De koning moet vaker met de trein gaan, hij moet zonnepanelen op het dak van het paleis plaatsen én hij moet Het Loo het hele jaar voor het publiek open stellen. Het zijn eisen van politieke partijen tijdens de begroting van het koningshuis. Maar hoe milieuvriendelijk is het koningshuis eigenlijk al? Experts vertellen.
Jeroen Snel is presentator van het programma Blauw Bloed. Hij ziet dat door koning Willem-Alexander wel degelijk over het milieu wordt nagedacht. "De koning lijkt er wel mee bezig te zijn. Hij rijdt privé een elektrische auto, een Tesla. Daarnaast wilde hij zonnepanelen op het dak van Huis ten Bosch. Dat mocht niet omdat het een rijksmonument is."
Vandaag tijdens het debat over de begroting van het Koninklijk Huis stelde GroenLinks voor om die zonnepanelen wél toe te staan. Ook maakte D66 er een punt van dat het koningshuis vaker moet reizen met de trein.
Wintersport met trein
Volgens royalty-expert Snel heeft het koninklijk gezin dat weleens gedaan. "Ze zijn één keer met het hele gezin naar wintersport gegaan met de trein. En het gezin arriveerde vorig jaar tijdens de viering van Koningsdag in Tilburg met de trein. Het zou me niets verbazen als ze dat komende Koningsdag weer doen in Amersfoort."
Snel weet niet of huis van de Oranjes op het landgoed De Horsten is uitgerust met zonnepanelen. Wat Snel wel weet, is dat Willem-Alexander het reizen naar 'verre' bestemmingen in Nederland, zoals Maastricht of Groningen, milieuvriendelijker aanpakt dan zijn moeder, koningin Beatrix.
Lege dienstauto
"Koningin Beatrix ging dan met een vliegtuig naar Groningen en liet haar chauffeur met haar lege dienstauto naar Groningen rijden. Die stond daar klaar als ze het vliegtuig uitstapte, zodat ze daarmee kon rondrijden in Groningen. Na het bezoek vloog ze terug en liet ze de dienstauto weer terugrijden naar Den Haag."
Willem-Alexander gaat gewoon met de dienstauto, een verlengde Audi, naar die bestemmingen, weet Snel. "In die zin is hij een stuk milieuvriendelijker dan zijn voorganger."
Watermanagement
Het groene profiel van Willem-Alexander komt volgens Koninklijk Huis-verslaggever Sander Paulus ook naar voren in zijn expertise toen hij nog kroonprins was. "Hij had zich toegelegd op watermanagement. Dat heeft natuurlijk alles te maken met het smelten van het ijs en de stijging van de zeespiegel. Dat heeft alles te maken hoe je omgaat met de natuur en het milieu. Daar heeft hij heel veel speeches over gehouden."
Paulus memoreert ook de Tesla en de zonnepanelen. "Hij lijkt dus ook wel van goede wil", aldus de RTL-verslaggever. "Maar de Oranjes houden ook heel erg van reizen. Koningin Máxima vliegt voor haar werk voor de VN de hele wereld over en ook Willem-Alexander vliegt erg veel." Dat vliegen is een zware belasting voor het milieu.
Leeg vliegtuig
Hoewel de koning voor binnenlandse reizen het vliegtuig dus wel laat staan, herinnert Paulus zich een bezoek aan Australië in 2016 waarbij een leeg regeringstoestel achter de lijnvlucht van Willem-Alexander en Máxima aanvloog. Dat toestel was volgens de Rijksvoorlichtingsdienst noodzakelijk voor binnenlandse vluchten.
Deskundige Dorine Hermans ziet de spagaat van het koningshuis als het gaat om het milieu. Dat is niet voor het eerst. "Prins Bernhard was dol op jagen, maar was wel het uithangbord van het Wereld Natuur Fonds. Ook Willem-Alexander is een liefhebber van de jacht. Dat zei hij ooit in een interview met Paul Witteman. Op Kroondomein Het Loo, waar hij jaagt, worden de dieren bijgevoerd. Zodat er genoeg dieren zijn voor de jacht. Dat is ook een gekke spagaat."
Enorme speedboot
En die tweestrijd bij de Oranjes ziet Hermans vaker. "Hij deed heel veel met watermanagement, maar dat staat een beetje haaks op het rondvliegen over de wereld. Voor zijn werk moet hij wel, maar hij vliegt ook veel privé. Bijvoorbeeld voor een weekendje naar zijn vakantiehuis in Griekenland."
En dat vakantiehuis, en alles wat daarmee te maken heeft, is ook niet per se goed voor het milieu, vindt Hermans. "Hij heeft daar een enorme speedboot. Vanwege een nieuw aangelegde betonnen steiger voor die speedboot kunnen lokale vissers in sommige delen van de zee minder goed vissen. Die vissers hebben geprotesteerd. Het zijn arme mensen die daardoor minder goed in hun dagelijks onderhoud kunnen voorzien."
Jetsetleven
Hermans noemt het gedrag van de Oranjes 'een soort salon-socialisme'. "Ze staan heel goede dingen voor, maar in hun privéleven doen ze andere dingen. Het is moeilijk een jetsetleven in overeenstemming te brengen met een milieuvriendelijk bestaan. De verleidingen zijn té groot."
