Op steeds meer campings kun je op een nieuwe manier toegang krijgen tot het zwembad: met gezichtsherkenning. Handig, vinden sommige bezoekers. Geen gedoe meer met pasjes of polsbandjes. Anderen hebben er een onprettig gevoel bij: is het niet overdreven? En hoe zit het met de privacy?
Toen Wendy vorig jaar al had geboekt bij camping Julianahoeve in Renesse, kreeg ze een opvallend bericht. Het zwembad bleek alleen toegankelijk met gezichtsherkenning, kreeg ze te horen. Wie dat niet wil, mag er niet in.
"Dat hadden we nog nooit meegemaakt", zegt ze tegen RTL Nieuws. "Mijn kind kon nog niet eens lopen, maar moest ook op de foto. Ik vond het een beetje raar. De receptie kon ook niet goed uitleggen wat er met onze foto's zou gebeuren.
Gezichtsherkenning in opmars
Het zwembad met gezichtsherkenning maakt een opmars: sinds vorig jaar zijn er zeker acht campings waar gasten met deze technologie naar binnen kunnen, blijkt uit een inventarisatie van RTL Nieuws. In totaal vonden we twaalf campings in Nederland die ermee werken of dat gaan doen.
Op deze kaart zie je waar campings voor zover bekend werken met gezichtsherkenning:
De meeste gasten vinden toegang via gezichtsherkenning prettig, verzekeren bedrijven die ermee werken RTL Nieuws. Je hoeft bij aankomst niet eerst langs de receptie om een polsbandje of pasje op te halen, maar kunt direct het zwembad in. Ideaal voor de gast én minder werk voor receptionisten.
Toestemming nodig
Tegenover het gemak staat dat campings gezichtsherkenning niet zomaar mogen gebruiken. In de privacywet AVG staat dat het eigenlijk alleen mag als gasten expliciet toestemming geven. Iets wat niet altijd gebeurt, blijkt uit de rondgang van RTL Nieuws. Daarnaast zijn de campings verplicht om ook een alternatief aan te bieden.
Ze mogen je niet dwingen om toestemming te geven, wat ze in feite wel doen als er geen alternatief is. "Als je een camping boekt waar een zwembad bij zit, wil je dat wel gebruiken", zegt Wendy. "Dat ik alleen met gezichtsherkenning naar binnen mocht, gaf me wel een onprettig gevoel."
We gingen langs bij camping Julianahoeve om te zien hoe het systeem werkt en hoe bezoekers erop reageren:
Zo werkt gezichtsherkenning op campings: 'Ik sta niet stil bij privacy'
Als je gebruik maakt van gezichtsherkenning, moet je heel duidelijk zijn over wat je met de gegevens doet en hoe lang je ze bewaart, zegt universitair hoofddocent digitale veiligheid Jaap-Henk Hoepman van de Radboud Universiteit. "Het gebruik ervan is sowieso wel een beetje omstreden. Het is heel persoonlijk natuurlijk. Je kan met deze techniek bijvoorbeeld ook ziektes of iemands afkomst constateren."
Gezichtsherkenning ligt gevoelig
"Wat ik persoonlijk lastig vind, is dat je hiermee het gebruik van gezichtsherkenning normaliseert", zegt Hoepman. "Als je het op de camping doet, waarom dan ook niet op je werk of in de trein? De vraag is wat het groeiende gebruik hiervan doet voor de lange termijn. Ik snap als camping dat je maatregelen moet nemen, maar ik vraag me af wat de toegevoegde waarde van deze techniek is. En daarnaast zit er natuurlijk een groot risico in als dit soort gegevens bij een datalek op andere plekken terechtkomen."
Dat gezichtsherkenning gevoelig ligt, ondervond ook de beheerder van het Henschotermeer. De recreatieplas in Utrecht wilde vijf jaar geleden al met de technologie werken. Na een hoop kritiek stopte het bedrijf er na een jaar mee.
RTL Nieuws vroeg campings die momenteel met gezichtsherkenning werken om hun ervaringen te delen. Dat ging moeizaam. De meeste campings willen wel wat vertellen, maar soms is het opeens erg druk als de AVG ter sprake komt. Of er moeten plots een heleboel gasten inchecken.
Geen indringers meer
René Horsman van camping de Koeksebelt in Ommen is een van de ondernemers die er wel open over is. "Als mensen boeken, kunnen ze van tevoren een selfie maken", legt hij uit. Zo kunnen ze gelijk na aankomst het zwembad in. "Gasten vinden het geweldig."
De Koeksebelt had ook veel last van binnendringers: mensen van buitenaf die gewoon naar binnen gaan, zegt Horsman. "Dat is vervelend voor campinggasten die wel betalen. Omdat dit nu de enige manier is om te zwemmen, zitten er geen mensen meer die daar niet horen. Het werkt gewoon. De komende jaren ga je het steeds vaker zien."
Gezichtsherkenning
In de privacywet AVG staat dat gezichtsherkenning in principe verboden is, tenzij je er expliciet toestemming voor geeft. Dat houdt in dat je als campinggast ook mag weigeren om je gezicht te laten scannen, en toch het zwembad in mag.
De AVG is zo streng omdat gezichtsherkenning zo gevoelig is. Je gezicht is uniek en alleen van jou: persoonlijk, onvervangbaar. Als je de technologie wil gebruiken, verlies je de controle over je eigen gezicht: je moet er maar op vertrouwen dat het bedrijf goed omgaat met het profiel van jouw gelaat. Want áls het fout gaat, is dat wel wat anders dan als je een toegangskaartje of polsbandje kwijtraakt.
Bijna alle zwembaden met gezichtsherkenning die RTL Nieuws kon vinden, gebruiken apparatuur die door het Rotterdamse bedrijf EasySecure wordt geleverd. Evert Hazelhoff, de oprichter van het bedrijf, benadrukt wat er in de wet staat: "Ons advies is dat de organisatie expliciet toestemming vraagt aan de gast, met daarbij een volledig vrije keuze tussen een toegangskaart of gezichtsherkenning", zegt hij. "Die keuze moet ook vastgelegd worden."
In de nacht nadat de gast bij de camping uitcheckt, worden de gezichtsprofielen verwijderd, zegt Hazelhoff.
Dat meer en meer campings hier gebruik van zullen gaan maken, moet Pascal Veltink nog maar zien. Hij werkt voor Stratech, een bedrijf uit Enschede dat boekingssystemen voor campings maakt. "We hebben driehonderd klanten, waarvan er maar drie gezichtsherkenning gebruiken. "Het blijft een klein deel", verwacht hij.
"Dat heeft met twee dingen te maken. De eerste reden is praktisch. Bij een buitenzwembad met laaghangende zon werkt het bijvoorbeeld niet altijd. Het systeem herkent je gezicht dan niet altijd. En dan is er nog het AVG-vraagstuk."
