Een nieuwe coronavariant verspreidt zich snel over de wereld. Variant XBB 1.16 veroorzaakt een stijging van het aantal infecties, maar leidt vooralsnog niet tot meer ernstig zieken. Wel zijn er zorgen over de mogelijke toename van mensen met post-covid, zegt viroloog Marion Koopmans.
De variant, die ook wel arcturus wordt genoemd, is vooral in India en de VS aan een opmars bezig, maar is ook al in Nederland gevonden.
Antistoffen opgewekt door vaccinaties beschermen minder goed tegen infectie met XBB1.16, waardoor deze variant zich snel verspreidt. Dat is reden tot waakzaamheid, maar het leidt vooralsnog niet tot extra maatregelen.
Volgens RIVM-woordvoerder Harald Wychgel is de nieuwe variant in Nederland nog niet in het rioolwater gevonden, maar wel incidenteel bij patiënten in ziekenhuizen. "De vraag is nu of de variant zich verder verspreidt. Dat houden we in de gaten", zegt de woordvoerder.
Vaker nieuwe varianten
Viroloog Marion Koopmans zegt tegen RTL Nieuws dat er vaker besmettelijke varianten opduiken. "We zien steeds opeenvolgende varianten, die allemaal worden gezien als subvarianten van omikron", zegt Koopmans. "Deze varianten volgen elkaar in snel tempo op. Dat komt doordat de immuniteit tegen infecties niet erg beklijft, omdat de virussen steeds veranderen."
Van alpha tot omikron XBB.1.5
Sinds het begin van de corona-uitbraak in 2020 zijn verschillende varianten van het virus ontstaan. Na onder meer de alfa-, beta- en gammavariant werd omikron vanaf eind 2021 snel het meest voorkomend.
Inmiddels bestaan er vele verschillende soorten van de omikronvariant, waarvan deze nieuwe versie er dus een is. In het coronadashboard van de overheid is te zien dat meer dan 93 procent van de virusvarianten die nu in Nederland voorkomen, varianten van omikron zijn. De meest voorkomende variant is op dit moment een versie van het virus met de naam omikron XBB.1.5.
De nieuwe variant past in dat patroon. "Dit is er weer een in de serie varianten", aldus Koopmans. "Wat we weten is dat ook deze variant net weer wat meer ontsnapt aan antistoffen die mensen hebben door vaccinatie, infectie of een combinatie van die twee. Daardoor heeft deze variant een voordeel ten opzichte van andere."
Ook de RIVM-woordvoerder spreekt van 'een van vele varianten'. Feit is wel dat deze variant ook door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) goed in de gaten wordt gehouden. In een rapport schreef de WHO twee weken geleden al dat XBB1.16 niet direct een bedreiging is voor de volksgezondheid, maar wel kan zorgen voor een piek in het aantal besmettingen.
Post-covid
Er zijn vooralsnog geen aanwijzingen dat mensen door de nieuwe variant zieker worden dan voorheen. "Met alles wat tot nu bekend is, lijkt dat geen gevolgen te hebben voor de ernst van de klachten", aldus Koopmans.
Wel spreekt de viroloog haar zorgen uit over de mogelijke toename van het aantal patiënten met post-covid. "Met het oog op post-covid is er zeker reden tot zorg, daar zit op dit moment de grootste onzekerheid."
Bij post-covid, ook wel long covid genoemd, blijven patiënten langdurig last houden van coronaklachten. Hoe post-covid precies ontstaat is nog onduidelijk, daar wordt volop onderzoek naar gedaan. Ook mogelijke behandelingen worden nog onderzocht.
Geen extra maatregelen
De nieuwe virusvariant is geen reden om extra maatregelen te nemen. Een Britse wetenschapper suggereerde enkele dagen geleden dat Britten in het ov weer mondkapjes zouden moeten dragen. Daartoe ziet het RIVM geen aanleiding.
"Als je zelf de kans op een infectie wilt verminderen, kun je een mondkapje dragen. Maar dat advies geldt niet populatiebreed. Het virus gaat niet meer weg", legt Koopmans uit. "Er zijn steeds nieuwe golfjes. Die leiden wel tot een toename van het aantal besmettingen, maar dat is niet zo dramatisch. Het blijft wel belangrijk om heel goed te monitoren of daar geen verandering in komt, en om het voorkomen van post-covid beter te onderzoeken."
Aantal virusdeeltjes laag
Over het algemeen stemmen de coronacijfers de afgelopen tijd niet tot zorgen. "We zien dat het aantal mensen met corona-achtige klachten afneemt," zegt de woordvoerder van het RIVM.
Uit de laatste weekcijfers van het RIVM blijkt dat het aantal virusdeeltjes in het rioolwater bij de laatste meting is gedaald ten opzichte van de week ervoor. In de week die liep tot 23 april werden 9 mensen met covid opgenomen op de ic, de week daarvoor waren dat er 10.
