Het EK voetbal voor vrouwen staat op punt van beginnen. Als titelhouder staat er nogal wat op het spel voor het Nederlands vrouwenelftal, dat zaterdag begint met een groepsduel tegen Zweden. Mannelijke collega's uit de voetbalwereld zijn nog steeds maar moeilijk enthousiast te krijgen voor het toernooi. "Sommige tegengoals... Die zag je vroeger bij Funniest Home Video's."
De eerlijkheid gebiedt het te zeggen. Het viel bepaald niet mee om actieve profs bij de mannen te vinden, die iets wilden zeggen over het EK van de vrouwelijke collega's. Off the record wilden de beoogde kandidaten wel kwijt dat ze niet vaak naar vrouwenvoetbal kijken en er 'in ieder geval niet voor thuisblijven'.
'Heel erg langzaam'
Hoe komt dat? Theo Janssen, ex-profvoetballer en tegenwoordig voetbalanalist op tv, denkt de reden te weten. "Omdat het voetbal bij de vrouwen heel erg langzaam gaat."
Janssen was bij de NOS uitverkoren om de duels van de Oranje Leeuwinnen op het EK te analyseren. Hij zou vanuit de studio zijn licht laten schijnen over de prestaties van de vrouwen op het toernooi in Engeland. Vanwege zijn vertrek bij de publieke omroep gaat dat er niet meer van komen, maar hij is beroepsmatig nog wel in het vrouwenvoetbal geïnteresseerd.
Verkeerde keuzes
Janssen zegt te snappen waarom het vrouwenvoetbal minder populair is bij spelers van het andere geslacht.
"In de wedstrijden van de vrouwen gebeuren voor mannenprofs onnatuurlijke zaken. Zoals? Er worden veel simpele fouten gemaakt. In de passing, het aannemen. Basisdingen, eigenlijk. Veel speelsters staan verkeerd of maken de verkeerde keuze. Vooral als ze een beetje onder druk worden gezet, raken ze in paniek en gaat er een hoop mis."
Dat is geen mals oordeel, maar Janssen benadrukt dat hij het niet zegt om het vrouwenvoetbal te kleineren. "Soms is het wel degelijk leuk om naar te kijken. Er kunnen heel onverwachte dingen gebeuren. Dat is een voordeel."
Tegengoals
Een voorbeeld van zulke onverwachte dingen? Janssen haalt er een paar doelpunten van Engeland bij, uit de vriendschappelijke wedstrijd tegen Oranje van vorige week. Nederland verloor toen met liefst 5-1.
"Als je dat soort tegengoals ziet; die vallen niet zo snel bij de mannen. Zo knullig... Die zag je vroeger bij Hans Kraay en zijn Funniest Home Video's. Sommige voorzetten zijn zo langzaam, die zouden wij op de borst aannemen. Terwijl bij de vrouwen daar meteen gevaarlijke momenten uit ontstaan."
Instapniveau
Janssen onderstreept nogmaals dat hij zijn commentaar 'niet lullig' bedoelt. "Maar je ziet in het voetbal een wel erg groot verschil tussen mannen en vrouwen. Dat is niet zo in het mannen- en vrouwenhockey, en het mannen- en vrouwentennis. Bij die sporten is het duidelijk dat beide geslachten al van jongs af aan evenredig op een goed niveau trainen en spelen. Dat geldt niet voor het vrouwen- en meisjesvoetbal. Het instapniveau is daar te laag."
"Het wordt wel beter, maar zoiets heeft tijd nodig. De huidige eredivisie vrouwen is te klein. Te veel betaaldvoetbalclubs hebben niet eens een jeugdopleiding voor meisjes. De internationals van nu zijn opgegroeid bij de amateurs."
Janssen zou het aanmoedigen om al op jonge leeftijd te mixen. "De beste meisjes moeten eigenlijk snel meedoen met de jongens. Dat is goed voor hun weerstand. Laten we dan eens kijken waar we over twintig jaar staan."
Janssen schrikt vooral van de keepers bij de vrouwen. "Dat is echt een probleem. Bij de mannen is het al een dingetje, bij de vrouwen is het nog erger. De keeper staat vaak verkeerd en elke hoge bal is gevaarlijk of zelfs een doelpunt. Er vallen goals die ze niet tegen krijgen als ik onder de lat sta. En ik ben toch niet de soepelste meer."
