Het kabinet gaat onderzoeken of het in de toekomst een eigen model in bezit kan krijgen om voorspellingen te maken over de klimaateffecten van het stimuleren van elektrische auto's en de kosten voor de belastingbetaler daarvan. Het model dat nu wordt gebruikt is geheim en niet in handen van enige overheidsorganisatie.
Uit onderzoek van RTL Z en antwoorden op Kamervragen bleek vorige week dat de enige partij die weet hoe het zogeheten Carbontax-model precies werkt het bedrijf Revnext is. Het model wordt door verschillende ministeries en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) gebruikt om beleid op te baseren en door te rekenen, maar geen van de overheidsinstanties bleek het model zelf te hebben liggen.
Onbetrouwbaar
Saillant is dat het model de afgelopen jaren in het geheel niet betrouwbaar is gebleken. Het onderschatte de verkoop van nieuwe elektrische auto's in 2018 met meer dan honderd procent, waardoor de schatkist de komende jaren honderden miljoenen meer misloopt dan was gedacht.
Dat komt omdat elektrische auto's veel belastingvoordelen krijgen die andere auto's niet krijgen. De bedoeling daarvan is natuurlijk om meer elektrische auto's op de weg te krijgen, maar dat moet niet meer kosten dan nodig is. De uitkomsten van het Carbontax-model bleken niet goed in te schatten wat het effect van het beleid was, met een grote tegenvaller voor de schatkist tot gevolg.
Niet te controleren
Daarnaast gebruikt dus ook het PBL datzelfde model om de klimaateffecten van het beleid door te rekenen. Dat wil zeggen: ze huren Revnext in om dat te doen, want zelfs het planbureau heeft het model niet zelf.
Maar het is dus voor niemand te controleren of dat model wel goed in elkaar zit. Het is niet wetenschappelijk gevalideerd door een onafhankelijke partij en dat kan ook niet omdat het eigendom is van een private partij die het model zelf niet vrijgeeft.
Kabinet wil eigen model
Ondanks dat het kabinet vandaag aangeeft Carbontax een 'bruikbaar model' te vinden om beleid op te baseren, gaat er misschien toch iets veranderen. Staatssecretaris Snel van Financiën schrijft het belangrijk te vinden dat het gebruikte model onafhankelijk getoetst kan worden. Daarom onderzoekt het kabinet de mogelijkheid 'om in de toekomst zelf te kunnen beschikken over een model'.
In samenwerking met het PBL gaat het kabinet nu 'verkennen' hoe ze dat voor elkaar kunnen krijgen.
