De woonlasten van bijna 300.000 huurders gaan omhoog door de invoering van een nieuw systeem om de huurtoeslag te berekenen. Gemiddeld krijgen zij 28 euro per maand minder aan toeslag en moeten ze dat bedrag dus zelf betalen. In het ergste geval gaat het om 98 euro per maand.
Dat blijkt uit het Wetsvoorstel Hervorming van de Huurtoeslag van minister Hugo de Jonge voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening, waar betrokken partijen vanaf vandaag op kunnen reageren.
Het is de bedoeling dat het nieuwe systeem op 1 januari 2024 ingaat. Er komt dan een overgangstermijn van vijf jaar. Mensen die erop achteruitgaan, voelen dus niet direct alle pijn. Dat wordt elk jaar iets meer, tot in 2028 het volledige effect voelbaar is.
Jongeren hebben juist voordeel
De meeste huurders gaan er overigens op vooruit. Volgens de berekeningen zijn dat er 1 miljoen. Zij krijgen door het nieuwe systeem gemiddeld 63 euro meer toeslag en in het gunstigste geval zelfs 292 euro in de maand. Ook deze meevaller komt overigens in vijf stapjes gedurende de overgangstermijn.
Vooral veel jongeren hebben voordeel, omdat ze al op hun 21ste de volledige toeslag krijgen en niet langer de beperkte voor jongeren. Nu krijgen huurders die hogere toeslag pas vanaf hun 23ste.
Normhuur
In het nieuwe systeem is niet langer de echte huur uitgangspunt voor de huurtoeslag, maar een zogenoemd normbedrag. Er zijn drie normbedragen vastgesteld. Voor jongeren tot 21 jaar gaat het om 442,46 euro, voor huurders ouder dan 21 jaar is het 520 euro en voor grote gezinnen (meer dan acht mensen) en voor mensen met een handicap en een aangepaste woning, gaat het om 597 euro.
Ligt de werkelijke huur lager, dan is toch het hogere normbedrag uitgangspunt en gaat de huurder er dus op vooruit. Maar is het normbedrag lager dan de werkelijke huur, dan gaat een huurder erop achteruit. De huurtoeslag is namelijk het normbedrag min het bedrag dat je zelf moet betalen aan huur, ook wel de eigen bijdrage genoemd.
Die eigen bijdrage betalen huurders met toeslag ook nu al. De hoogte daarvan is afhankelijk van het inkomen. Het is overigens de bedoeling dat de eigen bijdrage voor iedereen met 4 euro wordt verhoogd.
Het nieuwe systeem is volgens het kabinet geen bezuinigingsoperatie. Nu krijgen ongeveer 1,5 miljoen mensen huurtoeslag en is daar een bedrag van 4 miljard euro per jaar mee gemoeid. Het nieuwe systeem kost 300 miljoen euro meer.
Vrije sector
Nu kunnen alleen mensen die een sociale huurwoning hebben toeslag aanvragen. Vanaf 2024 kunnen ook mensen die in de vrije sector huren een toeslag krijgen als ze een laag inkomen hebben. Het gaat om ongeveer 136.000 extra huurders die daardoor in aanmerking komen.
Volgens het kabinet is het nieuwe systeem veel eenvoudiger en kunnen daardoor minder snel fouten worden gemaakt bij het aanvragen. Huurders worden dan minder snel geconfronteerd met terugvorderingen.
Veel mensen hebben nog altijd moeite om de toeslag aan te vragen of weten zelfs niet van het bestaan. Volgens berekeningen vragen enkele honderdduizenden huurders de huurtoeslag niet aan, terwijl ze daar wel voor in aanmerking komen.
Woonbond
De Woonbond, die opkomt voor de belangen van huurders, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten en de vereniging van woningcorporaties Aedes vinden het onaanvaardbaar dat bijna 300.000 huurders erop achteruit gaan, schrijven ze in hun reactie op het wetsvoorstel. Zij vrezen dat het aantal gedupeerden in de toekomst kan oplopen tot 700.000 en dat bij veel mensen betalingsproblemen ontstaan, omdat zij de toeslag die ze nu hebben niet kunnen missen.
De door de woningcorporaties afgesproken huurverlaging in 2024 voor de mensen met de laagste inkomens, gaat de pijn niet verzachten, omdat die verlaging door het kabinet al is meegenomen in de berekening van de effecten van het nieuwe systeem.
Dagelijkse update
Wil jij iedere middag een selectie van het belangrijkste nieuws en de opvallendste verhalen in je mail? Meld je dan nu aan voor de dagelijkse update.