Bezorgde gezichten
Maar ook dat gaat beter worden, denkt Janssen. "Bij het handbal staat met Tess Wester iemand op doel, die echt heel goed is. Zij zou ook ballen van mannen tegenhouden. Dat komt doordat ze al op zeer jonge leeftijd op een hoog niveau trainde en speelde. Het is dus belangrijk dat dat ook bij de voetbalsters gaat gebeuren."
Het is duidelijk: Janssens verwachtingen voor het EK zijn niet hoog. Nederland mag dan de titelhouder zijn, de recente resultaten en vorm bij de Leeuwinnen zorgen voor bezorgde gezichten. Ook bij Janssen.
Inwisselbaar
"Ik vind Vivianne Miedema intelligent. Een speelster die wél kan uitstellen. Lieke Martens heeft dat ook. Sherida Spitse heeft zeker kwaliteiten aan de bal, maar krijgt steeds meer moeite met lopen en omschakelen. De rest is inwisselbaar. Je kunt net zo goed acht anderen opstellen."
Als het EK begonnen is, gaat Janssen ondanks alle bedenkingen en aanmerkingen tóch kijken. "De truc is om de vrouwen op een andere manier te beoordelen en niet te veel te vergelijken met de mannen. Dat is lastig, maar dat verdienen ze wel. Ik ga zeker genieten. Ervoor thuisblijven? Nee, dat in eerste instantie zeker niet."
'Zet gewoon die tv aan en probeer te genieten'
Ex-prof Sjaak Polak (46) is al jaren werkzaam in het vrouwenvoetbal. Als hoofdcoach van de vrouwen van ADO Den Haag is hij uiteraard geïnteresseerd in het komende toernooi. "Ook omdat er speelsters meedoen met wie ik nog gewerkt heb."
Laten we eerlijk zijn, zegt Polak: "Nederland staat op een EK. Dat wil ik gewoon zien. Jonge meiden kunnen hun voorbeelden aanschouwen. Als Lieke Martens het op haar heupen krijgt en Vivianne Miedema op scherp staat dan wordt het echt wel genieten hoor."
Machogedrag
De ex-voetballer zegt niet precies te weten waarom nog actieve mannenprofs niet lijken warm te lopen voor de collega's. "Het kan met machogedrag te maken hebben. Ik ga er in ieder geval wel voor zitten. Het is een fantastisch evenement. Overigens zie ik bij ons regelmatig mannelijke spelers van ADO op de tribune zitten, als wij thuis spelen. En veel oud-profs zijn inmiddels als trainer werkzaam bij de vrouwen. Dus er is wel gelijk interesse vanaf de mannenkant."
Hij kan zich vinden in de woorden van analist Theo Janssen. Ook Polak vindt dat het niveauverschil tussen de mannen en vrouwen groter is dan in andere takken van sport. Clubs en de KNVB kunnen volgens hem bijdragen in de professionalisering. "Er zou een collectieve CAO moeten komen, zodat alle speelsters full prof zijn. Nu is er een te groot verschil tussen de topclubs en hun budgetten en een club als ADO, waar sommige dames voor een habbekrats spelen. Als zij een aanbod van PSV of Ajax krijgen, zijn ze weg. En gelijk hebben ze. Maar je krijgt er geen gelijkwaardige competitie door."
'Er gaan mooie dingen gebeuren'
Clubs hoeven ook nog eens geen transfersom of opleidingsvergoeding te betalen voor interessante voetbalsters die ergens anders voor een onkostenvergoeding spelen. "Dus als bijvoorbeeld PSV, dat al een veel groter budget heeft dan ADO, voor één van onze dames komt, dan krijgen we niets. Terwijl zij al grote selecties en meer geld te besteden hebben. Dat is eigenlijk dubbel oneerlijk. Naar zulke dingen moet de KNVB echt gaan kijken. En meer betaald voetbalclubs zouden met de eredivisie voor vrouwen mee moeten doen, zodat we een promotie/degradatieregeling krijgen. Dan krik je het algehele niveau omhoog en daar worden we allemaal beter van."
Tot slot wil Polak nog het volgende kwijt: "Natuurlijk mag je met mannenogen naar het vrouwenvoetbal kijken. Het is en blijft topsport. Maar je moet het niet vergelijken met mannenvoetbal. Dat is niet te doen. Ik ben zeker geen ambassadeur van het vrouwenvoetbal, maar wel een liefhebber. Zet gewoon die tv aan en probeer te genieten. Er gaan echt wel mooie dingen gebeuren. De finale in Engeland, voor 90.000 mensen, is al uitverkocht! Dat zegt toch genoeg? Er mag dus best wat meer aandacht vanuit Nederland komen voor het EK."
