Ga naar de inhoud
Politiek

De geldkraan staat open: defensie op jacht naar nieuwe vliegtuigen, raketten en trucks

De huidige Gulfstream van defensie, begeleid door twee JSF's. Beeld © ANP

Negen JSF's, een grondige beurt voor de Cougar-heli's, een nieuw straalvliegtuig, verplaatsbare bruggen, vrachtwagens en 18 raketten voor de fregatten. De komende jaren steekt defensie honderden miljoenen in nieuw materieel.

Voor een deel van de orders zoekt het ministerie van Defensie bedrijven die dit materiaal kunnen leveren, het liefst zonder daarvoor de hoofdprijs te vragen.

Zo is het ministerie op zoek naar een nieuw straalvliegtuig om VIP's snel naar conflictgebieden te kunnen brengen. Defensie heeft daar op dit moment een Gulfstream IV voor, maar deze is verouderd. Hij kan niet ver genoeg vliegen en is eigenlijk ook te klein, schrijft staatssecretaris Barbara Visser (Defensie, VVD) aan de Tweede Kamer.

Tweedehandsje gezocht

Ze zoekt een tweedehands toestel. Een gloednieuw toestel is namelijk te duur en heeft een lange levertijd. Leasen of huren wil Defensie ook niet, want dat is op de lange termijn duurder.

Als het vliegtuig is gekocht, moet het nog worden voorzien van militaire communicatieapparatuur, een toepasselijk interieur en de kleuren van de luchtmacht. In 2021 moet het gebruikt kunnen worden. Er is een potje van maximaal 100 miljoen euro voor, maar staatssecretaris Visser verwacht dat de rekening ruim lager uitvalt.

Onderhoud heli's

Niet alleen het straalvliegtuig voor de VIP's is verouderd, ook de twaalf Cougar-helikopters zijn heel erg dringend aan onderhoud toe. Die hadden in 2011 al een belangrijke onderhoudsbeurt moeten krijgen, maar die ging vanwege bezuinigingen niet door.

Bepaalde onderdelen zijn zo verouderd, dat de heli's zonder onderhoud over 5 jaar niet meer aan de NAVO-eisen voldoen. Er moet flink gesleuteld worden aan onder meer communicatiesystemen en het zelfbeschermingssysteem. De klus moet eind 2023 klaar zijn en de heli's kunnen dan in ieder geval tot 2030 gebruikt worden. Het mag tussen de 25 en 100 miljoen kosten.

Defensie hanteert zulke brede bandbreedtes van bedragen om zich niet al te veel in de kaart te laten kijken door bedrijven die de opdracht willen binnenhalen.

Verplaatsbare brug

Voor de landmacht wil Visser een nieuwe verplaatsbare brug kopen, ook voor een bedrag van tussen de 25 en 100 miljoen euro. Met zo'n brug kun je snel troepen verplaatsen. Een nieuw exemplaar is hard nodig: de huidige pontonbrug voldeed eigenlijk al lang niet meer aan de NAVO-eisen. Tot nu toe was er geen geld om 'm te vervangen, dus dat gebeurt nu pas. De nieuwe brug moet rivieren van breder dan 20 meter overspannen.

Vrachtwagens

Om in geval van crisis snel ter plaatse te kunnen zijn, heeft het leger ook een trits aan nieuwe vrachtwagens nodig. Het leger gebruikt vrachtwagens om zwaar materieel te verplaatsen, troepen te bevoorraden en andere vrachtwagens met panne weg te slepen.

De vrachtwagens moeten gepantserd zijn en banden hebben je kunt doorrijden als ze lek zijn. De trucks moeten ook in ruig terrein kunnen rijden, en dat voor minstens 15 jaar. In totaal gaan de nieuwe trucks minimaal 250 miljoen euro kosten, maximaal 1 miljard.

Kabinet
Lees ook:
Kabinet verbreekt financiële afspraak om laatste drie JSF's te kopen

JSF's bijbestellen

Voor de nieuwe jachtvliegtuigen hoeft Visser niet lang te zoeken: die bestelt Defensie gewoon in de VS, bij het Joint Program Office. Dat is het bureau dat de bouw en verkoop van de F-35, zoals het vliegtuig heet, coördineert namens het Amerikaanse ministerie van Defensie. De negen toestellen zullen volgens Defensie grofweg 1 miljard euro kosten.

Raketten uit Amerika

Ook raketten voor Nederlandse luchtverdedigings- en commandofregatten wil Visser via het Amerikaanse leger kopen. Het gaat om raketten om te oefenen op de schepen die Nederland beschermen tegen aanvallen vanuit de lucht.

Er zijn nog genoeg raketten om te oefenen tot 2026, maar daarna zijn er 18 extra nodig.

Nederland moet wel in de VS bestellen, omdat de lanceerinstallaties in het schip zijn gebouwd en eigenlijk alleen geschikt zijn voor dit type raket. Eind oktober moet de bestelling zijn doorgegeven, dus Visser vraagt de Kamer een beetje op te schieten.

NAVO-eis nog niet gehaald

De projecten waar Defensie nu leveranciers voor zoekt, zijn slechts een klein deel van waar de komende jaren in geïnvesteerd gaat worden. Er gaat bijvoorbeeld ook geld naar onderhoud van gebouwen, maakte het ministerie op Prinsjesdag bekend. Veel gebouwen voldoen niet aan de brandveiligheidseisen.

Volgend jaar is het budget voor het ministerie 11 miljard euro, omgerekend 1,35 procent van de totale Nederlandse economie. Ondanks dat er meer geld naar Defensie gaat, wordt de NAVO-eis niet gehaald. De Navo wil dat twee procent van het bruto binnenlands product aan defensie wordt uitgegeven. 

Helft
Lees ook:
Helft slaapbarakken militairen niet brandveilig: 'Onacceptabel'