Tumoren die te laat ontdekt zijn of een ernstige ontsteking die verkeerd is ingeschat: meerdere huisartsen hebben tijdens het begin van de coronacrisis diagnoses gemist. Dit gebeurde omdat ze patiënten niet in de spreekkamer zagen, maar wegens besmettingsgevaar over de telefoon spraken. Toch wil niet iedereen stoppen met zorg op afstand. Het tegendeel zelfs: een groot deel van de huisartsen wil er juist mee door. Zij wijzen op de voordelen, zoals tijdbesparing.
Dat blijkt uit een vragenlijst van de onderzoeksredactie van RTL Nieuws die door meer dan 260 huisartsenpraktijken uit het hele land is ingevuld. Huisartsen blijken verdeeld te zijn over de toekomst van beeldbellen en telefonische consulten.
De meeste huisartsen zien vooral voordelen, maar sommigen zijn sceptisch omdat in de afgelopen periode belangrijke diagnoses gemist zijn.
Flinke verdeeldheid
Tijdens de coronacrisis hebben huisartsen de meesten van hun patiënten niet meer fysiek gezien om de kans op besmettingsgevaar te verkleinen. Ze schakelden over naar telefonisch contact, beeldbellen of contact via e-mail.
Ruim driekwart van de huisartsen die de vragenlijst van RTL Nieuws invulden heeft meer dan helft van hun fysieke consulten omgezet naar bellen of beeldbellen. De vraag is nu in hoeverre huisartsen op die manier in de toekomst zorg willen blijven leveren.
Voordelen en risico's
Bijna 60 procent van de huisartsen geeft aan telefonische consulten en beeldbellen in de toekomst vaker in te willen zetten. Ruim een kwart gaat dat niet doen en de rest is er nog niet over uit.
Het hangt nu dus af van je huisarts of je vaker gebeld gaat worden of niet. Waar de ene huisarts voordelen ziet, wijst de ander juist op risico's.
"Je neemt risico's. Ik vraag me soms af of patiënten over de telefoon het advies wel begrijpen. Ze zeggen 'ja dokter', maar dat kan ook uit beleefdheid zijn. Ik zie hun lichaamstaal niet." - huisarts Nanja Danhof (Utrecht)
Diagnoses gemist
Annemieke Philipsen, huisarts in De Goorn, wijst op de risico's van beeldbellen en telefonisch contact met patiënten. Bij een van haar patiënten ging het bijna mis: een wondje op de vinger leek op beeld in eerste instantie niet ernstig, maar het bleek een flinke ontsteking.
"Die meneer heb ik naar het ziekenhuis verwezen en hij is dezelfde dag nog geopereerd," vertelt Philipsen, "Als ik dit direct op dag 1 goed had gezien, dan had ik eerder kunnen beginnen met antibiotica en had die operatie misschien wel voorkomen kunnen worden."
"Ik heb in een week al drie keer een tumor ontdekt die al veel eerder gezien had moeten worden." - huisarts Jan Christiaanse (Schiedam)
Verschillende huisartsen delen nog ernstigere ervaringen met RTL Nieuws. Zo vertelt Frans Jacobs, huisarts in Venlo: "Ongeveer tien van mijn patiënten hebben langer doorgelopen met problemen dan nodig was. En dat bleek dan bijvoorbeeld uiteindelijk huidkanker of darmkanker te zijn."
Onmisbaar in de toekomst
Toch is de meerderheid van de ondervraagde huisartsen positief over telefonisch en digitaal contact met patiënten en wil het zelfs vaker gaan inzetten.
Huisarts Baban uit Breda is een van de voorstanders. Hij vindt op de lange termijn de tijdsbesparing een groot voordeel: "Beeldbellen is onmisbaar in de toekomst. Het is efficiënter, zeker gelet op de veranderende behoeftes van patiënten en de vergrijzing. En daarmee de extra werkdruk."
"Ik zie eigenlijk geen nadelen. Ik doe sinds de coronacrisis bijna alle afspraken nu telefonisch en vind het werk daardoor leuker en rustiger. Als je bijvoorbeeld een plekje wil zien bij huidklachten, dan kunnen mensen een foto meesturen. Als er toch twijfel is kan je ze alsnog fysiek zien."- huisarts Maarten Goedhart (Groningen)
Meerdere huisartsen merken dat er veel patiënten zijn die er ook heel blij mee zijn. Zoals Linda de Groen, manager van een huisartsenpraktijk in Dinteloord: "Een patiënt hoeft van mij niet voor ieder zalfje langs te komen. Kleine klachten gaan wij vanaf nu vaker telefonisch of online doen. Dat is ook service naar de patiënt toe. Wij hebben veel patiënten met drukke banen."
Onderzoek nodig
Huisartsen voelen al langere tijd druk vanuit de overheid en zorgverzekeraars om te digitaliseren, omdat het goedkoper zou zijn. Hoewel er voordelen zijn, maakt de coronacrisis ook de nadelen zichtbaar. Het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) wil daarom dat de minister eerst goed kijkt naar de risico's.
Wendy Borneman, voorzitter NHG: "Daar zouden we graag meer onderzoek naar zien, voordat er iets komt vanuit de overheid dat we gewoon heel veel moeten gaan beeldbellen. Want we moeten eerst gaan zien wanneer het kan. En wanneer het wel en niet veilig is."
Verantwoording
268 huisartsenpraktijken, verdeeld over heel Nederland, vulden een korte vragenlijst in van RTL Nieuws. De onderzoeksredactie sprak vervolgens uitgebreid met tientallen huisartsen over hun ervaringen.
