket of vijandelijke drone. Daar is geen munitie meer voor nodig, een stopcontact in de buurt is voldoende."
Vliegveiligheid in gevaar
Niet alleen bij Gatwick zorgen drones voor overlast. Een maand geleden waarschuwde de branchevereniging Dutch Certified RPAS Operators (DCRO) nog dat de vliegveiligheid bij Nederlandse luchthavens in gevaar komt door illegale drone-vluchten. In een maand tijd werden ruim duizend illegale vluchten gedetecteerd in de buurt van Rotterdam The Hague Airport, meldde Dronewatch.
Bij de Luchtverkeersleiding Nederland zijn er dit jaar tot medio november 46 drone-incidenten gemeld. In heel 2017 was dat aantal 54. "Piloten geven het aan ons door als ze een drone zien", aldus een woordvoerder. De Luchtverkeersleiding kan de drones niet op de radar zien. "Daarvoor zijn ze te klein."
Veel drones kunnen in de buurt van vliegvelden overigens überhaupt niet opstijgen. De software van de drones, waaronder die van marktleider DJI, is zo geprogrammeerd dat bepaalde GPS-coördinaten verboden terrein zijn. Kwaadwillenden kunnen deze beperking volgens De Jager wel 'vrij makkelijk' omzeilen of uitschakelen, bijvoorbeeld door de GPS-chip te blokkeren. "Dan kan je gewoon opstijgen."
Volg Bright op YouTube voor meer tech-video's
