We stootten in Nederland vorig jaar bijna 10 procent minder broeikasgassen uit dan in 2021. Het belangrijke Urgenda-doel is daarmee gehaald. Prachtig nieuws? Urgenda-directeur Minnesma is vooral kritisch: 'Het klimaatbeleid van de Nederlandse regering laat absoluut geen urgentie zien'. En dat we minder uitstoten komt vooral door externe factoren.
De uitstoot van CO2 en andere broeikasgassen lag in 2022 bijna 32 procent lager dan in 1990, laat het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) vandaag weten. Dat is belangrijk omdat de Hoge Raad, de hoogste rechter van ons land, in 2019 besloot dat de broeikasgassen die Nederland uitstoot elk jaar een kwart lager moet liggen dan in 1990.
In 2021 doel gemist
Duurzaamheidsorganisatie Urgenda had de Nederlandse regering voor de rechter gedaagd. Dat we elk jaar een kwart minder uit moeten stoten dan in 1990 heet dan ook het Urgenda-doel. In 2020 werd het doel nipt gehaald dankzij de coronacrisis. In 2021 ging de uitstoot weer omhoog en werd het doel net gemist: de uitstoot van broeikasgassen lag toen 24,9 procent lager dan in 1990.
En in 2022 lag de uitstoot dus 9 procent lager dan in 2021. Dat komt volgens het CBS in de eerste plaats door het lagere aardgasverbruik. Inwoners en bedrijven hebben 'fors bezuinigd' vanwege de hoge prijzen door de oorlog in Oekraïne. Grote bedrijven die veel gas gebruiken, pasten hun productieprocessen aan of legden de productie zelfs stil.
Maar er is nog een reden: afgelopen jaar was het weer zeer zacht. Door die hoge buitentemperaturen was minder aardgas nodig om gebouwen te verwarmen, stelt het CBS.
En ja, kolencentrales mochten van het kabinet tijdelijk meer stoken om aan de vraag naar stroom te voldoen, maar de totale hoeveelheid steenkool die ze uiteindelijk verbrandden bleef ongeveer gelijk. Het CBS wijst erop dat ook steeds meer elektriciteit uit hernieuwbare bronnen komt: inmiddels zo'n 40 procent. Voor warmte leunt Nederland nog vooral op aardgas.
Opwarming aarde
In een reactie zegt Urgenda-directeur Marjan Minnesma tegen persbureau ANP natuurlijk blij te zijn dat de uitstoot verder is gedaald. De Hoge Raad gaf haar organisatie vier jaar geleden gelijk omdat klimaatverandering 'grote gevaren voor het leven op aarde' oplevert.
En wat dat betreft zijn we volgens Minnesma nog lang niet uit de gevarenzone: een kwart minder uitstoot dan in 1990 is volgens haar 'de absolute ondergrens' om onder de 2 graden opwarming te blijven. "We moeten ons richten op de toekomst en ervoor zorgen dat de aarde niet met meer dan 1,5 graden opwarmt."
'Geen representatief jaar'
In het Klimaatakkoord van Parijs hebben landen wereldwijd afgesproken dat de gemiddelde temperatuur op aarde niet met meer dan 1,5 graad mag stijgen, en zeker niet met meer dan 2 graden. Anders zijn de gevolgen van klimaatverandering te groot.
Dat we minder uitstoten komt volgens Minnesma niet door het overheidsbeleid. "Het is maar de vraag wat de uitstoot voor dit jaar gaat doen, 2022 was geen representatief jaar."
Minnesma vindt dat zeker in de industrie grote stappen nodig zijn. Minister Micky Adriaansens schreef vorige maand nog in een brief aan de Tweede Kamer dat klimaatafspraken met grote vervuilers langzamer gaan dan gehoopt.
'Dit gaat veel te traag'
"Dit gaat veel te traag", vindt Minnesma. "Inmiddels is de aarde al zo'n 1,2 graden opgewarmd. We koersen af op 2 à 3 graden opwarming." Volgens rapporten van de Verenigde Naties koersen we af op een mogelijke opwarming van 2,6 of 2,8 graden.
