Jamie Oliver hield gisteren een vurig betoog over de gevaren van suiker in zoete drankjes, vooral voor kinderen. Specialisten scharen zich achter de Britse tv-kok. Zeven vragen en antwoorden: hoe laat je je kind afkicken van die 'vloeibare suiker'?
RTL Nieuws sprak met Roy van der Ploeg van het Voedingscentrum, kinderarts Koen Joosten, voorzitter van de NVK commissie Voeding, en Marjon Bachra, directeur van Jongeren op Gezond Gewicht.
1. Heeft Jamie Oliver een punt, of overdrijft hij?
"Hij heeft zeker een goed punt", zegt Van der Ploeg. "De Gezondheidsraad heeft vorige week niet voor niets het advies 'drink zo min mogelijk suikerhoudende dranken' gegeven. De consumptie van dit soort drankjes – frisdrank, maar ook vruchtensap, ijsthee, gezoete zuiveldranken en sportdranken waaraan suiker is toegevoegd – verhoogt het risico op diabetes. "
Ook kinderarts Joosten is het met Jamie Oliver eens. "Wij scharen ons achter Jamie. Net als in Groot-Brittannië is is tandbederf, cariës, een groot probleem in Nederland. En dat is absoluut gerelateerd aan die zoete drankjes. Het probleem met die drankjes is dat je ongemerkt veel suiker binnenkrijgt, veel meer dan je nodig hebt. In een pakje Wicky zitten bijvoorbeeld vijf suikerklontjes. Dat realiseren ouders zich niet als ze het meegeven naar school."
2. Waarom is suiker zo slecht, en geldt dat voor alle soorten suiker?
"Het is op zich niet slecht of gevaarlijk om suiker binnen te krijgen", zegt Van der Ploeg. "Suiker komt ook van nature voor in bijvoorbeeld fruit. Er wordt door het lichaam geen onderscheid gemaakt tussen van nature aanwezige of toegevoegde suiker. Alle suikers worden door het lichaam op dezelfde manier verwerkt. Maar het is niet goed om te veel suiker binnen te krijgen. Dat kan bijdragen aan het ontstaan van overgewicht, zowel bij volwassenen als bij kinderen. En de kans op gaatjes in je gebit wordt groter als je vaak iets met suiker eet of drinkt."
3. Jamie Oliver waarschuwt vooral voor drankjes waar suiker in zit. Welke drankjes zijn de grootste gevaren?
"Water en thee zonder suiker zijn de perfecte dorstlessers", zegt Van der Ploeg. "In frisdrank zit veel suiker. Drankjes als diksap en vruchtensap hebben de naam gezond te zijn, maar bevatten ook veel suiker. En dus veel calorieën. In light frisdrank zit geen suiker, maar de zuren die in frisdrank zitten, kunnen wel het tandglazuur aantasten. Als je wilt weten hoeveel suiker ergens in zit, kun je dat op het etiket terugvinden."
4. Wat voor drankjes raden jullie ouders aan om kinderen te laten drinken?
Daar is Marjon Bachra, directeur van Jongeren Op Gezond Gewicht, heel duidelijk over: "Vooral water. Dat is misschien best lastig voor kinderen, omdat er geen smaak aan zit, maar daardoor kunnen ze het gelukkig ook niet echt vies vinden. Begin er al zo jong mogelijk mee. Als ze het eenmaal gewend zijn, gaat het op latere leeftijd ook makkelijker. Presenteer het op een leuke manier, in een vrolijke bidon bijvoorbeeld. Af en toe een cola mag best, maar met mate. Vergelijk het met taart: dat eet je toch ook niet vijf keer per dag?"
Ook het Voedingscentrum kiest voor water, of thee zonder suiker. "Je kunt het drinken van water en thee aantrekkelijker maken door het in een mooie kan met schijfjes sinaasappel te doen, of te experimenteren met verschillende theesmaken."
5. Ouders horen dit soort adviezen toch heel vaak. Waarom ondernemen ze dan geen actie?
"Blijkbaar horen ze het nog niet genoeg", zegt kinderarts Joosten. "Mensen als Jamie Oliver hebben we nodig voor de bewustwording, maar we moeten het vervolgens ook oppakken. We moeten als zorgverleners en artsen deze boodschap nog veel meer verspreiden." Een goed begin is om het verschil te maken op de kinderdagverblijven, zegt de arts. "Vreemde ogen dwingen: als er op de opvang een warme maaltijd wordt gegeten, kun je de kinderen daar al op jonge leeftijd op een andere manier leren eten en drinken. Dat advies moet vervolgens mee worden genomen naar huis."
Bachra voegt toe dat het heel lastig kan zijn als ouders braaf hun kind water meegeven naar school, terwijl alle vriendjes en vriendinnetjes frisdrank krijgen. "Maar kinderen worden constant blootgesteld aan verleidingen. Blijf het gewoon volhouden. Als ze steeds dezelfde boodschap horen, komt het vanzelf aan. Scholen hebben hier ook een belangrijke rol in. Daarom proberen wij met Jongeren Op Gezond Gewicht ook die boodschap op scholen en kinderopvang te verspreiden, zodat kinderen het steeds vaker horen."
6. Als je kind al 'verslaafd' is aan zoete drankjes, hoe laat je het dan afkicken?
"Geef het goede voorbeeld en drink zelf ook water als standaard dorstlesser", zegt Van der Ploeg. "Af en toe een zoete drank geven of nemen is geen probleem, maar maak er duidelijke afspraken over. Geef bijvoorbeeld op een vast moment één zoet drankje, zoals op zaterdag en zondag. Zo went je kind eraan dat op andere momenten water en thee de standaard zijn. Ook kun je drankjes geleidelijk met steeds meer water aanlengen, zodat je kind haast ongemerkt went aan een minder zoete smaak."
En begin zo vroeg mogelijk in de smaakontwikkeling, zegt Joosten. "Zoet vindt iedereen lekker. Als kinderen al vroeg in de smaakontwikkeling alleen maar zoete fruithapjes krijgen, dan willen ze niets anders meer. Laat ze wennen aan de smaak van groente: bitter, zuur. Als ze het de eerste keer niet lekker vinden, blijf het gewoon tien keer herhalen, uiteindelijk leren ze het eten. Zo leren ze wennen aan een niet-zoete smaak."
7. Je hoort tegenwoordig zo vaak en zo veel verschillende voedingsadviezen, ouders weten niet meer wat ze moeten geloven. Wat raden jullie hen aan?
"Ik snap die ouders goed", zegt Bachra. "Veel ouders dachten ook dat ze goed bezig waren door hun kind sap te geven, en nu hoor je weer dat daar net zo veel suiker in zit als in frisdrank. Het beste is om je gezonde verstand te gebruiken. Eet gevarieerd. Suiker mag best, maar met mate. Lees etiketten en zoek informatie op betrouwbare sites, zoals die van het Voedingscentrum."
Van der Ploeg vult aan: "Probeer bij alles wat je hoort of leest, te kijken naar de bron van de informatie. Is dat een bedrijf met een commercieel belang, of is dat een voedingswetenschapper?" Kinderarts Joosten: "En ga zelf niet eindeloos allerlei sites afstruinen op zoek naar informatie. Het advies moet professioneel en eenduidig zijn."
Bekijk hieronder het fragment van Jamie Oliver in RTL Late Night:
En in mei verklaarde wetenschapper Robert Lustig ook al de oorlog aan suiker:
Meer op rtlnieuws.nl:
