Er is groeiend chagrijn onder VVD-leden over het uitblijven van maatregelen om de asielinstroom in te dammen. Een half jaar geleden beloofde VVD-leider Mark Rutte nog om hier iets aan te doen. Maar in de praktijk is daar nog weinig van terechtgekomen. En dus wacht hem een pittige discussie op een VVD-ledenvergadering vanmiddag in Apeldoorn.
Klaas Buigel van de VVD Ter Apel ziet van dichtbij wat de hoge instroom betekent. Hij baalt dat er nog niks is veranderd. "Heel vervelend en jammer. Het gaat gewoon te langzaam." Hij krijgt bijval van fractievoorzitter Eddie Förster van de VVD Breda. "Het duurt gewoon te lang. En de problemen zijn alleen maar erger geworden."
Ook het geduld van Ferry van Wijnen van Klassiek Liberaal, een actiegroep van rechtse VVD'ers, begint op te raken. "Rutte moet gaan doen wat nodig is. Ik mis politieke daadkracht. We zullen hem aan de tand voelen over waarom het zo lang duurt."
Persoonlijk commitment
Een half jaar geleden drong de VVD-achterban op een congres in Rotterdam al bij de partijtop aan op actie. Bij die gelegenheid gaf VVD-leider Mark Rutte een 'persoonlijk commitment' om er vreselijk hard aan te werken om de asielstroom substantieel terug te brengen. "Wat mij betreft is dat een resultaatverplichting. Ik wil het echt voor elkaar zien te boksen", voegde hij daar aan toe.
Kijk hier naar de belofte die Rutte deed op het VVD-congres in november:
Rutte geeft VVD-leden 'persoonlijk commitment' om instroom te beperken
Nederland raakt ontwricht
"Ik geloof best dat ze hun best doen", zegt Förster. "Maar ik vraag me af of dat genoeg is." Dit jaar worden er 70.000 asielzoekers verwacht. Volgens VVD'er Jenny Elbertsen uit Apeldoorn kan ons land dat helemaal niet aan. "De leefbaarheid van buurten en wijken staat enorm onder druk als zo veel mensen asiel aanvragen."
Bij het vorige congres nam de partij al een aantal moties aan om de asielstroom te beperken. "Daar is niks mee gedaan", zegt Paul Slettenhaar uit Castricum. "Nederland raakt ontwricht, en toch gebeurt er niks." Fractievoorzitter Lotte van Basten Batenburg van de VVD Den Haag heeft wel een vermoeden waarom: "Ik denk dat veel mensen denken dat de lieve vrede in het kabinet boven een oplossing gaat."
Sommigen vragen zich hardop af of het ooit zal lukken om in dit kabinet met D66 en de ChristenUnie afspraken te maken over het terugdringen van de instroom. "Mocht er voor de zomer geen goed pakket liggen, dan zou ik wel zeggen: maak dit een vrij onderwerp in de Tweede Kamer", zegt Förster. De meerderheid van de Kamer wil dat het aantal asielzoekers wordt beperkt.
Hoopvol
Zelf zegt Rutte hoopvol te zijn dat het lukt om tot afspraken te komen in de coalitie, maar hij denkt daar nog wel een paar weken voor nodig te hebben. Of zoals staatssecretaris Van der Burg van Asiel en Migratie het zegt: "We zijn bezig met een marathon, en dan moet je heel wat stappen zetten voor je de finish haalt." Van der Burg rekent op een pittige discussie tijdens de ledenvergadering.
Slettenhaar heeft er een hard hoofd in of het in deze coalitie lukt om afspraken te maken over een lagere instroom. "Ik geloof niet dat ze er uit komen. Ik geloof het gewoon niet." Ook Van Wijnen heeft daar zijn twijfels over. "We snappen dat het ingewikkeld is", zegt hij. Maar mochten ze er niet uit komen dan heeft hij alvast een advies aan de partijtop: "Blijf niet achter de ChristenUnie en D66 aan lopen. Wat ons betreft kun je beter nu de stekker eruit trekken dan nog een half jaar te wachten."
Grens
Er is een grens, vindt ook Van Basten Batenburg. "Het risico dat de partijtop loopt, is dat mensen het anders op een gegeven moment echt niet meer geloven. Ik hoop dat we dat punt niet bereiken." Ze roept de Tweede Kamerfractie op om in ieder geval niet in te stemmen met de spreidingswet voordat er overeenstemming is over beperken van de instroom.
"Resultaat bereiken op dit dossier kost ongelofelijk veel tijd", zal Van der Burg de leden vanmiddag voorhouden. Volgens hem proberen de VVD-bewindslieden in het kabinet 'stap voor stap voor stap voor stap' een oplossing te vinden voor de in hun ogen te hoge asielinstroom. De VVD-leden zal vanmiddag worden gevraagd nog heel even geduld te hebben.
