Het is slecht gesteld met onze kennis over de geschiedenis van Indonesië en dat is een kwalijke zaak, concludeert een commissie in opdracht van het kabinet. De onderzoekers pleiten ervoor dat de geschiedenis over Nederlands-Indië verplichte examenstof wordt: het is hard nodig om kennis bij te spijkeren. "VOC? Geen idee waar dat voor staat."
In de winkelstraat in Breukelen is het voor inwoners flink zweten als ze worden gevraagd naar hun koloniale kennis. Waar VOC voor staat? Een vrouw die haar hondje uitlaat, gooit de handen voor haar mond: "Ik weet het echt niet. Erg hè."
Wat Batavia was? "Ik ken alleen Batavia-Stad", grinnikt een jongere plaatsgenoot verderop. De politionele acties kent ze wel vaag, maar omschrijf dat maar eens in een paar zinnen. En hoe Nederlands-Indië nu heet? Een man slaakt een diepe zucht. "Het is ook zo lang geleden."
Slecht gesteld met onze kennis
Het is slecht gesteld met onze kennis over Nederlands-Indië, concludeert een speciale commissie onder leiding van oud-minister Jet Bussemaker. In opdracht van het ministerie van Volksgezondheid deed die commissie onderzoek naar onze koloniale kennis. En, belangrijker: hoe we deze kennis kunnen vergroten.
"Het koloniale verleden is de geschiedenis van ons allemaal. Door het verhaal beter te vertellen en de verschillende perspectieven met elkaar te delen ontstaan ook meer begrip en erkenning", concludeert Bussemaker.
De commissie komt dan ook met een dringend advies richting kabinet: de geschiedenis over Indonesië moet een prominente plek krijgen tijdens de geschiedenislessen op basis- en middelbare scholen. Maak het tot verplichte examenstof, zodat elk kind weet wat mede-Nederlanders daar hebben meegemaakt.
Nu wisselt het per school hoeveel aandacht er voor dit stuk geschiedenis is.
Op scholengemeenschap Broklede in Breukelen krijgen kinderen al extra lessen over Nederlands-Indië. De school gaf ook input aan de commissie. "Wij kiezen hier bewust voor", zegt geschiedenisleraar Tim Koetsier.
"Zeker in deze tijd, waarin we steeds meer aandacht hebben voor ons koloniale verleden, is dit een stuk geschiedenis dat we moeten behandelen".
Geen verplichte examenstof
Dat doet lang niet iedere school; sommige scholen hebben er (bijna) helemaal geen aandacht voor. "Dat komt omdat het geen eindexamenstof is. Er zijn dus kinderen die zonder enige kennis over dit belangrijke stuk geschiedenis hun middelbare school verlaten. Dat moeten we toch niet willen."
Koetsier - en zijn school - zijn dan ook voor het verplichten van de lesstof over Nederlands-Indië. "Zodat leerlingen niet alleen weten waar de VOC voor staat, maar dat ze ook weten dat er een gewelddadige onafhankelijkheidsoorlog heeft plaatsgevonden."
Taai? Nee, belangrijk
Is het niet taai? De eindexamenleerlingen van de school vinden het meevallen. "Andere vakken zijn veel saaier", klinkt het. Ze willen er juist graag meer over leren. Eindexamenleerling Tylor: "Ik ben blij dat mijn school er extra aandacht voor heeft. Ik vind het heel interessant, want het gaat over iets waar veel mensen in ons land wat mee te maken hebben gehad. Ik heb er zelf ook nog extra over gelezen."
Een klasgenoot vult aan: "We moeten voor ons examen veel leren over de Franse geschiedenis en China; maar Nederlands-Indië is geen verplichte stof. Gek toch?Want het is voor de geschiedenis van ons land, en voor heel veel mensen, juist een heel belangrijk onderdeel. Wij hebben ook een grote Molukse gemeenschap."
Niet vergeten
De leerlingen vinden de verhalen ook soms heftig. "Er zijn niet alleen specerijen uit Nederland-Indie gehaald, het is ook een zwarte bladzijde uit onze geschiedenis. Er is ook veel geweld gepleegd, dat mogen we niet vergeten."
Het kabinet reageert later vandaag op de bevindingen van de commissie, die later vandaag haar bevindingen presenteert.
