Dit jaar zijn er volgens de politie al meer dan vijftig steekpartijen onder jongeren geweest. De meest recente was vorige week in Hoorn, waarbij een 14-jarige jongen werd doodgestoken door een 16-jarige jongen. Jongerenwerkers waarschuwen dat wapenbezit onder jongeren toeneemt, maar 'niet elke jongere met een wapen gebruikt dat ook'.
Behalve de jongen in Hoorn van vorige week gebeurden de fatale steekpartijen in Middelburg, Amsterdam, Horst, Rosmalen, Breda, Vlaardingen, Vlissingen en Nijmegen. Met nog twee maanden te gaan zijn het in 2022 al meer dan vijftig incidenten. Ter vergelijk: vorig jaar waren het er over het hele jaar minder dan vijftig.
Meer wapenbezit onder jongeren
"Sinds 2019 zie je dat het wapenbezit onder jongeren omhoog is gegaan, dat er steekincidenten zijn en dat het extreme geweld daarin groeit", zegt Bianca Boender. Zij is voorzitter van de beroepsvereniging voor kinder- en jongerenwerkers (BVjong) en zelf jongerenwerker in Zuid-Holland.
Criminoloog Jeroen van den Broek herkent dit beeld. "We zien de stijging al een aantal jaren en maken ons er ook zorgen om. "Maar nuance is belangrijk vinden zowel Van den Broek als Boender. "We kunnen niet zeggen dat alle jongeren wapens bij zich hebben óf bang zijn dat ze worden neergestoken", zegt Boender
Dat jongeren besluiten een mes of een ander steekwapen bij zich te hebben, kan verschillende oorzaken hebben, variërend van een onveilig gevoel tot groepsdruk. "Jongeren zijn op zoek naar hun identiteit. Ze kijken af bij anderen en ze zijn beïnvloedbaar. Positieve rolmodellen hebben een positieve invloed. Als je dan in een vriendengroep zit waar het gewoon is om een mes te dragen, kan je worden meegezogen in die cultuur en in een spiraal van angst en geweld", zegt Boender.
De vraag is volgens criminoloog Van den Broek vervolgens waar die gevoelens van onveiligheid vandaan komen. Hij rondde ondanks een onderzoek af over wapenbezit en geweld onder jongeren in Rotterdam. "Over die achterliggende oorzaken weten we nog niet zoveel en ik denk dat we dit moeten onderzoeken in bredere zin. De toename van onverdraagzaamheid die er lijkt te zijn en problemen met geweld en agressie zijn een breder maatschappelijk probleem."
Kritisch op campagnes
Bovendien speelt het messengeweld ook niet overal. "Het beperkt zich niet alleen tot de grote steden, maar er zijn ook zeker plekken waar het helemaal niet speelt", zegt Van den Broek.
Hij is daarom kritisch op campagnes die landelijk worden ingevoerd. "Uit ons onderzoek blijkt namelijk dat vooral een hele specifieke groep jongeren messen bij zich draagt. Landelijke campagnes kunnen dan juist averechts werken en iets triggeren bij jongeren die voorheen misschien nog wel helemaal niet nadacht over messen."
