In meerdere moskeeën in ons land worden moslims beïnvloed door organisaties en regeringen uit Golfstaten en Turkije. Daardoor krijgen antidemocratische ideeën vat op Nederlandse moslims, concludeert de commissie van Tweede Kamerleden die dat heeft onderzocht. "Een zorgelijke ontwikkeling."
Die beïnvloeding gebeurt zichtbaar maar ook onzichtbaar. Dat laatste om mogelijke strafvervolging te voorkomen.
Over het verslag van de speciale Kamercommissie is al veel te doen geweest: PVV'er Edgar Mulder stond niet achter de inhoud van het eindverslag, en stapte daarom op de valreep uit de commissie.
Wie betaalt, bepaalt
Moslims worden in ons land beïnvloed via moskeeën, stichtingen en scholen die vanuit het buitenland worden gefinancierd. Wie betaalt, bepaalt, stelt de commissie.
Zo heeft een stichting uit de Verenigde Arabische Emiraten het volledig voor het zeggen in de Rotterdamse Essalammoskee, de grootste van het land. Het zijn vooral Golfstaten als Saudi-Arabië, Qatar en Koeweit, en Turkije die invloed kopen bij Nederlandse moskeeën.
Hoeveel geld er vloeit en om hoeveel van de ongeveer 500 Nederlandse moskeeën het precies gaat, heeft de commissie niet kunnen ontdekken. Van de 148 Turkse Diyanet-moskeeën was wel van meet af aan duidelijk dat zij vanuit Turkije worden gefinancierd.
Zichtbaar en onzichtbaar
In haar rapport schrijft de commissie: "Feit is dat op zichtbare en onzichtbare wijze organisaties en regeringen van onvrije landen in de hoofden en harten van onze moslimgemeenschappen proberen te komen. Hierdoor kunnen parallelle gemeenschappen ontstaan."
Ook via sociale media wordt invloed uitgeoefend. Islamitische organisaties uit onvrije landen sturen imams of literatuur naar ons land om hun achterban te bereiken met extremistische boodschappen.
De definitie van onvrije landen die de commissie hanteert zijn landen die de Nederlandse kernwaarden of vrijheden afwijzen, zoals de vrijheid van godsdienst of vrijheid van meningsuiting.
Imam omstreden moskee: 'Ik wil niet afgekapt worden'
Salafistische aanjagers
Het gedachtegoed wordt vooral verspreid door salafistisch aanjagers, concludeert de commissie. Het salafisme is een fundamentalistische stroming binnen de islam.
De aanjagers proberen voor de buitenwereld zo onopvallend mogelijk te werk te gaan om te voorkomen dat ze strafrechtelijk vervolgd kunnen worden. Maar intern worden er dingen gezegd die 'niet door de beugel kunnen en in strijd zijn met onze kernwaarden', aldus het rapport.
Hun invloed is groot, concludeert de commissie. In meerdere moskeeën in ons land zijn moskeegangers minder vrij in het aanhangen van hun geloof. Moslims worden angstig gemaakt, geïntimideerd of zelfs bedreigd.
'Ondervragen onder ede'
Afgelopen februari werden 19 experts en imams wekenlang in de Tweede Kamer onder ede gehoord door de Kamerleden uit de speciale commissie. Die verhoren leidden soms tot harde confrontaties en zelfs juridisch gesteggel met een moskee over vorderingen van documenten. Ook werd een moskeebestuurslid, Hajer Harzi, naar eigen zeggen hevig bedreigd.
Omstreden imam
Vooral de ondervraging van de omstreden Utrechtse imam Salam bracht veel teweeg. Zijn moskee ligt onder een vergrootglas, onder andere omdat de kinderen bang gemaakt zouden worden voor Nederlandse tradities.
De imam noemde de verhoren een 'schijnvertoning en poppenkast'. Ook kwam de imam onder een vergrootglas te liggen of hij onder ede wel de waarheid vertelde. Het onderzoek daarnaar loopt nog. De commissie heeft daarvan aangifte gedaan.
Hoe nu verder?
Het is nu aan de Tweede Kamer wat zij met het rapport gaan doen en wat voor maatregelen zij gaan nemen om de ongewenste beïnvloeding uit onvrije landen tegen te gaan.
Het rapport bevestigt de zorgen van de VVD, stelt Kamerlid Bente Becker. "Denkbeelden die niet passen bij ons vrije Nederland worden ons vanuit onvrije landen opgedrongen. Onacceptabel."
VVD: 'onacceptabel'
Het is volgens Becker naïef om te denken dat dit alleen met een dialoog opgelost kan worden. "Waar nodig moeten we durven ingrijpen. Ongewenste financiering moeten we stoppen en onwenselijke organisaties verbieden. Hoog tijd om dat nu eindelijk in de wet te regelen We willen geen vage imams uit het buitenland en bemoeienis uit Turkije moet actief worden bestreden. En als een moskee onvrije boodschappen predikt, moet worden ingegrepen."
Het CDA stelt dat dit onderzoek 'pijnlijk blootlegt dat wij te maken hebben met schimmige financiering en antidemocratische beïnvloeding vanuit onvrije landen'. D"it is schadelijk voor onze samenleving en rechtsstaat en mogen we niet tolereren", aldus CDA-leider Pieter Heerma.
