De wenkbrauwen werden gefronst toen Louis van Gaal wel Vincent Janssen, Bruno Martins Indi en Jerdy Schouten selecteerde voor de Nations League-wedstrijden en oudgediende Georginio Wijnaldum niet. Maar past dit niet precies in zijn vertrouwde methode om elke voetballer scherp te houden en hoop te geven? Zeven vragen en antwoorden over de Van Gaal-doctrine.
1. Nederland speelt vanavond de eerste wedstrijd in de Nations League tegen België. Van Gaal nam 26 spelers op in zijn definitieve selectie voor deze reeks. Is dat niet wat veel?
Nou, dat valt voor Van Gaal-begrippen nog mee. De laatste keer, toen Nederland in maart dit jaar oefende tegen Duitsland en Denemarken, riep de bondscoach zelfs 28 spelers op voor zijn definitieve lijst.
Veel internationals op het netvlies houden, is overigens niet alleen toevertrouwd aan Van Gaal. Zijn voorganger Frank de Boer nam vorig jaar 34 (!) spelers op in zijn voorlopige selectie voor het EK.
2. Maken die 26 van nu ook echt kans op selectie voor het WK?
Niet bepaald. Er staan namen op de huidige lijst die Van Gaal er alleen bij heeft gehaald omdat enkele usual suspects ontbreken.
Justin Bijlow, Rick Karsdorp, Owen Wijndal, Marten de Roon, Jordy Clasie, Ryan Gravenberch, Luuk de Jong, Donyell Malen en Arnaut Danjuma zijn er bijvoorbeeld niet bij, vanwege (vooral) blessures. De bondscoach heeft al toegegeven dat ze waren opgeroepen als ze gewoon beschikbaar waren geweest. Maar dat wil niet zeggen dat de nieuwkomers alleen fungeren als stootkussen of opvulling.
3. Welke spelers hoeven hun koffers zeker niet te pakken voor Qatar?
Bij Van Gaal weet je het nooit honderd procent zeker, maar het is niet aannemelijk dat Jasper Cillessen, Hans Hateboer, Rick Karsdorp, Bruno Martins Indi, Owen Wijndal, Jerdy Schouten, Vincent Janssen, Noa Lang en Wout Weghorst meegaan naar het WK.
Blessures en een enorme vormdip daar gelaten, kun je de meeste posities onder de huidige bondscoach wel invullen met de vertrouwde namen.
4. Waarom dan nu zoveel namen oproepen en spelers daarmee valse hoop geven?
Allereerst is er een praktische reden: Van Gaal heeft voldoende voetballers nodig om zijn basis genoeg weerstand te bieden. Tijdens de (besloten) trainingen moet hij zijn beoogde startopstelling elf tegen elf kunnen laten oefenen. Dan heeft hij daar ook de aantallen en poppetjes voor nodig.
Dat iemand hem tijdens die sessies aangenaam kan verrassen en op andere gedachten kan brengen, is ook zeker mogelijk. 'Valse hoop', dat is iets waar Van Gaal niet aan doet. De coach zal altijd eerlijk zijn in zijn verwachtingen van een speler en open communiceren over de kansen van een voetballer in het Nederlands elftal.
5. We van de vaste kern, naast Wijnaldum, moet zich ook zorgen maken?
Iedereen. Van Gaal kijkt niet naar gevestigde namen, hun palmares of prestaties uit het verleden. "Er bestaat geen automatische rittenkaart voor Oranje", zei hij daar eerder deze week over.
Diezelfde woorden gebruikte hij in 2014, toen hij een hecht elftal boetseerde voor het WK in Brazilië. Destijds kostte zijn harde selectieprocedure Wesley Sneijder bijna de kop, terwijl Jonathan de Guzman en Georginio Wijnaldum zich in zijn ploeg knokten.
Diezelfde Wijnaldum is nu overigens het slachtoffer van zijn scherpe fileermes. "Wijnaldum heeft gewoon niet geleverd", oordeelde de coach over de voormalig viceaanvoerder van het Nederlands elftal. Het is dé manier van Van Gaal om zijn spelers te laten zien dat niemand heilig of veilig is, en iedereen een eerlijke kans kan krijgen in zijn Oranje.
En het is natuurlijk een foefje om alle voetballers messcherp te houden. Als je niet zeker weet of je plekje in het Nederlands elftal gereserveerd is, dan blijf je wel je best doen.
6. Spelers die er nu niet bij zitten, kunnen nog steeds dromen van het WK?
Absoluut. Van Gaal durfde het in 2014 ook aan om de jonge Stefan de Vrij en Bruno Martins Indi, Ron Vlaar van de Engelse middenmoter Aston Villa en de toen nog internationaal vrij onbekende spelers Wijnaldum en De Guzman in de basisopstelling van het WK te zetten. Daarom moeten concurrenten opletten, bloed ruiken en staan te trappelen als er blessures of vormcrises ontstaan bij anderen.
Zelfs nu haast ondenkbare namen als Quinten Timber, Mohamed Ihattaren, Lutsharel Geertruida, Sven Botman, Mitchel Bakker en Brian Brobbey (de laatste vier zitten momenteel bij Jong Oranje) zullen om die reden het WK echt nog niet uit het hoofd hebben gezet.
7. Spannende maanden voor de kandidaten dus?
Jazeker. Met de Nations League-wedstrijden is feitelijk de voorbereiding op Qatar begonnen. Geen oefenduels, maar serieuze partijen. Deels noodgedwongen, omdat het Nederlands elftal nog maar zes duels speelt voor het WK voor Oranje op 21 november begint met de openingswedstrijd tegen Senegal. Vier nu, en nog twee eind september.
Van Gaal heeft dus geen tijd om zijn systeem vaak te oefenen en ook geen weken voorbereiding om zijn stijl en manier van druk zetten erin te slijpen bij de spelers van Oranje, zoals in 2014 wel het geval was. De trainer moet zijn voetballers testen in wedstrijden die maanden uit elkaar liggen, met telkens de onderliggende vraag wie er dan fit en in vorm zijn – en wie eventueel nog geslachtofferd worden.
"Topsport kan niet zonder dat je harde beslissingen moet nemen", hield Van Gaal zijn spelers deze week nog maar eens voor. De WK-waarschuwing voor alle (potentiële) internationals is alvast afgegeven.
