Groningers moeten ervan uit kunnen gaan dat er geld genoeg is voor de regio. En dat gaat verder dan alleen schadeherstel en versterking van huizen. Dat zei commissaris van de Koning René Paas zojuist in Den Haag. Namens regionale bestuurders reageerde hij op het vernietigende parlementaire enquêterapport rond de gaswinning. Groningen wil investeringen in onderwijs, sport en cultuur en wil als eerste provincie in 2035 aardgasvrij zijn.
'Herstel van de fysieke, mentale en sociale schade in Groningen' staat wat Paas betreft voorop.
De uitvoering van regelingen voor Groningers moet bovendien 'onberispelijk' zijn, en het Rijk moet het geld brengen. Groningers zouden het niet meer hoeven halen, zegt Paas.
Toekomst voor kinderen
Paas en ook de Groningse burgemeester Schuiling vragen om investeringen in het perspectief van de regio, waaraan Nederland decennialang vele miljarden verdiende. Paas: "Het is belangrijk dat kinderen een toekomst hebben in een provincie waarin ze zich kunnen ontplooien.
"De Groningse burgemeester Koen Schuiling wil investeringen op gebied van onderwijs, sport en cultuur. Ook vindt hij een cultuuromslag bij het Rijk nodig. "Er is een hele generatie inmiddels opgegroeid in wantrouwen." En daarnaast zou Groningen volgens hem als eerste provincie aardgasvrij moeten zijn.
De parlementaire enquêtecommissie concludeerde in haar eindrapport - dat vorige week openbaar werd - onder meer dat het belang van Groningers jarenlang is genegeerd en ondergeschikt gemaakt aan de opbrengsten van de gaswinning.
Langetermijnrisico's
De verklaring voor waar het zo mis kon gaan is simpel, stelde de commissie: "De winning van aardgas was voor de Staat en de oliebedrijven zo succesvol en lucratief dat er amper oog was voor de langetermijnrisico's en de steeds sterker wordende signalen uit de buitenwereld."
De commissie is daarom van mening dat het nu tijd is voor investeringen in de regio. Hiervoor zouden zowel de Nederlandse Aardolie Maatschappij en diens aandeelhouders Shell en Exxonmobil als de Staat met geld over de brug moeten komen, luidt het oordeel.
Het huis van Cock Peterse is onbewoonbaar door aardbevingsschade. Hij is blij met het rapport maar ook sceptisch over hoe Den Haag het gaat oppakken:
Bekijk ook:'Rapport overtuigend, maar wat nu?
De enquêtecommissie oordeelde ook dat Groningse bestuurders er niet genoeg in slaagden op te komen voor de inwoners van het bevingsgebied onvoldoende in geslaagd zijn om genoeg op te komen voor de inwoners van het bevingsgebied.
Dat lag niet aan hun pogingen maar aan het 'gesloten bolwerk' en een informatieachterstand, aldus René Paas. "We hebben onderhandeld, we hebben koffie gedronken tot we er maagzweer van kregen. We hebben werkelijk gedaan wat we konden", zegt Paas.
'Niet als verwijt gelezen'
Volgens hem blijft staan 'dat lokale en regionale overheden niet in staat zijn geweest om te corrigeren wat de Staat had moeten doen'. De regio heeft uiteindelijk wel via de rechter de positie van Groningers kunnen verstevigen.
Ook Johan Remkes, voorzitter van het Nationaal Programma Groningen, geeft aan dat het niet aan de inzet van Groningse bestuurders en politici heeft gelegen. "Ik heb dat niet als verwijt gelezen", aldus de VVD-bestuurder.
De Groningse politici hadden bovendien beperkte kansen om echt in te grijpen. "Had Groningen dan de vrije republiek Groningen moeten uitroepen?" vraagt hij zich gekscherend af.
