Kroonprinses Amalia vliegt vandaag met koning Willem-Alexander en koningin Máxima naar Bonaire. In bijna twee weken tijd zal Amalia kennismaken met dat eiland en met Aruba, Curaçao, Sint Maarten, Sint Eustatius en Saba. Het is haar eerste (lange) officiële reis als troonopvolgster. "En met een enorm vol programma meteen een heel pittige", voorziet koningshuisdeskundige Justine Marcella.
"Ze gaat er niet heen om zomercarnaval te vieren", zegt Marcella, vlak voor aanvang van deze vuurdoop voor Amalia. "Ze gaat zich daar echt verdiepen in de cultuur van de eilanden."
Belangrijk, want die maken deel uit van het koninkrijk waarover ze in de toekomst zal regeren, op het moment dat ze de troon bestijgt. "De eilanden vormen een plek waar de Oranjes echt op handen worden gedragen. Prinses Beatrix wordt daar bijvoorbeeld nog altijd koningin genoemd."
Slavenhutjes
De Rijksvoorlichtingsdienst schrijft over de reis, die tot 9 februari duurt: "De eilanden hebben een programma samengesteld waarbij cultuur, natuur, koloniaal verleden, defensie-inzet, sport en ontmoetingen met inwoners centraal staan."
Morgen al, bezoekt Amalia een groep 'slavenhutjes'. Dat zijn piepkleine huisjes uit de negentiende eeuw, van zo'n anderhalve meter hoog en zonder ramen. Er sliepen tot slaaf gemaakten die op Bonaire werkten in de zoutwinning. De huisjes staan symbool voor het slavernijverleden van het eiland.
Koningshuisdeskundige Marcella vertelt: "Eerder is er tijdens koninklijke bezoeken zeker ook aandacht geweest voor het slavernijverleden. Maar nu heeft het een andere lading."
Dit vanwege de excuses voor het slavernijverleden die Rutte in december namens de regering maakte, de woorden die de koning daarover sprak in zijn Kersttoespraak en het onderzoek dat het staatshoofd laat doen naar de rol van het huis Oranje-Nassau in de koloniale geschiedenis.
Goed dat Amalia erbij is
Marcella: "Het is heel goed dat er juist tijdens deze reis ook aandacht is voor het slavernijverleden. En het is nog beter dat met Amalia de nieuwe generatie daarbij betrokken is. Het is een onderwerp van nu, maar ook van morgen."
Greep uit druk programma
- Bonaire, 27 en 28 januari: naast de slavenhutjes, wordt onder meer een tentoonstelling over de geschiedenis van het eiland, het mangrovegebied en een windsurfdemonstratie bezocht.
- Aruba, 30 en 31 januari, 1 februari: een tentoonstelling over een verzetsheld, een bezoek aan een beschermd natuurgebied, een bedrijfsbezoek aan een firma die producten van aloë vera maakt, een voetbaltraining en een dansfestival staan op het programma.
- Curaçao, 1,2 en 3 februari: hier wordt onder meer de voormalige plantage bezocht waar in 1795 de slavenopstand onder leiding van Tula begon. En er is een diner met 21 eilandbewoners, om het 21-jarig huwelijk van Willem-Alexander en Máxima te vieren.
- Sint Maarten, 6 en 7 februari: hier worden plekken bezocht die verwoest werden door orkaan Irma in 2017. Ook gaat het gezelschap naar een ziekenhuis dat wordt uitgebreid.
- Sint Eustatius, 8 februari: onder meer een debat over de toekomst van jongeren op het eiland en een gesprek met agrariërs over voedselvoorziening zijn gepland.
- Saba, 9 februari: op de laatste dag is er onder meer nog een toneelvoorstelling en een bezoek aan de haven. Ook sporten de koning, koningin en kroonprinses met kinderen op het grootste Cruijff Court ter wereld.
Afgelopen juni ging Amalia al met haar ouders mee naar Noorwegen voor de achttiende verjaardag van de Noorse prinses Ingrid Alexandra. Maar een lange, officiële reis met een ramvolle agenda vol werkbezoeken was er nog niet eerder. Tot vandaag dus.
"Die volle programma's zijn we van haar ouders wel gewend tijdens dergelijke reizen", vertelt Marcella. "Maar Amalia gaat bekaf terugkomen. Voor haar is het allemaal nieuw. Zoveel indrukken opdoen en ondertussen ook nog twee weken lang in de kijker staan, dat is pittig. Steeds is er het bewustzijn: alles wat ik doe, wordt vastgelegd. Koningsdag duurt twee uurtjes, deze reis duurt twee weken."
Perfectionistisch
En de beelden van die eerste officiële reis zullen op hun beurt ook weer de wereld over reizen. "Naast een kennismaking tussen Amalia en de eilanden, presenteert ze zich via alle beelden de komende weken internationaal ook uitgebreid als de Nederlandse troonopvolgster."
