Lee Duck-Hee schreef dinsdag geschiedenis door als eerste dove tennisser ooit een wedstrijd op een ATP-toernooi te winnen. Maar hoe moeilijk is het eigenlijk om topsport te bedrijven als je doof of slechthorend bent?
"Auditief beperkten kunnen echt een hoog niveau halen, als ze goed begeleid worden", zegt Arjen Hoogerwerf van de Koninklijke Nederlandse Doven Sport Bond (KNDSB) in een e-mail. Zelf is hij doof en heeft jarenlang waterpolo gespeeld op het een na hoogste niveau van Nederland. Het verschilt natuurlijk per sport waar de sporters tegenaan lopen, maar vaak is communicatie het grootste obstakel.
"Zonder goede communicatie ontwikkel je minder goed in je sport", zegt Hoogerwerf. "Je hebt een trainer en coach nodig om vooruit te komen." Hij vindt de prestatie van Lee Duck-Hee dan ook heel bijzonder. "Zeker als tennisser, want dan hoor je niks van geluiden rond de bal en racket. Je bent dan visueel ingesteld."
Deaflympics
Ook voor 'auditief beperkten' (hier vallen zowel doven als slechthorenden onder) zijn er wedstrijden op internationaal niveau, zoals EK's en WK's en zelfs een eigen Olympische Spelen: de Deaflympics. Toch dromen veel van die sporters ervan om ook in het 'horende circuit' mee te doen.
Elaine den Exter (22) heeft als sprinter meegedaan aan de Deaflympics, en is Europees- en wereldkampioen geworden bij de kampioenschappen voor auditief beperkten. In het reguliere circuit hoort ze in haar disciplines bij de beteren van Nederland, als je kijkt naar de ranking van de Atletiekunie. Ook al is ze daar duidelijk in het nadeel.
Lichtsignaal in plaats van startschot
Elaine is doof aan één oor, en aan het andere oor slechthorend. Met een gehoorapparaat kan ze het startschot horen, maar met moeite. "Hier loop ik alleen tegenaan tijdens de horende wedstrijden, in de dovensport wordt dit vervangen door een lichtsignaal", vertelt ze per e-mail. "Doordat ik mij meer moet focussen op het startschot en dit bij mij net wat trager aankomt, is ook mijn reactie langzamer. Op zo'n korte afstand is dit kostbaar en kan dit een goede tijd of de winst kosten."
Verder heeft ze ook met een minder voor de hand liggend probleem te maken: een evenwichtsstoornis. Veel mensen met een gehoorbeperking hebben hier last van, omdat het evenwichtsorgaan in het oor ligt. "Bij mijn geboorte werd zelfs tegen mijn ouders gezegd dat ik waarschijnlijk geen goed evenwicht zou ontwikkelen", vertelt Elaine. "In een sprint moet alles recht vooruit zijn, een evenwichtsstoornis is hierbij dus zeker een belemmering. "
Nooit getwijfeld
Toch heeft Elaine er nooit aan getwijfeld of topsport er voor haar wel in zat. "Ik weet dat ik een gehoorbeperking heb maar, ik heb hier nooit een probleem van gemaakt", zegt ze. Voor haar is er niks mooier dan topwedstrijden zoals die op EK's, WK's en de Deaflympics. Elaine kan vooral van de druk en de spanning genieten, al doet ze soms wel voor een wedstrijd haar gehoorapparaat uit om zich optimaal te kunnen concentreren.
"De ontlading was voor mij heel erg groot bij het afgelopen WK indoor voor doven toen ik wereldkampioen in een wereldrecord werd over 60 meter. Hiermee heb ik mijzelf op de kaart gezet in de dovensport en kreeg ik ook een stukje meer erkenning in het horende circuit." Toch zou die erkenning nog wel iets meer mogen zijn, omdat het nu voor Elaine nog moeilijk is om alles financieel rond te krijgen voor grote wedstrijden.
Onbegrip
Ook Arjen Hoogerwerf van de KNDSB ziet dat het nog moeilijk is voor auditief beperkten in de reguliere sportwereld. "Het komt door onbegrip en onwetendheid van horenden", zegt hij. "Het is niet zo vreemd hoor, de drempel om elkaar tot nader te komen is nog hoog." Volgens hem kost het nog veel tijd en energie om dovensport en reguliere sport dichter tot elkaar te brengen. "Maar wanneer je ervoor gaat, en de wil er is, dan kom je heel erg ver."
