Waarschijnlijk zit er dit jaar met Prinsjesdag een nieuw gezicht in de koets. Prinses Alexia is achttien jaar en volgens Oranje-tradities mag ze officieel in de Ridderzaal zitten. Maar wat verandert er eigenlijk voor de reservetroonopvolger nu ze volwassen is? "Voor haar zus veranderde alles, voor prinses Alexia gelden andere regels."
Als prinses Alexia dit jaar bij Prinsjesdag aanwezig is, zal ze voor de eerste keer als prinses der Nederlanden bij een politiek optreden van haar vader zijn. Koning Willem-Alexander zal op 19 september de troonrede voorlezen. "Met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid is ze erbij", zegt Koninklijk huis-verslaggever Sander Paulus.
Vanaf hun achttiende mogen leden van het Koninklijk huis aanwezig zijn bij Prinsjesdag. Het is geen moetje, maar wie in de archieven kijkt, ziet dat de meeste prinsen en prinsessen hun Ridderzaaldebuut hadden op hun 18de.
Drie broers in de Ridderzaal
In 1985 werd Willem-Alexander 18 jaar. Hij begon in augustus aan zijn dienstplicht bij de Koninklijke Marine, maar was wel aanwezig in de Ridderzaal. Als reden waarom hij die dag niet op zijn werk verscheen, schreef hij in het militaire logboek: "Ik scheur op de derde dinsdag van september altijd met mijn moeder in een gouden caravan door Den Haag."
Zijn broer Friso werd 25 september 1986 volwassen, maar Prinsjesdag viel dat jaar negen dagen voor zijn verjaardag. Hij was dus officieel nog geen achttien en was niet aanwezig in de Ridderzaal; wel stond hij dat jaar op de balkonfoto. Een jaar later was hij er niet bij, de prins studeerde op dat moment aan de Universiteit van Berkeley in Californië.
Op 11 oktober 1987 werd Constantijn 18 jaar, bijna een maand na Prinsjesdag. Toch stond hij dat jaar met zijn broer en ouders op het bordes. Vanaf 1988 zaten alle drie de broers voor het eerst samen in de Ridderzaal.
Prinsessen ziek
De eerste Prinsjesdag voor voormalig koningin Beatrix was in 1956, in januari van dat jaar was ze 18 jaar geworden. Haar jongere zus, prinses Irene, werd het jaar erop 18, maar in 1957 waren beide prinsessen er niet bij. Prinses Irene had een lichte griep en prinses Beatrix een geblesseerde enkel. Prinses Margriet en Christina waren vanaf hun achttiende aanwezig.
Je kunt de conclusie trekken dat prinsen en prinsessen hun best doen aanwezig te zijn bij de troonrede zodra ze volwassen zijn. "Tradities zijn belangrijk voor de Oranjes", zegt Sander Paulus. Het is nog even gissen of ze er zal zijn. De Rijksvoorlichtingsdienst (RVD) wilde geen informatie delen over de aanwezigheid van prinses Alexia bij Prinsjesdag. Paulus: "Prinses Amalia was op haar achttiende bij de rijtoer, de troonrede en de balkonscène, dus ik weet bijna zeker dat prinses Alexia er dit jaar bij zal zijn."
In de koets
Op 7 december 2021 werd prinses Amalia achttien jaar. De eerstvolgende Prinsjesdag in september 2022, zat de troonopvolgster tegenover haar ouders in de Glazen Koets. Na de troonrede reed Amalia met haar ouders in dezelfde koets terug naar paleis Noordeinde en zwaaide ze vanaf het balkon naar het publiek.
Dit zal voor haar zus dit jaar ongeveer hetzelfde verlopen. "Ze zal geen taken krijgen, maar wel meerijden in een koets en zwaaien vanaf het balkon", zegt Sander Paulus. Hij denkt dat er plaats is voor vier personen in de koets. "En anders zal ze waarschijnlijk naast haar oom en tante, prins Constantijn en prinses Laurentien, plaatsnemen."
Anders dan bij Amalia
Voor prinses Amalia veranderde er veel sinds ze volwassen is geworden: als troonopvolgster is ze nu officieel oud genoeg om ingehuldigd te kunnen worden als koningin. Ze kreeg zitting in de Raad van State en wordt voorbereid op haar toekomstige taak als koningin. En ze heeft recht op een toelage van 1,6 miljoen, al heeft ze hier voorlopig afstand van gedaan.
Geen toelage
Prinses Alexia heeft als tweede in de lijn van troonopvolging geen recht op al deze bijkomstigheden. "Koning Willem-Alexander, koningin Máxima, prinses Amalia en prinses Beatrix krijgen geld van het Rijk, voor de rest niemand. Dus ook prinses Alexia krijgt geen grondwettelijke uitkering."
Bij Amalia ligt haar rol vanaf haar achttiende vast in de grondwet, voor Alexia geldt dit niet. Zij hoeft bijvoorbeeld geen zitting te nemen in de Raad van State en heeft veel meer vrijheid.
De prinses haalde in juli dit jaar haar internationale vwo-diploma, het Internationaal Baccalaureaat, aan het United World College of the Atlantic in Wales. Tijdens het jaarlijkse fotomoment van de koninklijke familie vertelde prinses Alexia dat ze een tussenjaar gaat nemen. In onderstaande video legt ze uit waarom ze niet meteen gaat studeren:
Prinses Alexia kiest voor tussenjaar: 'Beetje reizen, werken en van alles'
Voor dit artikel zijn de volgende bronnen gebruikt: Delpher, Nationaal Archief, fotoarchief ANP.
