Tussen vluchtelingen die vanuit Oekraïne naar Nederland zijn gekomen, zitten ook veel psychologen. Zij willen graag aan het werk om getraumatiseerde landgenoten te helpen, maar dat mogen ze niet, omdat ze niet de juiste papieren hebben. De Tweede Kamer wil dat de minister zo snel mogelijk een uitzondering voor deze groep maakt.
"Hoe eerder, hoe beter", zegt traumadeskundige Anne van den Ouwelant. "Bij traumazorg is het belangrijk dat je snel nadat de klachten komen hulp biedt. Zo kun je in veel gevallen voorkomen dat het erger wordt."
Vrijwillige hulp
Olga Korol is zelf gevlucht uit Oekraïne en werkt hier als vrijwilliger. Bij de organisatie waarvoor ze werkt, komen dagelijks hulpvragen binnen van Oekraïense vluchtelingen. Olga koppelt hen dan aan Oekraïense psychologen in Nederland, die nu op vrijwillige basis landgenoten bijstaan.
"De eerste dag dat ik dit werk deed, heb ik enorm moeten huilen. Het greep me zo aan waar mijn landgenoten mee kampten", vertelt Olga. Ze hoort verhalen van getraumatiseerde Oekraïners: tieners met zelfmoordgedachten, maar ook van Oekraïners die worstelen met het feit dat ze hun leven opnieuw moeten opbouwen. "We hebben allemaal last van de oorlog en het is belangrijk om daar de juiste hulp bij te krijgen."
Extra opleiding nodig
Er zijn zeker 100 Oekraïense psychologen die naar Nederland gevlucht zijn en graag hier willen werken. Eén van hen is Yeva Kardash. Voor de oorlog uitbrak, werkte ze tien jaar als psycholoog in een psychiatrisch ziekenhuis, waar ze veel ernstige gevallen behandelde.
"In Nederland mag ik dit werk niet doen, want ik heb de benodigde BIG-registratie niet. Daarvoor zou ik een opleiding van twee jaar moeten doen," legt Yeva uit.
Ze heeft inmiddels wel een betaalde baan gevonden via de gemeente: ze begeleidt Oekraïners in de opvanglocatie in Edam. "Maar de zwaardere gevallen, die meer behandeling nodig hebben, mag ik volgens de Nederlandse regels niet behandelen. Terwijl ik dat in Oekraïne wel deed", zegt Yeva.
In de opvanglocatie waar ze werkt, ziet ze dat er steeds zwaardere problematiek voorbijkomt. "Eerder waren het voor nachtmerries en paniekaanvallen, maar nu komen ook de PTSS-gevallen en depressies."
Tweede Kamer: kom snel met oplossing
Vorige week is in de Tweede Kamer een motie aangenomen waardoor de minister nu snel op zoek moet naar een oplossing. De staatssecretaris gaat zo snel mogelijk in gesprek met Trauma Support Ukraine.
Traumadeskundige Anne van Ouwelant is bij dat initiatief betrokken: "We hebben een plan opgesteld waarbij we de Oekraïense psychologen de juiste kennis bijbrengen om traumahulp te geven. En waarbij zij ook betaald worden door de overheid om hier vervolgens te kunnen werken."
'Zorgvuldigheid van belang'
Branchevereniging De Nederlandse GGZ legt uit waarom het niet zo eenvoudig te regelen is: "In Nederland hebben we wet- en regelgeving waardoor niet iedereen zomaar psychische hulp mag aanbieden."
Een werkgroep kijkt wel of het mogelijk is om snel te checken of de ervaring en opleiding van Oekraïense psychologen aan de Nederlandse eisen voldoet. Het ministerie geeft aan dat het om kwetsbare groepen gaat, dus dat zorgvuldigheid in de uitwerking van deze plannen van belang is.
