Wat hebben ze gepresteerd? Wat ging goed én wat fout? De tijd van warmlopen is voorbij. Na honderd dagen kabinet Rutte III is het tijd om de tussenbalans op te maken. Een kritische, vierkoppige jury maakt een rapport op.
RTL Nieuws vroeg aan vier verschillende mensen wat zij merken van het kabinet-Rutte III, dat vandaag precies honderd dagen aan de slag is. Wat hebben de premier en de drie vicepremiers bereikt?
De jury die de rapporten hebben gemaakt, bestaat uit:
- Jort Kelder: journalist, columnist en tv-presentator
- Marja Wagenaar: leiderschapsdeskundige, politicoloog en oud PvdA-politicus
- Frits Wester: politiek commentator RTL Nieuws
- Dowie Walta: eigenaar van Haagse broodjeszaak Dootje
Vlnr: Dowie Walta, Frits Wester, Jort Kelder en Marja Wagenaar
Mark Rutte: 'Baas in het debat, maar er mag wel tandje bij'
Jort Kelder: "Mark Rutte is opvallend goed gehumeurd en ontspannen en iedereen in het debat de baas. Internationaal is hij bijna een veteraan, wat niet ongunstig is voor Nederland. Het voorstel om de dividendbelasting af te schaffen, wordt als een valse start gezien die het maagdelijke beddengoed van 'rechts met de bijbel' grondig verknalde. Ik denk niet dat het allemaal zo ondoordacht was, maar de premier heeft de spin van de linkse bankzitters - PvdA, SP, GroenLinks - onderschat. Het beeld bestaat nu dat multinationals douceurtjes krijgen, waar de gewone man moet ploeteren. Er pleit juist heel veel voor afschaffing van de dividendtax."
"Rutte kreeg ook kritiek op Groningen maar ik weet dat het hem allemachtig veel tijd heeft gekost. Alleen omdat hij een briljante schaker als Eric Wiebes naar voren heeft geschoven en vertrouwen gaf, ligt er nu een regeling die voor iedereen zou kunnen werken. Conclusie: een derde kabinet heeft het gevaar van sleetsheid in zich, maar vooralsnog boffen we met een chef die de natie zo opgewekt door een mijnenveld kan navigeren."
Marja Wagenaar: "Als leider moet je weten waar je naar toe wilt én kiezers weten te verleiden mee te gaan. Als je naar Rutte kijkt, is dat niet gebeurd. Hij scoort daarin een 2. Hij is heel pragmatisch ingesteld en heeft met zijn derde kabinet nog niet geprobeerd het land ergens naar toe te brengen. Als je kijkt naar politieke overlevingskracht, dan krijgt Rutte een 10. Hij heeft het nog geen moment moeilijk gehad. Er mag wel een tandje bij. In de eerste 100 dagen moet je al een paar resultaten boeken. Het motto is 'vertrouwen in de toekomst', mensen moeten dan wel ervaren dat het met hen beter gaat. Dat is nog niet gebeurd."
Dowie Walta: "Dat weglachen en erom heen draaien, daar kan ik niet meer goed tegen. Hij doet steeds water bij de wijn. Het kabinet zegt er voor 'de gewone Nederlander te zijn', zo iemand als ik. Maar neem de manier waarop hij met de Groningers omgaat: schandalig dat hij die mensen jarenlang in de steek heeft gelaten en nu pas in actie komt. Als ik een deuk in zijn auto zou rijden, moet ik toch ook direct de schade betalen? En dan dat gedoe rondom die dividendbelasting om grote bedrijven te kietelen. Slappe hap, ga dan lekker weg met je bedrijf. Wat ik wel goed vind: hij is een keiharde werker. Hij krijgt een 6."
Frits Wester: "Anders dan in 2012 toen we midden in de economische crisis zaten, is de druk nu niet erg groot om direct ingrijpende maatregelen te nemen. De plannen van dit kabinet zijn ambitieus, maar ze nemen de tijd. Waar Rutte op moet letten is dat hij voldoende oog houdt voor de wensen van de oppositie. Hij regeert met de meest krappe meerderheid van één zetel in zowel de Tweede als de Eerste Kamer. De kans is groot dat die meerderheid in de Eerste Kamer bij de verkiezingen voor de Senaat verloren gaat. Dan heeft hij delen van de oppositie hard nodig om de plannen van het kabinet uit te voeren. Daarom moet hij nu laten zien wat zijn 'uitgestoken hand' waard is. Als hij daarmee wacht tot het echt nodig is dan is hij te laat. Oppositiepartijen zullen dan zeker iets hebben van: Hé je zag ons ruim een jaar niet staan, nou dan geven wij nu ook niet thuis."
