De robots komen eraan, maar dat is geen reden voor paniek op de arbeidsmarkt. Steeds meer werk wordt weliswaar geautomatiseerd en gerobotiseerd, en dat levert banenverlies op, maar daar tegenover staat dat er ook miljoenen nieuwe banen bijkomen.
Dat staat in een omvangrijk rapport (pdf) van het World Economic Forum over de toekomst van banen. Wordt nu nog 29 procent van het werk door machines uitgevoerd en 71 procent door mensen. In 2022 zal die verhouding al op 58 procent mensen en 42 procent machines liggen.
De Vierde Industriële Revolutie waar we inzitten heeft volgens het WEF grote potentie. Maar er liggen ook uitdagingen doordat de taken voor werknemers veranderen en voor het maken en toepassen van deze technologie moeten mensen opgeleid worden
Als voorbeeld van 'nieuwe' banen noemt het WEF bijvoorbeeld ontwikkelaars van apps, dronebestuurders en mensen die patiënten via computers kunnen monitoren.
Menselijke vaardigheden versus machines
Menselijke vaardigheden, zoals creativiteit, kritisch denken, onderhandelen en overtuigen, blijven echter belangrijk en onmisbaar. Net zoals emotionele intelligentie.
Hoewel nieuwe technologieën, automatisering en robotisering dus banen doen verdwijnen, schat het WEF dat er netto een hoop banen bijkomen. De schatting is dat er 75 miljoen banen verdwijnen tot 2022 die overgenomen worden door machines, maar er komen en 133 miljoen bij.
Robotisering 'zorgt voor polarisatie'
Volgens Anna Salomons, die als econoom verbonden is aan de Universiteit Utrecht, zorgt de robotisering inderdaad uiteindelijk voor een toename in werkgelegenheid, maar ook voor polarisatie.
De banen die zullen verdwijnen zullen namelijk vooral administratieve banen zijn waarvoor een lagere of gemiddelde opleiding nodig is. "Een schoonmaker, kapper, postbode of docent hoeft zich geen zorgen te maken, maar mensen met administratieve banen wel."
De topbanen die ontstaan, zoals het ontwikkelen van algoritmes of het ontwerpen van robots, zijn voor hoger opgeleiden.
Niet alle bedrijven staan overigens te springen om automatisering en robotisering. Elon Musk, ceo van Tesla, verving onlangs de robots in zijn fabriek omdat sommigen niet goed werkten en zijn productie daarmee verder in gevaar kwam.
Gevolgen voor cassières
Dit voorjaar uitte Albert Heijn-topman Wouter Kolk zijn zorgen over de gevolgen van innovatie voor de werkgelegenheid. Zo bouwt de supermarkt een nieuw distributiecentrum dat vergaand geautomatiseerd is. "Dat zal in de toekomst ten koste gaan van arbeidsplaatsen."
In een interview met Het Parool zei hij dat het lastig is om alternatieve functies te vinden voor bijvoorbeeld caissières. "We moeten daarover in gesprek met medewerkers en vakbonden, zodat we samen aan oplossingen kunnen werken. Als we op tijd zijn, kunnen we de gevolgen opvangen."
