Eigenlijk zou de Eerste Kamer gisteren stemmen over een belangrijke aanpassing van de grondwet, die een einde moet maken aan discriminatie op basis van een handicap of seksuele geaardheid. Maar na urenlang wachten kon er níet gestemd worden, door een trucje van de PVV. Die vroeg om een hoofdelijke stemming en daarvoor waren niet genoeg senatoren aanwezig.
"Een vreselijke gang van zaken." Dat zegt Philip Tijsma van belangenorganisatie COC Nederland. Hij heeft gisteren de hele dag in de Eerste Kamer gezeten om deze historische gebeurtenis mee te maken, die uiteindelijk níet door kon gaan.
Jaren aan gewerkt
Er wordt al ruim twaalf jaar gewerkt aan een uitbreiding van artikel 1 van de grondwet. De stemming in de Eerste Kamer is de laatste belangrijke horde die daarvoor genomen moet worden. Belangstellenden, zoals Tijsma, hebben daarom de hele dag het debat gevolgd, in de hoop bij een positieve uitkomst aanwezig te zijn.
Afgaande op het debat, lijkt de grondwetsuitbreiding het te gaan halen. Maar of dat ook écht het geval is, weten we pas in januari. De PVV vroeg na een lange debatdag namelijk een hoofdelijke stemming aan. Dat bleek bij afwezigheid van veel senatoren zo snel niet meer haalbaar.
"Het zorgde voor verbolgen reacties bij senatoren en vooral bij de tientallen aanwezigen op de publieke tribune", zegt politiek verslaggever Agnes de Goede, die zelf ook in de Eerste Kamer aanwezig was. "Veel mensen waren al vanaf 10.00 uur 's ochtends aanwezig om hierbij aanwezig te zijn, nadat er door sommigen wel vijftien jaar voor was gestreden."
Twee keer stemmen in beide kamers
Voordat de grondwet aangepast kan worden, moet in meerderheid door de Tweede en Eerste Kamer ingestemd worden. Vervolgens moeten de beide Kamers zich hier nog eens over buigen nadat er verkiezingen zijn geweest. Dan moet bovendien een twee derde meerderheid instemmen.
In de Tweede Kamer is die zogenoemde tweede lezing al geweest, in de senaat volgt die nu 'zo vroeg mogelijk in januari, bij voorkeur bij de eerste vergadering', zei voorzitter Jan Anthonie Bruijn.
Dat het zover is gekomen is te danken aan D66, PvdA en GroenLinks.
'Beschamende vertoning'
De sfeer na afloop vat De Goede samen als 'teleurgesteld en verontwaardigd'. Vrijwel alle fracties uitten hun ongenoegen over de strategie van de PVV. Ruard Ganzevoort van GroenLinks sprak van een 'politiek spelletje', Niko Koffeman van de Partij voor de Dieren vond het een 'beschamende vertoning'. Annabel Nanninga (Fractie-Nanninga) noemde het zelfs 'onbeschoft'. D66, PvdA, SP, VVD en FVD zeiden het jammer te vinden voor de mensen op de tribune.
'Iets heel fundamenteels'
PVV'er Alexander van Hattem, die zijn plan om de hoofdelijke stemming aan te vragen niet vooraf had aangekondigd, zei te menen dat het debat niet in een 'halflege zaal' kon eindigen. "Als er een grondwetswijziging is, dan is dat iets heel fundamenteels."
Tijsma liet na afloop weten dat hij hoopt dat deze laatste horde begin volgend jaar dan alsnog genomen kan worden. "We gaan voor een overwinning in 2023."
