In het westen van Nederland nemen kauwen de laatste jaren toe. De kleine zwarte vogel nestelt zich graag in oude schoorstenen en dakgoten en zorgt voor de nodige overlast. Hun nieuwste broedplekje: zonnepanelen. "Als ze onder je panelen zitten, is het net alsof ze naast je in bed liggen", zegt René de Haas van EWS Bird Control.
Woon je in stedelijk gebied dan is de kans groot dat je de komende weken weer wordt wakker gekwetterd door kauwen op het dak van je huis. Ze verlaten hun slaapplek en gaan op zoek naar een partner, om vervolgens in je dakgoot, je oude ongebruikte schoorsteen of in een boom in de buurt een nest te maken.
Die ontmoeting met andere vogels gaat samen met een hard en scherp geroep, dat maar door weinig mensen als prettig wordt ervaren. En poepen, dat doen ze ook (veel). "Het klinkt misschien agressief", zegt Jan Schoppers van vogelkenniscentrum Sovon. "Maar kauwen zijn heel sociaal en geen agressieve soort."
Voor wie zeker wil weten of we het hebben over die vogel bij jou in de buurt, zo klinkt de kauw:
Dat ze sociaal zijn, is ook een beetje het probleem. "Kauwen zijn heel intelligent", legt Schoppers uit. "Het zijn gewoontedieren die vaak in dezelfde wijken of stadsdelen zitten, omdat er daar genoeg eten is en er genoeg plekken zijn om te nestelen. Je ziet ze vaak in de buurt van mensen, omdat ons eten ook voor een deel hun voedselbron is."
Van oude schoorsteen naar zonnepanelen
Het goede nieuws voor iedereen die de vogel liever kwijt dan rijk is: een deel van hun nestelplekjes neemt af. "Traditionele schoorstenen verdwijnen omdat mensen hun huizen isoleren of schoorstenen worden afgesloten zodat kauwen er geen nest kunnen maken. En er is meer nieuwbouw, zonder lege rookkanalen."
De verwachting van Schoppers is dan ook dat op lange termijn de populatie kauwen afneemt. Maar, er is een klink in de kabel: ook de kauw gaat voor modernere huisvesting. Die vindt de vogel onder de zonnepanelen die op steeds meer daken worden gelegd. "Ik ben soms verbaasd over hoe vindingrijk ze zijn", zegt de vogelkenner.
Beschermde diersoort
Volgens vogeldeskundige Schoppers kwamen de kauwen normaal gesproken veel in Oost-Nederland voor. De laatste jaren kiest de zwarte vlieger ook voor het westen van het land. De oorzaak daarvan is onduidelijk, zegt Schoppers. Maar dat het westen dichter bevolkt is, en dus meer oude schoorstenen heeft en er meer mensen zijn die eten op straat achterlaten, zou een reden kunnen zijn. In het buitengebied mag bovendien worden gejaagd op de vogels, dus is stedelijk gebied een veilig haven voor ze.
De kauw is een een beschermde inheemse diersoort. De nesten mogen daarom in het voorjaar niet worden verwijderd en de vogels mogen zonder ontheffing niet worden gedood. Dat maakt bestrijding moeilijk.
"Voorkomen is beter dan genezen", verwoordt Schoppers het. René de Haas van EWS Bird Control weet er alles van. Zijn bedrijf levert allerlei maatregelen om vogels te weren. "We krijgen megaveel aanvragen. Bij particulieren gaat het in 60 tot 70 procent van de gevallen om overlast door kauwen, en dan met name onder zonnepanelen en dakpannen."
'Pokkenherrie'
"Als kauwen nestelen onder je zonnepanelen en je slaapt daar toevallig in de buurt, dan is het net alsof de kauwen bij je in bed liggen", legt hij de overlast uit. "Op zijn Haags gezegd: pokkenherrie."
Daarnaast wil je ook geen vogelnesten onder je zonnepanelen vanwege de brandveiligheid. "Kauwen zijn de meest eigenwijze vogels die er maar zijn. Ze doen alles om het zich comfortabel te maken, en alle materialen die ze daarbij kunnen gebruiken pakken ze. Dus ook bedrading."
Om te zorgen dat de kauwen niet onder jouw zonnepanelen er warmpjes bij gaan zitten, kun je om je zonnepaneel een soort stalen pinnen plaatsen. En voor je dakgoot kun je denken aan speciale weringsborstels.
Maar voor wie nu de telefoon pakt om een afspraak te maken bij een bestrijder: je bent al te laat. "Ik rij nu het hele land door om te inventariseren en afspraken te maken", legt De Haas uit. "Maar bestrijders kunnen pas in de zomer maatregelen nemen. Dan is het broedseizoen voorbij. Omdat kauwen beschermd zijn mag je niets meer doen zodra ze de nesten hebben gemaakt."
Mocht je van de zwarte vogels af willen, zit er dus maar een ding op: zorgen dat je er volgend jaar op tijd bij bent. En anders: "Met ze leren leven."
Van roofvogel tot lasers: dit doen gemeenten
In sommige plaatsen is de overlast van kauwen zo groot, dat gemeenten in actie komen. Er wordt van alles geprobeerd om de vogels te weren.
Zo worden terrasbezoekers in Hilversum regelmatig ondergepoept door de zwarte vogels die slapen in bomen bij het terras. Een plan om de dieren te doden, ondanks hun beschermde status, leidde vorig jaar tot veel weerstand. Daarom ging de gemeente met laserstralen en angstkreten van echte kauwen aan de slag, schreef de lokale krant.
In gemeente Heumen waren inwoners van de wijk Hoogenhof in Malden het beu. Daar zette de gemeente een roofvogel in om de kauw te weren. De 18-jarige woestijnbuizerd Loedertje was een groot succes, meldde De Gelderlander.
