Onrust over asielzoekers in villawijk Heemstede: 'In de maag gesplitst'

Vorige week kregen bewoners in een villawijk in Heemstede opeens een brief op de mat: de gemeente was voor 1.928.500 euro eigenaar geworden van een jarendertigvilla die al maanden te koop stond. Het koopcontract is al getekend, alleen de koop is pas 100 procent definitief als de gemeenteraad akkoord gaat. Dat gebeurt waarschijnlijk in de komende weken, zegt burgemeester Astrid Nienhuis tegen RTL Nieuws. 

Massale opkomst

De gemeente wil het vrijstaande huis verbouwen en er vanaf begin volgend jaar 25 alleenstaande minderjarige asielzoekers (amv'ers) huisvesten. Waarom? Dat probeerde een team van gemeenteambtenaren en medewerkers van het Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers (COA) donderdagavond aan buurtbewoners duidelijk te maken. De interesse voor die bijpraatavond was zo groot dat de gemeente de online inschrijvingen moest sluiten.

"Ik snap dat we door de asielcrisis allemaal een verantwoordelijkheid moeten dragen, maar waarom nou juist hier?", verzucht een wat oudere man die tegenover de villa woont. "Tuurlijk: dit is beter dan een boot. Maar het past gewoon helemaal niet in onze wat truttige en lievige wijk. Al heb ik echt niks tegen asielzoekers hè", zegt een buurtbewoonster. "Kunnen de kleintjes straks nog wel buiten op straat spelen en fietsen?"

Veel buurtbewoners hebben vragen over de veiligheid. Zo vragen verschillende moeders van tienermeisjes zich af of die 'jongens vol testosteron' een gevaar vormen voor hun voorbijfietsend kroost. De gemeente benadrukt dat nog niet duidelijk is of er alleen jongens of ook meisjes in de villa worden opgevangen. 

Dat er een telefoonnummer komt dat 24 uur per dag bereikbaar is, levert alleen maar gelach in de zaal op. "Met het huidige personeelstekort is dat straks vast ook onderbezet. Nu komt de politie ook al niet. En dan gaat het nog om onze eigen jeugd", zegt een buurman van de villa. De villa staat aan een drukke weg en vlak bij een kruispunt. 

'Als ratten in een hok'

Een vrouw zegt er helemaal niets van te begrijpen dat de jonge asielzoekers 'als ratten in een hok' worden gestopt. "Drie gezinnetjes: dat was prima geweest. Maar waarom 25 minderjarigen in één huis?" Ook een andere buurtbewoner vraagt zich dat af. "Tien vluchtelingen was voor die woning meer dan voldoende geweest. Dan had niemand erover geklaagd." Een ander valt hem bij: "Ja, ook als dat had betekend dat de opvang twee keer zo duur was geworden."

Burgemeester Nienhuis kan over dat laatste kraakhelder zijn: als er minder dan 25 vluchtelingen in de woning worden opgevangen is het voor Heemstede niet rendabel meer. De gemeente heeft de villa gekocht met het idee deze voor 75.900 euro per jaar aan het COA te verhuren. De huurperiode kan daarna met vijf jaar worden verlengd. Als de opvang klaar is, kan het gebouw misschien worden gebruikt voor andere doelgroepen.

Spreidingswet

"We hebben simpelweg niet zoveel keus", zegt Nienhuis. De regio Kennemerland (Haarlem en omstreken) moet voor het einde van het jaar van de regering ruim 2100 asielzoekers opvangen. "Voor Heemstede betekent dit dat we 108 plekken moeten regelen." Naast de villa wil het COA nog twee andere opvanglocaties in de plaats opzetten.

Waarom moeten gemeenten eigenlijk vluchtelingen opvangen? Dat legden we eerder dit jaar uit in deze video:

In een brief aan omwonenden heeft de gemeente het ook over 'een ingewikkelde puzzel'. "De gemeente staat, net als iedere gemeente, voor de steeds groter wordende opgave om asielzoekers te huisvesten." 

Anoniem gekocht

Om bij de zoektocht naar een huis niet al voor onrust te zorgen, besloot de gemeente het pand anoniem aan te schaffen. Pas vorige week werd bekend dat het huis door de gemeente was gekocht. Ook de verkopende partij, huisarts Frank Roodenburg (58) en zijn ex-vrouw, wisten dit niet, zegt Roodenburg tegen RTL Nieuws. 

Dat de woning en huisartsenpraktijk van Roodenburg wordt omgetoverd tot een asielzoekerscentrum als de koop doorgaat vindt hij 'heel, heel pijnlijk'. "Er zit emotie in dit huis, dat alles daar uitgehaald wordt om er asielzoekers in te stoppen vind ik onprettig."

Buurtbewoner Jan Vardink Huiskamp, die twee straten verderop woont, vindt de hele gang van zaken 'raar, tegennatuurlijk en ook een beetje achterbaks'. "Kijk, het is niet zo dat wij niet willen helpen. Maar nu staan wij machteloos tegenover de overheid, die al besloten heeft dit huis te kopen."

Zelf heeft de 75-jarige Huiskamp wel een oplossing: hij overweegt elders in de gemeente een woning te kopen en die dan aan de gemeente te verhuren voor de opvang van asielzoekers. "Dat zou veel beter zijn, want het overgrote deel van de bewoners hier vindt de villa aan de Heemsteedse Dreef ongeschikt."

'Een mooi gebaar'

Burgemeester Nienhuis begrijpt alle zorgen van de bewoners en probeert die zo goed en kwaad als dat gaat weg te nemen. Met voorlichtingsavonden, een nauwe samenwerking met het COA, de politie en Nidos, dat het voogdijschap van de minderjarige vluchtelingen op zich neemt. 

Maar ze vindt ook dat het welvarende Heemstede een taak heeft om opvang voor vluchtelingen te regelen. "Ik vind het een mooi gebaar dat we minderjarigen deze plek kunnen bieden", besluit ze na de 'goede avond'. 

Maandag mag de buurt nog van zich laten horen tijdens een raadsvergadering. Maar in principe is de verwachting dat de gemeenteraad met het plan instemt. Zodra dat zo is, is de koop van de woning rond.