Marcella vermoedt dat Amalia zich dan ook meer dan gedegen heeft voorbereid op de reis en op alle agendapunten. "Ze is perfectionistisch. Ze gaat daar niet als een blanco blaadje naartoe. Tijdens Koningsdag in 2019 in Amersfoort liet ze dat al zien. Er was een kennisquiz over de regio en daarbij wist Amalia alle feitjes."
Voor een koninklijke reis als deze is er een dik dossier, vertelt de deskundige. Daarin staat precies wie het gezelschap gaat ontmoeten – inclusief foto's van die mensen – en welk verhaal er verteld gaat worden. "Voor de kerstvakantie had Amalia toetsenweek. Dus ik denk dat ze dat dikke boek in de vakantie heeft meegenomen naar Argentinië, om het daar tot in de puntjes te bestuderen."
Geen muurbloempje
Lachend voegt Marcella toe: "Eerder deze week ging Amalia met haar moeder shoppen in Madrid. Ik denk dat Máxima gezegd heeft: nu is het klaar met dat dossier. Het is uitverkoop, we gaan naar Spanje."
Amalia – ook al is het voor haar een heel nieuwe ervaring – zal niet alleen maar stilletjes kijken en leren, verwacht Marcella: "Op Koningsdag zie je al dat ze geen muurbloempje is. Ze vaart haar eigen koers, kijkt niet alleen wat papa en mama doen maar zal zelf zeker ook vragen stellen."
Sporthart
En dan vooral tijdens de programma-onderdelen waarin ze zich al het meeste thuis voelt. "Ze woont met haar vader een voetbaltraining bij. Ze is van jongs af aan al meegenomen naar sportwedstrijden, naar de Olympische Spelen zelfs. Dat sporthart zit er zeker in. Tijdens zo'n sportief agendapunt zal ze vermoedelijk al wat meer het voortouw gaan nemen."
Beladen bezoek
"Dit bezoek lijkt me heel spannend voor Amalia", zegt verslaggever Koninklijk Huis van RTL Nieuws Sander Paulus. "De Oranjes vinden dit gedeelte van het koninkrijk heel belangrijk, ze voelen zich er prettig. Toen Beatrix en Willem-Alexander de eilanden op jonge leeftijd bezochten was er altijd een enthousiaste menigte. Ze zijn geliefd daar. Dat gaat Amalia meemaken."
Maar, de actualiteit maakt het bezoek ook op een andere manier spannend. "Dat zit hem in de onderdelen van het programma die gaan over het koloniale verleden", legt Paulus uit. "De mensen op de eilanden verwachten nog steeds iets van de koning. Dat is toch anders dan een normaal werkbezoek, het is iets meer beladen."
Daarnaast wordt Amalia nog altijd bedreigd. Officieel worden er geen mededelingen over gedaan, maar hoogstwaarschijnlijk wordt de kroonprinses tijdens haar bezoek zwaar beveiligd. "Daarom is het fijn dat het om Nederlands gebied gaat", zegt Paulus. "Omdat er Nederlandse eenheden zitten kunnen er makkelijk afspraken worden gemaakt over haar beveiliging."
Afgelopen september was er ook al een grote primeur voor Amalia; voor het eerst was ze erbij op Prinsjesdag. Toen was er veel gejoel tijdens de balkonscène en terwijl de koets voorbijtrok. Demonstranten tegen het regeringsbeleid lieten die dag op meerdere plekken luidkeels van zich horen.
Dol op Oranjes
In dat opzicht zal deze reis voor de kroonprinses meer voelen als een warm bad, vermoedt Marcella. "Ik ben bij eerdere bezoeken van de koninklijke familie aan de eilanden geweest. Je merkt dat de bevolking zich wat in de steek gelaten voelt door Den Haag. Er zijn ook wel protesten. Maar de mensen daar zijn wel heel dol op de Oranjes en andersom. Er is veel wederzijds respect en waardering. Ik denk dat het liefde op het eerste gezicht gaat zijn tussen Amalia en de bevolking daar."
Tot slot, Amalia hoeft niet helemaal opnieuw het wiel uit te vinden. Haar vader ging – toen hij net zo oud was als zijn dochter nu - ook met zijn ouders naar de Caribische eilanden. Hij noemde de kennismaking met de eilanden destijds een 'klein gedeelte van een heel lange voorbereiding'. "Dat is hem goed bevallen. En nu neemt hij op dezelfde manier z'n dochter mee."
Op de dansvloer?
Een piepjonge Willem-Alexander danste tijdens die reis in 1987 – te zien in het item van RTL Boulevard onder deze tekst – uitbundig op een feestelijke gelegenheid. Gaan we Amalia ook op de dansvloer zien met de bevolking van Bonaire, Aruba of Curaçao? "Haar ouders hebben we vaker zien swingen daar. Als papa met z'n heupen gaat bewegen, blijft ze niet achter denk ik."
