Regen, regen, regen. En soms ook flinke wind. Het leek de afgelopen dagen maar niet op te houden. Maar vanaf morgen wordt alles anders en gaan we van herfstachtig naar meer winters. Blauwe luchten en zon, we gaan het écht weer meemaken.
"Vandaag is nog wel erg nat. Vanavond of vannacht kan daar al wat natte sneeuw bij zitten", begint meteoroloog Marc de Jong van Buienradar. "Vanavond trekt de wind ook nog een keer een beetje aan, vanuit het noorden tot noordwesten. Aan de kust kan het nog windkracht zeven zijn."
Natte sneeuw
Maar vanaf morgen zien de weerkaarten er dus heel anders uit: "We krijgen licht winters weer. In de nachten ligt de tempratuur rond – soms net onder – het vriespunt. Overdag is het een paar graden boven nul. We gaan de zon weer meer zien en het wordt veel droger. En er staat minder wind."
Woensdag en donderdag kan er natte sneeuw vallen. "Daardoor is er 's ochtend wel weer kans op gladheid. Wat overdag ontdooit, kan 's nachts bevriezen. En in de ochtenden kan het wat mistig zijn."
De Jong vervolgt: "In Nederland hebben we in de winter grofweg twee weertypes. Of het is meer winters, waar we dus nu naar toe gaan. Of het is aan de zachte kant, wisselvallig en wat meer winderig."
Dat laatste type hebben we de laatste weken gezien. Maar hoe ontstaat dat herfstachtige weersmaakje? De Jong legt uit dat warmere lucht, vanuit de hoek van Portugal, botste met koudere lucht. Die kwam dan weer vanuit de richting Groenland en IJsland. "De warmere lucht wordt door die botsing omhoog geduwd, koelt daar af, condenseert en wordt regen."
Als een luchtballon
Een luchtballon blijft stijgen zolang je het vuurtje eronder laat branden, omdat de lucht eromheen kouder is. "Zolang warmere lucht warmer is dan de lucht eromheen, stijgt 'ie ook door. En blijft er dus regen ontstaan. Dat kan veel regen zijn, hebben we de afgelopen dagen gemerkt."
En hoe zit het dan met die wind? "Als de warme lucht opstijgt, ontstaat aan het aardoppervlak een tekort aan lucht. Dan ontstaat wind, om een dreigend vacuüm op te vullen."
Zo hard waait het nu
En dan is er nog de invloed van de straalstroom: "Dat is een soort rivier van wind, op tien kilometer hoogte. Het kan daar wel tot 400 kilometer per uur waaien. Alleen heeft die rivier geen vaste bedding. Hij maakte een meanderende, slingerende beweging."
Soms ligt de straalstroom boven Frankrijk, soms boven Spanje. "En soms heb je 'm boven je hoofd, zoals nu een tijdje het geval was."
Straalstroom verplaatst weer
En dat betekent herfstachtige taferelen: "Als die straalstroom – die rivier van wind dus – boven een lagedrukgebied komt te liggen, wordt de warme lucht die opstijgt aan de bovenkant heel hard weggezogen." Het tekort aan lucht aan de onderkant, aan het aardoppervlak, wordt dan nog groter. "Dus is er nog meer wind nodig om dat aan te vullen. Zoals ook trek in een schoorsteen ontstaat."
De komende week gaat de straalstroom boven onze hoofden weg. "En krijgen we dus dat meer winterse weertype."
Voor de volledigheid: het waaide weliswaar aardig door de afgelopen dagen, maar het stormseizoen is vooralsnog mild voor ons. De Jong: "Dat stormseizoen duurt de hele meterologische herfst en winter, van 1 september tot en met februari dus. Maar een echte storm hebben we nog niet gehad."
Wat niet is kan nog komen: "Eunice was de zwaarste vorig jaar, dat was op 18 februari." De naam voor de eerstvolgende storm ligt al klaar: "Antoni. Naar Antoni van Leeuwenhoek, de uitvinder van onder meer de microscoop."
