Ministers Landbouw en Stikstof krijgen cursussen tegen intimidatie en bedreiging

De politieke redactie van RTL Nieuws deed een rondgang langs alle twaalf ministeries en vroeg welke cursussen en trainingen de ministers en staatssecretarissen volgen of hebben gevolgd.

Naast mediatrainingen kregen sommigen een taaltraining, zo is Alexandra van Huffelen begonnen met een cursus Papiamento. In haar functie van staatssecretaris Koninkrijksrelaties bezoekt zij regelmatig Curaçao, Aruba en Bonaire.

Een paar uur training kost al snel duizenden euro's. In totaal hebben de ministers en staatssecretarissen voor ruim 58.000 euro aan trainingen gevolgd. Het ministerie van Justitie en Veiligheid heeft voor minister Franc Weerwind (Rechtsbescherming) en staatssecretaris Eric van den Burg (Justitie) gezamenlijk 7199,50 euro vrijgemaakt voor twee mediatrainingen van drie uur.

Uitschieter

Uitschieter is het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Dat ministerie heeft in totaal 20.363,50 euro vrijgemaakt voor trainingen en opleidingen voor ministers Van der Wal en Staghouwer. Landbouwminister Staghouwer, die als nieuwkomer naar Den Haag kwam, kreeg een flink pakket aan trainingen: een mediatraining, een taalcursus en een training omgang en bedreigingen. Die laatste training moet Staghouwer nog gaan doen.

Zijn collegaminister Christianne van der Wal heeft een training 'omgaan met intimidatie en bedreiging' al wel afgerond. Met de boerenacties en de bedreigingen die zij de afgelopen tijd ondervond - zelfs aan haar thuisadres - is dat geen overbodige luxe. Het ministerie wil verder niet zeggen wat de cursus precies inhoudt. 

Uit de rondgang van RTL Nieuws blijkt dat één bedrijf populair is voor mediatrainingen: Mediavrouw in het Zeeuwse Bruinisse. Voormalig politiek journalist Eva Kuit is de eigenaar en gaf samen met haar collega's mediatraining aan acht bewindslieden. "Het doel van de trainingen is om de ministers zo authentiek en dicht mogelijk bij zichzelf te laten blijven voor een draaiende camera."

Opvallend veel lachen

Mensen zijn volgens Kuit geneigd om in een soort mechanisme te schieten als ze kritisch worden bevraagd. "Onbewust worden we dan heel functioneel en zijn we niet meer authentiek. Sommige mensen gaan bijvoorbeeld krampachtig veel lachen. De ander gaat juist heel boos kijken. Ik leer ze om dichtbij zichzelf te blijven."

Wie een goede leerling was? Kuit wil eigenlijk niet te veel over haar leerlingen zeggen, maar Rob Jetten vond ze erg goed. "Ik vond het ook heel stoer dat hij nog een training wilde doen, hij loopt natuurlijk al even mee. Maar hij wilde echt naar zichzelf kijken. Hoe doe ik het goed, wat kan beter?"

Handen jeuken

Ook stikstofminister Van der Wal vindt Kuit goed. "Ze blijft dichtbij zichzelf. De stikstofdoelen zijn geen gemakkelijke boodschap, maar ze laat zich niet uit het veld slaan." Soms jeuken haar handen. "Dan zie ik een minister onvoorbereid voor een interview. Maar ik noem geen namen. Maar een interview geven is topsport."

Een belangrijk onderdeel tijdens de cursus is een portretinterview. "Ik interview dan en vraag naar persoonlijke zaken: is minister worden je droom, waar word je blij van? We kijken het interview dan samen terug zodat degene zich bewust wordt wat zijn verhaal is en dat hij bewust wordt van zichzelf."

Geen trainingen voor Kaag en Hoekstra

Twee ministeries, Financiën en Sociale Zaken, hebben geen enkele training georganiseerd. Veel zittende ministers - zoals Kaag, Hoekstra en de premier - volgden geen training. Kuit vindt de mediaoptredens van de premier goed. "Of je het nu wel of niet met hem eens bent, hij gelooft in wat hij doet. En dat is sterk."

Sander Wieringa, eigenaar van de Bob de Ronde Partners, trainde ook enkele bewindspersonen zoals minister Robbert Dijkgraaf en staatssecretaris Gunay Uslu. Wieringa nam het trainingsbureau 20 jaar geleden over van Bob de Ronde, die als eerste in Nederland mediatrainingen gaf.

Boodschap erin pompen

Wieringa: "Bob leerde mensen communiceren met kernboodschappen. Dat betekent de boodschap erin pompen. Herhalen, herhalen, herhalen. Maar dat is inmiddels achterhaald. Je ziet er af en toe nog wel voorbeelden van, maar dat is echt de ouderwetse benadering. Tegenwoordig leren we op cursussen dat beleid om mensen gaat, niet over regels of over geld. Dat je dat moet uitdragen en altijd moet proberen om het menselijke voorbeeld in je verhaal te betrekken."

Radicale eerlijkheid

Daarnaast zijn Nederlanders boodschapmoe, zegt Wieringa. "Ze worden dagelijks overspoeld met talloze boodschappen, onder meer via sociale media. Hoe ga je daarmee om? Hoe zorg je dat het wel overkomt? De oplossing daarvoor is: de indruk die je krijgt van de boodschapper."

Want een goede indruk achterlaten is heel belangrijk als bewindspersoon, zegt Wieringa. "Mensen vergeten wat je deed of wat je zegt, maar nooit hoe je ze laat voelen. En dat doe je door radicaal eerlijk te zijn. Dus je dilemma's uitleggen en vertellen waarom besluiten lastig zijn. En dat je de minst slechte oplossing kiest."