Bedrijven die bezwaar maken tegen verkeersboetes verdienen daar soms duizenden euro's mee. Daar was een kantonrechter van een rechtbank in Den Haag klaar mee. Hij kende maar 100 euro proceskosten toe. Het adviesbureau dat het bezwaar aantekende, gaat in hoger beroep. "Er wordt gedaan alsof wij de grote boosdoener zijn."
Tegenover de kantonrechter in de Haagse rechtbank zat een jurist van het adviesbureau Skandara. Het bureau maakt op basis van 'no cure no pay' bezwaar tegen verkeersboetes. Dit keer ging het om een verkeersboete van 168 euro voor te hard rijden in Gouda.
De politie had een verkeerde feitcode ingevoerd. Het bezwaar was dus gedeeltelijk terecht, oordeelde de rechter. Maar de rechter vond de wettelijke proceskosten van bijna 1300 euro te hoog, voor dit bezwaar van een paar regels.
Verkeerde prikkels
Dit is juist het bedrag waarmee bedrijven als Skandara geld verdienen. Maar de hoge proceskosten zijn volgens de rechter een verkeerde prikkel. "Dit is geen effectieve rechtsbescherming van de burger", is te lezen in de uitspraak van deze zaak. Volgens de rechtbank is de wetgever aan zet 'om op structurele wijze een einde te maken aan de te hoge proceskostenvergoedingen'.
"De kantonrechter kan aan de samenleving niet uitleggen dat de gemachtigde bijna 1300 euro aan proceskosten ontvangt, terwijl zijn inspanningen in de zaak gering zijn", staat in de uitspraak. Het bedrijf moest het doen met 100 euro voor de moeite.
Kamervragen
Ook SP-Kamerlid Michiel van Nispen is kritisch. Hij stelde drie weken geleden Kamervragen aan minister voor Rechtsbescherming Franc Weerwind (D66). Dit was na het bericht van de overheid over de hoge proceskostenvergoedingen van WOZ-bezwaarbureaus. Van Nispen vraagt zich af of de vergoedingen van de verkeersboetes niet ook aangepakt moeten worden en of sprake is van een trend.
Kamer wil ingrijpen tegen professionele bezwaarmakers
Een meerderheid in de Tweede Kamer wil dat de hoge vergoedingen worden aangepast. VVD, D66, CDA, PvdA en SP vinden dat het bedrag omlaag moet.
"Proceskosten moeten wel evenredig zijn met het werk dat bureaus doen", vindt D66-Kamerlid Joost Sneller. "Het zou goed zijn om de proceskosten rechtstreeks uit te betalen aan de burger", zegt VVD-Kamerlid Ulysse Ellian. "Dit lijkt op een fout verdienmodel. Dit gaat om gemeenschapsgeld", zegt CDA-Kamerlid Anne Kuik.
Ook vraagt Van Nispen zich af of er mogelijk 'een perverse prikkel in het systeem zit waardoor Mulderzaken een verdienmodel worden en onnodig druk wordt gelegd op de werkdruk binnen het rechtssysteem'. Mulderzaken zijn lichte verkeersovertredingen die onder de wet-Mulder vallen. Hiervan wordt geen registratie bijgehouden, je krijgt er dus ook geen strafblad voor.
Hoger beroep
Brahim de Jong, verkeersjurist en oprichter van Skandara, is het overigens niet met de uitspraak van de kantonrechter eens. "We zijn in hoger beroep gegaan", vertelt hij aan RTL Nieuws. "Ik vind de uitspraak niet magistratelijk. De kantonrechter schrijft dat de burgers zelf maar bezwaar moet maken zonder hulp. Er wordt gedaan of dat heel makkelijk is. Dat is vaak niet zo. Niet iedereen kan goed brieven schrijven of een mondelinge toelichting geven."
De Jong vindt de uitspraak een verkeerd signaal naar de burger. "Je hebt een specialist nodig om je op een goede manier te kunnen verweren wanneer je tegen een verkeersboete in bezwaar gaat. In dit specifieke geval ging het om het overtreden van een snelheidslimiet en stond er geen bord met de snelheid vermeld, terwijl dit wel het verwijt was."
Hoe vaak gaan burgers in beroep tegen verkeersovertredingen?
Wie het niet eens is met een verkeersboete, kan in beroep gaan bij de officier van justitie volgens de Wet administratiefrechtelijke handhaving verkeersvoorschriften (WAHV).
Uit het meest recente jaarrapport van het OM blijkt dat in 2021 ruim acht miljoen verkeersboetes zijn opgelegd. Er zijn 336.000 bezwaren ingediend tegen de boete. Wie het niet eens is met de beslissing van het OM, kan in beroep gaan bij de kantonrechter. Dat gebeurde in 46.200 gevallen. In totaal deed de kantonrechter in 40.000 zaken een uitspraak.
Verkeerde code
Het OM deed na het bezwaar navraag bij de agent. Die had inderdaad feitcode VB016 ingevoerd (16 km/h te hard binnen de bebouwde kom met een verkeersbord langs de weg), terwijl er VA016 (hetzelfde feit zonder verkeersbord) had moeten staan. "Er stond geen bord, dus de feitcode was verkeerd. De rechter vond dat er te weinig aandacht aan het bezwaar is besteed, maar ik heb geen dertig kantjes nodig om dit uit te leggen."
"Er wordt gedaan alsof wij als bedrijf de grote boosdoener zijn vanwege de hoge proceskosten", vervolgt De Jong. "Maar wij hebben de feitcode niet verkeerd ingevuld. Bovendien zijn de proceskosten in 2021 juist verhoogd om het Openbaar Ministerie op te roepen het werk beter te doen en te zorgen dat de burger beter gehoord wordt in bezwaarprocessen. De uitleg van de rechter is dus in strijd met de bedoeling van de wetgever. Ik vind het zelf als jurist soms al moeilijk om alle regels door te pluizen, je kunt niet verwachten dat het door een burger makkelijk te begrijpen is."
'Meer mensen willen bezwaar maken'
De Jong geeft toe dat zijn bedrijf goed loopt. Steeds meer mensen willen volgens hem bezwaar maken. Hij heeft zelfs nieuwe werknemers aangenomen om de druk aan te kunnen. Bij ongeveer één op de vier zaken waar ze bezwaar tegen maken, gebeurt iets. "Mensen hoeven óf helemaal niet de boete te betalen, óf de boete wordt minder hoog. Als je er op deze manier naar kijkt, zijn we in 25 tot 30 procent van de zaken succesvol."
Of Skandara met de verkeersovertreding uit Gouda 100 euro of bijna 1300 verdient, moet nog blijken. Het hoger beroep laat nog even op zich wachten.
