Het is voor velen zo'n beetje de grootste schrik van hun leven: je identiteit op social media wordt gestolen. Het overkwam onder anderen Timothy en Tabitha. Hun Instagram-accounts werden buitgemaakt door hackers die vervolgens uit hun naam berichten plaatsten over cryptomunten. "Het was heel professioneel."
''Kan je op me stemmen voor deze verkiezing?'' Tabitha kreeg de vraag via Instagram van iemand die ze vaagjes dacht te kennen. ''Het was een verkiezing voor advocaten. Ze was ook daadwerkelijk net begonnen als advocaat, wist ik, dus ik wilde haar daar wel mee helpen. Om te stemmen moest ik vervolgens ook opnieuw inloggen op Instagram. Dat lukte niet. Ik had mijn gegevens ingevoerd, maar die zouden niet kloppen en toen heb ik het daar bij gelaten.''
Een paar dagen later zag Tabitha ineens veel mails van Instagram voorbijkomen. Ze zou zijn ingelogd op een andere locatie, haar mail werd aangepast en de tweestapsverificatie geactiveerd. Inloggen lukte haar niet meer. En toen drong het door: "Ik ben gehackt."
Louche cryptomunten
De hacker gebruikte Tabitha's account om onder haar vrienden en bekenden reclame te maken voor louche cryptomunten. Dat gebeurt vaker, zegt de Fraudehelpdesk. De helpdesk ontvangt met regelmaat meldingen over fraude via Instagram of andere sociale media. Over de gebruikte methode is helaas nog niet veel bekend, laat woordvoerder Tanya Wijngaarde weten.
Toch blijft het principe volgens haar hetzelfde. ''Vaak wordt fraude op social media gepleegd om geld te verdienen. Via crypto of op andere manieren. Ook in dit geval lijkt dat zo te zijn. We adviseren altijd om sterke wachtwoorden en waar mogelijk ook tweestapsverificatie voor je account te gebruiken.''
Maar zelfs dan valt identiteitsfraude helaas niet altijd te voorkomen. ''Ben je toch gehackt? Neem altijd zo snel mogelijk contact op met het sociale medium waar het om gaat, in dit geval Instagram", zegt Wijngaarde. "Houd hierbij in gedachten dat Instagram geen telefonische klantenservice heeft. Veel oplichters doen zich voor als zo'n klantenservice. Daarnaast, breng als het kan je volgers op een andere manier op de hoogte om erger te voorkomen."
Slachtoffers goed bestudeerd
Achteraf bleek niet alleen Tabitha te zijn gehackt, maar ook de vage kennis die ze wilde helpen. De persoon die hierachter zat, bestudeerde zijn slachtoffers kennelijk goed. "De hacker plaatste allerlei story's die ik ook zou kunnen plaatsen. Mijn gedrag werd gekopieerd. Zo liet de hacker bijvoorbeeld traditionele Ghanese jurken zien. Dat deed ik zelf ook."
Op deze manier leek het voor haar volgers alsof zij het was. "Het was heel professioneel. Tussendoor werden er allemaal dingen gedeeld om mensen aan te moedigen geld te verdienen via cryptocurrency. Het was de hacker uiteindelijk allemaal te doen om zelf geld te verdienen via mijn Instagramprofiel, en dat is ook gelukt."
Ook Timothy werd slachtoffer op eenzelfde manier. Hij werd benaderd door een account met veel gemeenschappelijke volgers. 'Ik wist niet echt wie hij was, maar ik dacht dat ik hem ergens was tegengekomen. Hij vroeg of ik op hem kon stemmen bij een of andere influencerscompetitie. Ik dacht: als ik jou daarmee kan helpen, waarom niet?''
Schermafbeelding
Maar die aardige gedachte kostte Timothy wel zijn account. ''De hacker stuurde me een bericht met een link waarop ik klikte. Er gebeurde niks. Uiteindelijk vroeg hij me om een bericht te screenshotten dat hij me had gestuurd en dat weer naar hem toe te sturen. Ik vertrouwde het allang niet meer, maar hij bleef er maar naar vragen. Na wat overleg met vrienden heb ik het een paar dagen later toch gestuurd. Ik dacht: hoe kan je nou iemand hacken via een schermafbeelding? Maar een paar uur later was dat toch gebeurd.''
Voor Timothy was het heel duidelijk dat het niet om een bot ging. ''Naderhand hebben veel van mijn vrienden ook nog een bericht gestuurd naar de hacker met de vraag waar hij nou eigenlijk mee bezig was. Hij reageerde hier ook een paar keer op. Het was heel duidelijk een persoon die hierachter zat.''
Zowel Timothy als Tabitha probeerde van alles om het account terug te krijgen. Bij Tabitha lukte dat. Ze stuurde filmpjes op naar Instagram om te bewijzen dat ze echt de persoon was die ze claimde te zijn. Met succes. Ze veranderde hierna direct haar mailadres en wachtwoord.
Verwijderd
Timothy kreeg ook een mail van Instagram om dit te doen, maar zag dit pas later. Toen hij dit probeerde, lukte het niet meer. Hij vermoedt dat de hacker dit doorhad. Uiteindelijk rapporteerden zijn vrienden massaal zijn account, waarna het door Instagram werd verwijderd.
Voorlopig doet Timothy het zonder Instagram. ''Ik ben de hacker er zeker niet dankbaar voor. Maar het geeft je wel weer even inzicht in hoe verslavend Instagram is. Af en toe een beetje minder social media kan geen kwaad. Ik maak het vast wel weer een keer aan als ik daar de tijd voor heb.''
