Dat de vertrekkend topman van de Belastingdienst mogelijk de hoogste ambtenaar wordt bij de gemeente Den Haag, zorgt voor verontwaardiging. Ook bij Tweede Kamerleden. Deskundigen snappen de emoties, maar het is volgens hen wel 'de normale gang van zaken.'
Het gaat om Jaap Uijlenbroek, de hoogste baas van de Belastingdienst van wie vrijdagmiddag bekend werd dat hij weg moest vanwege de toeslagenaffaire. Nog geen 24 uur later lekte uit via de NOS en Omroep West dat er in Den Haag alweer een nieuwe baan voor hem was gevonden.
"Dit is voor al die slachtoffers een heel verkeerd signaal", reageert SP-Tweede Kamerlid Renske Leijten boos op het bericht dat hij mogelijk de hoogste ambtenaar bij de gemeente Den Haag wordt. Terwijl de problemen nog steeds niet opgelost zijn, draait de baantjesmachine volgens haar al op volle toeren.
'Bizarre transfer'
Ook groep De Mos in Den Haag reageert als een wesp gestoken: 'een bizarre transfer'. De lokale partij en de lokale SP hebben een spoeddebat aangevraagd.
PvdA-Kamerlid Henk Nijboer 'kan zich goed voorstellen' dat er binnen de gemeenteraad discussie over is.
Hoogleraar staats- en bestuursrecht Wim Voermans snapt de emoties op de mogelijke transfer van de Belastingdienstbaas. "Rondom de toeslagenaffaire is zoveel misgegaan; mensen gingen failliet en Uijlenbroek stond ondertussen aan de top."
Maar, vervolgt Voermans: "'Die emoties daargelaten, als je het puur professioneel bekijkt, is het op zich heel normaal wat hier gebeurt."
Jaap Uijlenbroek was verantwoordelijkheid voor de uitvoering van het beleid van de Belastingdienst en dus ook voor de nasleep van de toeslagenaffaire. Door die affaire kwamen duizenden gezinnen in de problemen.
Voermans: "Uijlenbroek is niet politiek verantwoordelijk. Dat was Menno Snel en die is in december al opgestapt als staatssecretaris. Uijlenbroek heeft gedaan wat de staatssecretaris hem heeft opgedragen. Hij deed gewoon zijn werk, of je nu vindt of het goed of slecht was."
De hoogleraar vervolgt: "Minister Hoekstra heeft ook duidelijk aangegeven dat de topambtenaar strafrechtelijk niets valt aan te rekenen. Hij heeft gewoon zijn werk uitgevoerd, er valt hem voor zover we nu weten niets te verwijten. Het is vrij zinloos dat Tweede Kamerleden nu hoog van de toren blazen. Als ze willen weten hoe het precies zit, kunnen ze beter een parlementaire mini-enquête instellen. Zo kan het parlement precies aan de weet komen wat de rol van Uijlenbroek precies is geweest."
Minister Hoekstra wil zich niet uitlaten over de vermeende overstap van de Belastingdienstbaas. "Ik vind het niet zo netjes om personele dingen over ambtenaren, die zich ook in het publieke domein niet kunnen verdedigen, om daar uitspraken over te doen", zegt hij tegen RTL Nieuws.
De boel hervormen
Hoogleraar Voermans vervolgt: "Minister Hoekstra wil bij de Belastingdienst nu de boel hervormen en gooit nu alles op de schop. Uijlenbroek past daar kennelijk niet meer bij. Het is dan normaal dat hij een topambtenaar een nieuwe baan zoekt. Dat hij nu in de race zou zijn voor gemeentesecretaris bij Den Haag is dus ook niet gek."
Hij zal in die nieuwe functie volgens Voermans waarschijnlijk wel een stuk minder geld verdienen dan bij de Belastingdienst.
Falende ambtenaren weer aan de slag
Dat falende topambtenaren weer aan de slag gaan en een nieuwe topbaan krijgen, is geen uitzondering. Meestal krijgen ze een andere topfunctie bij de overheid, ook als vaststaat dat ze tekort zijn geschoten.
Er zijn voorbeelden genoeg. Zo was topambtenaar Jenny Thunissen verantwoordelijk voor het debacle van de hogesnelheidstreinen Fyra. Ze werd daarna buitengewoon adviseur bij de poule voor topambtenaren, de Algemene Bestuursdienst.
Ook oud-topambtenaar Gerard Roes, die in opspraak raakte vanwege de bonnetjesaffaire rond de Teevendeal, kreeg daarna weer een goede baan. Bij de Raad van State.
