De boeren die afval dumpen op de snelweg, zijn strafbaar en overtreden meerdere wetten. Maar ingrijpen is niet makkelijk voor de politie. "Iemand moet op heterdaad betrapt worden."
"Protesteren mag, maar binnen de grenzen van de wet, en dat is dit niet." Met die woorden reageert het ministerie van Landbouw op de boeren die vannacht op verschillende snelwegen in Nederland flinke bergen afval hebben gedumpt. Autorijdend Nederland werd opgehouden door mest, hooibalen en autobanden. Rijkswaterstaat sprak van tientallen blokkades. Het opruimen van de rommel heeft de hele ochtend geduurd.
"Dit is niet de manier om met elkaar verder te komen", aldus het ministerie over de dumpingen. In onderstaande video valt te zien hoe het afval over de wegen wordt uitgestort:
In beeld: demonstrerende boeren dumpen afval op de weg
Wetten overtreden
Volgens Joost Nan, hoogleraar straf- en strafprocesrecht aan de Erasmus Universiteit, hebben de dumpende boeren verschillende wetten overtreden. Allereerst: de wegenverkeerswet omdat je niet met een auto die langzamer rijdt dan 60 kilometer per uur de snelweg op mag. Daar staat een boete op van 410 euro.
"Bovendien mag je anderen niet in gevaar brengen", legt Nan uit. Dat staat in artikel 5 van de Wegenverkeerswet, waarin wordt uitgelegd dat het voor iedereen verboden is om anderen te hinderen of je zo te dragen dat het gevaar op de weg kan veroorzaken.
Door het puin werd, voor zover bekend, zeker één plek een ongeluk veroorzaakt. Op een toerit van de A32 bij Meppel reed een auto in op een puinblokkade. De bestuurder kwam met de schrik vrij, maar de schade aan de auto was enorm, zoals te zien is op deze foto:
Ook met het dumpen van afval wordt er een wet overtreden, stelt Nan: het gaat om de Wet Milieubeheer, Artikel 10.2 om precies te zijn. Daarin staat dat het verboden is om je 'van afvalstoffen te ontdoen door deze – al dan niet in verpakking – buiten een inrichting te storten, anderszins op of in de bodem te brengen of te verbranden'.
"En stel dat de snelweg kapot is door het dumpen van het afval, of doordat de boeren op de weg hooibalen in brand hebben gestoken, dan is er nóg een wet overtreden", vervolgt Nan. Hij verwijst naar Artikel 350 in het Wetboek van Stafrecht, waarin staat dat je niet opzettelijk iets mag vernielen, beschadigen, wegmaken of onbruikbaar maken wat tot een ander toebehoort.
Stel...
"En als er ongelukken ontstaan waarbij iemand zwaar gewond raakt of overlijdt, dan overtreedt je ook nog Artikel 6 van de Wegenverkeerswet."
Genoeg wetten die het mogelijk maken dat de politie kan ingrijpen en verdachten kan arresteren, beaamt ook Henny Sackers, strafrechtdeskundige aan de Radboud Universiteit. "Maar dat is de theorie", zegt hij. In de praktijk wordt het volgens Sackers moeilijker om de verdachten aan te houden. "Dan moet je iemand op heterdaad betrappen, of ben je afhankelijk van camerabeelden of getuigenverklaringen."
Maar het ministerie van Justitie & Veiligheid laat weten dat de politie zeker mag ingrijpen, 'desnoods achteraf'. "Je punt maken doe je niet door snelwegen te blokkeren. Dit kan ernstige gevolgen hebben."
Mag ik als burger een verdachte aanhouden?
Iedereen die een medeburger iets strafbaars ziet doen, mag de verdachte aanhouden. Er zijn wel wat eisen en voorwaarden waar dit zogenoemde 'burgerarrest' aan moet voldoen, zo valt op de site van de Nationale Politie te lezen.
Zo moet 'de aangehoudene', dus de verdachte, meteen aan de politie worden overgedragen. De burger die de verdachte aanhoudt, mag voorkomen dat de verdachte ervandoor gaat, en mag daarbij dwang uitoefenen. 'Bijvoorbeeld door hem of haar tegen de grond te houden'. Maar: het gebruikte geweld mag er alleen voor zorgen dat de verdachte er niet vandoor gaat, en niet meer dan dat.
'Er is een duidelijke grens waar de geweldstoepassing moet ophouden', zo laat de politie online weten. 'Heeft de verdachte zich overgegeven of is hij of zij weerloos? Dan is het doel bereikt en is er geen geweld meer nodig. Dat geldt voor een aanhouding door de politie, maar ook voor een aanhouding door burgers.'
Bron: www.politie.nl
