Het CDA kwam dit weekend onverwacht met een voorstel om de regels voor het kinderpardon te versoepelen. Tot voor kort had het CDA zich daar samen met de VVD stevig tegen verzet. Nu kwam de partij samen met D66 met dit voorstel. Hoe kwam dit tot stand en hoe nu verder? We zetten het op een rijtje.
D66 was verbaasd toen het CDA ze twee weken geleden benaderde met het plan om de regels voor het kinderpardon te versoepelen. D66 stond daar al langer voor open, maar het CDA lang niet. Betrokkenen zeggen dat het CDA nog in december keihard nee zei op een verzoek te kijken naar de regels rond het kinderpardon. Toch sprak het CDA-Tweede Kamerlid Madeleine van Toorenburg de afgelopen weken met veel betrokkenen.
Meedenken door Ernst Hirsch Ballin
Onder de geraadpleegde specialisten was ook oud-minister van Justitie en CDA-coryfee Ernst Hirsch Ballin. Die wees op een uitspraak van het Europese Hof waarin staat dat dat Nederland te streng omgaat met de regels voor het kinderpardon. Volgens hem blijft het pardon in zijn huidige vorm niet overeind.
Het CDA klopte dus twee weken geleden aan bij D66; een week vóór het interview van Dijkhoff met De Telegraaf waarin hij afstand nam van het klimaatakkoord. Het CDA-plan is dus niet bedoeld om coalitiegenoot VVD een lesje te leren voor het niet-loyaal te zijn aan kabinetsafspraken. Het interview met Dijkhoff zorgde voor spanning binnen de coalitie.
Formulering regeerakkoord
Dat een week na dat interview het CDA en D66 kwamen met een plan voor het kinderpardonplan, deed dan ook de wenkbrauwen fronzen. Het is een plan waar de VVD het níet mee eens lijkt te kunnen zijn.
De VVD – en tot afgelopen zaterdag dus ook het CDA – waren de afgelopen jaren tegen de verruiming van het kinderpardon. Ze wezen daarbij altijd op de afspraken in het regeerakkoord. Daarin staat onder de kop kinderpardon: De permanente regeling voor langdurig in Nederland verblijvende kinderen (kinderpardon) blijft in haar huidige vorm gehandhaafd.
Aanpassing regeerakkoord
De VVD liet afgelopen weekend, en vandaag weer, in reactie weten dat het iedereen vrijstaat om plannen te maken, maar dat de partij vasthoudt aan het regeerakkoord.
Volgens betrokkenen hopen het CDA, D66 en ChristenUnie dat een aanpassing van de regels rond het kinderpardon zou passen bínnen de afspraak in het regeerakkoord, en dus formeel geen aanpassing van het regeerakkoord zou zijn.
De VVD ziet dat anders en vindt dat op zijn minst dat de plannen het regeerakkoord lijken aan te passen. "En voor een aanpassing van het regeerakkoord heb je vier partijen nodig", aldus een VVD'er. De week praten de partijen verder over het voorstel. Dan moet ook helder worden wat CDA en D66 nu precies voorstellen.
Wat moet er veranderen volgens CDA en D66?
De partijen willen het zogeheten meewerkcriterium aanpassen. Dat is nu een van de belangrijke eisen waar iemand aan moet voldoen om aanspraak te kunnen maken op het kinderpardon. Een asielzoeker moet altijd hebben meegewerkt aan zijn uitzetting: één gemiste koffieafspraak kan al leiden tot uitsluiting van het pardon.
Door dit strenge criterium valt 92 procent van de kinderen en ouders buiten het kinderpardon. Het CDA en D66 willen nu dat er mensen juist buiten het pardon vallen als is aangetoond dat ze uitzetting tegenwerken. Bijvoorbeeld door het stapelen van procedure op procedure.
Daarnaast willen de twee partijen dat asielverzoeken van kinderen met gezinnen met voorrang worden behandeld. Ook moet de capaciteit van immigratiedienst IND worden uitgebreid. Na afwijzing door de rechter moet direct een vertrekplan worden opgesteld.
De aanpassing van de regels zou ervoor zorgen dat er minder dan 200 gezinnen in Nederland zouden kunnen blijven, die op dit moment nog het land moeten verlaten. Regeringspartij ChristenUnie steunt het plan van de twee coalitiegenoten.
Uitzetstop per direct
Vandaag pookten D66 en ChristenUnie het vuurtje nog een beetje verder op door voor te stellen met ingang van heden geen enkel kind meer uit te zetten. Pas als duidelijk is of, en zo ja, hoe de regels zullen worden aangepast kan volgens die twee partijen sprake zijn van het eventueel hervatten van de uitzettingen.
Ook CDA-leider Buma noemt zo'n uitzetstop een optie. De VVD gaat dit veel te ver. Betrokken CDA'ers wijzen er op dat ook de rechter rekening kan houden met een mogelijk nieuwe situatie.
Het Armeense gezin dat gisteren werd uitgezet had na de publiciteit van dit weekeinde een spoedvoorziening gevraagd. Volgens de rechter zou invoering van het plan van CDA en D66 voor dit gezin geen gevolgen hebben en dus moesten ze vertrekken. CDA'ers denken dat gezinnen die wel voordeel van het nieuwe plan bij een dreigende uitzetting ook weer naar de rechter kunnen. Die kan dan bepalen of de uitzetting door kan gaan of niet.
Frits Wester: Niemand binnen het kabinet is uit op gedoe
Politiek commentator Frits Wester zegt dat niemand uit is op gedoe binnen het kabinet. "CDA, D66 en CU voorop hopen er via overleg met de VVD uit te komen. Het wachten is voor een definitieve oplossing ook op een rapport over de hele procedure. Een oplossing zou daarbij gevonden kunnen worden in een aanpassing van de wijze waarop de regels worden toegepast zonder dat daarmee het kinderpardon zelf verruimd wordt. Op die manier hoef je ook het regeerakkoord niet aan te passen. Maar vooral het CDA kan na deze draai niet meer geloofwaardig terug, dus de kans op een behoorlijke botsing met de VVD blijft aanwezig."
