In Nieuwegein klonk aanvankelijk veel verzet tegen de komst van een opvangschip voor asielzoekers. Omwonenden stapten naar de rechter om de komst te voorkomen. Maar nu het er ligt, blijkt het allemaal mee te vallen. RTL Nieuws nam een kijkje aan boord en sprak met buurtbewoners. "Ik dacht dat het een zooitje zou worden, maar ik heb er totaal geen last van", zegt één van hen.
Op de parkeerplaats bij het schip rijden handhavers een rondje in hun auto. Ze stoppen even. Een buitengewoon opsporingsambtenaar stapt uit, kijkt rechts, richting het opvangschip en loopt daarna terug naar de auto om verder te rijden.
Enkele meters verderop ligt het opvangschip in het Merwedekanaal. In het oog springen als eerst het imposante ijzeren hek rond het schip, de aanmeldcabine en een rookruimte.
Uit een nabijgelegen appartementencomplex komt een vrouw naar buiten. Op de vraag hoe zij de komst van het schip ervaart, antwoordt ze: "Het valt allemaal mee. Nog geen last gehad."
Abed Al-Ahad uit Syrië was één van de eerste asielzoekers op het schip. Hij kwam op 14 oktober naar Nederland. Sindsdien verbleef hij in vier asielzoekersopvangcentra. "Deze waren allemaal overvol", zegt hij.
Sinds een maand wonen er asielzoekers op het schip in Nieuwegein. Op een speciaal telefoonnummer dat werd ingesteld om incidenten te melden, kwam één klacht binnen. "En het wekelijkse spreekuur op vrijdag is geschrapt, omdat er geen bewoners meer komen om problemen te melden", zegt Sabrina Eijk, projectleider maatschappelijke opvang van de gemeente Nieuwegein. "We horen alleen maar complimenten van de omgeving over hoe we het hier doen."
Opvangschepen
Als een tijdelijke oplossing voor de opvang van asielzoekers en statushouders besloot het kabinet cruiseschepen te gebruiken voor kortdurende opvang. Het Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers (COA) huurt en beheert de schepen.
Silja Europa
Het ligt sinds september in het industrieterrein van Velsen-Noord. Er wonen 1000 asielzoekers en statushouders aan boord.
MS Galaxy
Aangemeerd sinds september 2022 in het westelijk havengebied in Amsterdam. Aan boord wonen 1000 asielzoekers. Begin oktober kwamen de eerste asielzoekers op het schip.
MS Princess
De MS Princess ligt in het Merwedekanaal, bij de Vreeswijksestraatweg in de wijk Merwestein in Nieuwegein. Volgens het COA wonen er 82 asielzoekers. Het is geschikt voor maximaal 96 asielzoekers.
Volendam
Het schip lag tot 14 september in de Merwehaven in Rotterdam. Sinds april bood het schip opvang aan 1200 Oekraïense vluchtelingen. De families zijn overgeplaatst naar andere locaties voordat het schip vertrok.
Le Formidable en Danubia
Aan de Keulsekade in Utrecht liggen twee schepen: Le Formidable biedt opvang aan 150 Oekraïense vluchtelingen. Er is ruimte voor maximaal 200 vluchtelingen. Naast Le Formidable ligt Danubia. Vanaf begin volgend jaar komen daar 150 Oekraïense vluchtelingen aan boord, vooral vrouwen, kinderen en ouderen. Het schip ligt er voor een periode van twee jaar.
Zorgen om veiligheid
Het schip, dat onderdak biedt aan 82 asielzoekers, ligt er tot 1 maart 2023. Niet iedereen stond te juichen voor de komst van het schip. Omwonenden uit het naastgelegen appartementencomplex zaten er niet op te wachten.
"Ik zie het schip vanaf mijn balkon. Ik zag de toestanden in Ter Apel op televisie en ik dacht: wat een zooitje. Dit wil je natuurlijk niet in je eigen buurt hebben", zegt een mevrouw die in het complex woont.
Tien omwonenden stonden in de rechtbank tegenover de gemeente. Met het argument dat ze zich zorgen maakten over de veiligheid in de wijk wilden ze de komst van het opvangschip tegenhouden. Vooral omdat het schip tegenover een middelbare school ligt, het Cals College.
De rechter besloot dat het schip er toch mocht komen, omdat de gemeente voldoende maatregelen zou nemen om de veiligheid te garanderen.
Interactie
Aan boord van het schip heerst kalmte. In de gedeelde zitruimte drinkt de één koffie en zit een ander in zijn telefoon gedoken.
Abed Al-Ahad zit bij het raam met een andere asielzoeker naar buiten te kijken. "Meestal is het drukker", zegt hij. "Veel asielzoekers zijn op dit moment in de bibliotheek. Ze krijgen een taalles."
Hij gaat zelf vaak mee naar de les. Hij vindt het leuk om met mensen te communiceren. Zijn contact is beperkt tot de activiteiten die mensen en organisaties uit de omgeving organiseren. Het Cals College biedt ruimtes aan waar asielzoekers kunnen sporten wanneer deze ruimtes niet in gebruik zijn door de school. Er komen ook mensen die in de buurt wonen om mee koffie te drinken. De kerken willen ook een bijdrage leveren door een kerstlunch te organiseren.
De asielzoekers doen ook iets terug voor de buurt. Samen met buurtbewoners worden schoonmaakacties georganiseerd. Die doen ze ook in een ander deel van Nieuwegein. "Ik ben erg blij om deze wederkerigheid tussen de asielzoekers en de bewoners van de wijk te zien", zegt projectleider Eijk.
Onbekend maakt onbemind
"Alleenstaande mannen die zwaar getraumatiseerd zijn, onrustschoppers die een bepaalde houding tegenover vrouwen hebben. Zo hebben sommige media asielzoekers geportretteerd", zegt Eijk. Zij herkent dit beeld niet maar ze begrijpt dat mensen schrikken van deze berichten. Vooral als de asielzoekers voor je deur en tegenover een school verblijven. "Bovendien, onbekend maakt onbemind. De buurtbewoners moesten eerst ervaren dat het allemaal meevalt."
Henk, locatiemanager van het opvangschip, spreekt van 'spookverhalen'. Hij vertelt dat er 71 mannen en 11 vrouwen op het schip verblijven, veel van hen hebben nog ergens een gezin. "Ik ben elke dag aanwezig op het schip. Alles wat ik heb gemerkt is dat het rustige en vriendelijke mensen zijn."
Welkom
Abed Al-Ahad voelt zich welkom in Nederland. Dat leidt hij af van de mensen die hij op straat tegenkomt, die gedag zeggen en naar hem glimlachen. "Een glimlach is één van de kleine dingen die een verschil maken in hoe je door je dag heen gaat."
Tijdens een spelletje mens-erger-je-niet geeft hij aan dat hij begrip heeft voor mensen die tegen de komst van het opvangschip waren. "We zijn het eigenlijk helemaal met elkaar eens. Ik woon ook niet graag op een schip. Ik wil het liefst dat mijn procedures beginnen zodat mijn vrouw, die zwanger is, bij me kan zijn."