Kasja Ollongren: 'Hou vol!'
Jort Kelder: "Tsja, de afschaffing van dat referendum steekt iedere echte D66’er als een graat in de keel. Het is een afgang voor een partij die beweert de kiezer meer invloed te willen geven. Jammer. Maar de jonkvrouwe van D66 krijgt het straks pas echt te verduren met de sleepwet, waar haar partij aanvankelijk tegenstemde. Haar commentaar in de inlichtingenkwestie met de VS leek mij degelijk, vooralsnog. Critici fluisteren dat ze als oud-ambtenaar te serviel is voor een leidende positie, maar ik mag haar stijl wel. Dat mens heeft gewoon klasse, is geen straatvechter. Regeren is voor D66 altijd desastreus geweest, en des te meer valt het prijzen in de club dat ze de ballen hebben mee te doen en desnoods in eigen vlees te snijden. Hou vol!"
Marja Wagenaar: "Ollongren heeft een paar grote dossiers: zoals de sleepwet, de afschaffing van het referendum en het dossier rondom het nepnieuws. Haar optredens wisselen heel erg, zowel in de Kamer als in de media. Toch is ze wel het grootste talent. Ze heeft het in zich om een staatsvrouw te worden. Maar ze moet veel meer rust, gezag en wijsheid opbouwen. Ze straalt nog geen gezag uit, daar moet ze aan werken. Ze doet nu te veel optredens in de media. Ze kan er beter een paar doen en dan steengoed. Gezag is nodig om die lastige dossiers er doorheen te slepen. Ze krijgt een onvoldoende: een 5."
Dowie Walta: "Dat gedraai rond dat referendum; ongelooflijk. Je staat ergens voor en dan gooi je het zo weer in de prullenbak. Ik vind haar verder een grijze muis, ze heeft nog geen indruk op me gemaakt. Dat ze half Zweeds is, maakt me niet als ze zich maar inzet voor ons land. Verder ken ik haar niet goed. Ik geef haar een 6."
Frits Wester: "Als oud-topambtenaar, waaronder als hoogste baas op het ministerie van Algemene Zaken, weet ze van de hoed en de rand. Maar wat je nu ziet is dat het zelf zijn van minister, ondanks haar ervaring als wethouder in Amsterdam, toch echt een ander vak is. Ze oogt behoorlijk onzeker in haar optredens. Zo was haar optreden rondom de omstreden wethouder in het Limburgse Brunssum, waar een heuse bestuurscrisis ontstond, alles behalve overtuigend. Een beetje van een sprong vooruit en snel weer een paar stappen terug. Ze kan veel beter, maar moet het nog wel even laten zien. Wat zou helpen is dat ze minder naar haar adviseurs gaat luisteren. Volgens mij is haar eigen intuïtie veel scherper. Maar dan ook de daad bij het woord voegen."
Hugo de Jonge: 'Schoenen uit, handen uit de mouwen'
Jort Kelder: "Eerlijk gezegd weet ik niets anders van Hugo de Jonge dan dat-ie schoenen met fantasieprints van twijfelachtig allooi draagt. Als dat het beoogde effect was, is hij geslaagd in z’n missie. Mocht hij nog willen scoren met zijn beleid, dan zou ik zeggen: schoenen uit en handen uit de mouwen. Jeugdbeleid is lastig genoeg, maar de echte klus op het ministerie is die voor minister Bruno Bruins. Hij moet de kostenstijgingen voor de ziekenhuizen en pillen beteugelen. Rapportcijfers vind ik overigens kinderachtig en prematuur. De heren en dames van Rutte III zijn door voor hun eerste rapportje, maar de echte tests en tentamenweken moeten nog komen."
Marja Wagenaar: "Hugo de Jonge is een zondagskind op bloemetjesschoenen. Het moet bij hem nog maandag worden. Hij heeft voor de buitenwereld nog geen enkel groot probleem op zijn bord gehad. Hij heeft nog niets verkeerds gedaan, maar ook niets goeds. Het wordt een keer maandag, wat gaat hij dan doen? Gaat hij het halen met zijn vrolijkheid en optimisme? Die kunnen leuk werken, maar het kan ook tegen je werken. Als het misgaat, werken bloemetjesschoenen juist tegen je. Hij is verantwoordelijk voor de zorg, een zware portefeuille. De handen kunnen uit de mouwen dus. Ik heb nog weinig van hem gemerkt, behalve dan dat hij goed communiceert."
Dowie Walta: "Hugo die wie? Oh ja, die grijze muis met opvallende schoenen. Dat is het enige wat ik van hem ken. Wie doet er nu zulke schoenen aan als je naast de koning staat? Doe even normaal. Laat hem opvallen qua werk. Ik heb nog niets van deze man gehoord. Ik zie hem ook niet veel op tv of in de krant. Kan er weinig over zeggen al komt hij sympathiek over. Ik geef hem een 6."
Frits Wester: "Slimme en ambitieuze vent. Communicatief ook sterk. De eerste keer dat hij Mark Rutte als vicepremier verving op de wekelijkse persconferentie was alsof hij dat al jaren deed. Neemt veel praktische ervaring mee als voormalig wethouder zorg in Rotterdam. Hij barst van de energie en plannen. Maar er ligt wel een gevaar op de loer. Hij is samen met zijn CDA-collega de minister van Financiën Wopke Hoekstra één van de kroonprinsen van het CDA. Twee moderne politici voor wie het partijleiderschap op termijn lonkt. Maar door die ambitie moet hij zich voorlopig niet laten leiden. Laat eerst maar zien wat je als minister van Volksgezondheid in je mars hebt.
Carola Schouten: 'Een dikke 8: ga zo door!'
Jort Kelder: "Ik weet nog dat ik met haar op het toneel van DeLaMar stond tijdens een belastingcongres toen ze weggeroepen werd naar het restaurant Garuda omdat de ChristenUnie ging meeregeren. Van een boerendochter in een oranje jurk werd ze in een dag een factor voor het landsbestuur. Voor die zaal vol belastingadviseurs pleitte ze nog voor gezinnen met één inkomen, maar een paar maanden later werd ze al verantwoordelijk voor meer dan alleen de zandgronden en de biblebelt. Op landbouw en visserij heeft ze de cowboys van het economische jungle te pakken, ik ben benieuwd of ze die in het gareel krijgt. Tegelijk is het een meesterzet om haar landbouw te laten omploegen: alleen iemand 'uit de sector' kan maatregelen nemen die boeren ook echt gaan uitvoeren, omdat ze weten dat het alternatief keiharde ingrepen uit Brussel en Den Haag zullen zijn."
Marja Wagenaar: "Zij heeft al vier dingen voor haar kiezen gehad: de kalver- en mestfraude,de vogelgriep en het gedoe met de pulsvisserij. Carola Schouten heeft al echt gewerkt. Door rustige stappen te verzetten, vertoont ze leiderschap. Vooral richting haar sector waar ze nu over gaat. Ze is heel duidelijk en overtuigend. Je hoort de sector ook niet piepen over haar. Ze is heel sterk als het nodig is, en zacht als het kan. Ze doet het heel goed: ze straalt rust en gezag uit. Ook als het een keer mis gaat, kom je met rust en gezag een heel eind. Ik geef Schouten een dikke 8. Carola for president!"
Dowie Walta: "Deze minister komt echt op voor de boeren. Aan zo'n minister hebben mensen wat. Hoe ze dat met gedoe met die pulsvisserij heeft gedaan, vind ik goed. En ik vind haar wel leuk om te zien. Ze komt goed over en ze weet waar ze het over heeft. Een 7,5."
Frits Wester: "Wat heeft die vrouw zich de afgelopen jaren goed ontwikkeld. Ik zie haar destijds nog schuchter binnenkomen voor haar eerste tv-interview. Ze heeft kennis van zaken en weet waarover ze praat. Dat laat ze nu ook zien op het ministerie van Landbouw. Naast veel verstand van financiën ook veel gevoel voor de bedrijfstak waar ze zelf in opgegroeid is. Ze is vooral opgevallen omdat ze als één van de eerste ministers met een paar incidenten zoals de mestfraude op de proef werd gesteld. Daarbij schuwde de boerendochter niet om de rotte appels in de eigen achterban fors de waarheid te vertellen. Carola Schouten is het type politicus dat iedere partij wel in zijn geledingen wil hebben. De ChristenUnie mag zich dan ook gelukkig prijzen dat zij de partij een duidelijk gezicht geeft in het kabinet."
Meer op rtlnieuws.nl
Dit zijn de nieuwe ministers en staatssecretarissen van Rutte III
