Ridouan Taghi, de hoofdverdachte in het geruchtmakende Marengo-proces, hoort vandaag welke straf hij volgens het Openbaar Ministerie moet krijgen. Ook spreekt justitie de strafeis tegen 15 van zijn 16 medeverdachten uit. In zes vragen leggen we uit wat je moet weten over de zaak. "Justitie ziet hem als de man die opdracht gaf voor zes moorden."
1. Wie staan er terecht, en waarvoor?
In totaal 17 verdachten zijn aangeklaagd voor betrokkenheid bij zes moorden en enkele pogingen tot moord. De bekendste verdachte is Ridouan Taghi, de vermeende leider van de criminele organisatie. Ook Saïd R., die als zijn rechterhand wordt beschouwd, staat terecht.
Kroongetuige
De zaak werd aan het rollen gebracht toen Nabil B., zelf verdacht van betrokkenheid bij de 'vergismoord' op Hakim Changachi, zich bij justitie meldde uit angst zelf het slachtoffer van een liquidatie te worden. Hij werd kroongetuige voor het OM.
Taghi vluchtte, maar werd op 16 december 2019 opgepakt in Dubai en uitgeleverd aan Nederland. Saïd R. werd in 2020 gearresteerd in Colombia.
Bij het begin van de rechtszaak in maart vorig jaar maakten we deze video, waarin we de achtergrond van Taghi en de organisatie uitleggen. Ook de moorden waarvan hij verdacht wordt komen aan bod:
Dit moet je weten over de zaak-Taghi
2. Wat verwachten we van de strafeisen?
"Het zou een enorme verrassing zijn als Taghi niet levenslang tegen zich hoort eisen" zegt RTL Nieuws-verslaggever Eelco Hiltermann, die de zaak op de voet volgt. "Justitie ziet hem als de man die opdracht gaf voor zes moorden."
Ook lichtere eisen
De eisen tegen de andere verdachten zijn minder voorspelbaar. Er zijn verdachten die een vluchtauto regelden of een voorverkenning uitvoerden, zegt Hiltermann. Voor hen zullen de eisen lager uitvallen. "Zij zitten ook niet allemaal vast tijdens de rechtszaak. Anderen, die bijvoorbeeld opdracht gaven tot moord, krijgen een zwaardere eis."
Kroongetuige Nabil B. krijgt, conform de deal met justitie voor zijn verklaringen, 10 jaar gevangenisstraf.
De eis tegen Saïd R. volgt later. Omdat hij laat in het proces door Colombia werd uitgeleverd, heeft zijn zaak vertraging opgelopen.
Hoofdverdachte Taghi, die alles ontkent, rekent zelf in elk geval op levenslang:
3. Welk bewijs heeft het OM?
"Er zijn twee belangrijke bewijsmiddelen", aldus Hiltermann. "Ten eerste de verklaringen van kroongetuige Nabil B., die jarenlang deel uitmaakte van de organisatie. Hij heeft het OM precies verteld wat ieders rol was en hoe de organisatie te werk ging."
'Hij moet slapen'
Het tweede cruciale bewijsmiddel bestaat uit miljoenen tekstberichten die de verdachten uitwisselden via het softwareprogramma Pretty Good Privacy (PGP) waarvan ze dachten dat het veilig was. Justitie kreeg echter de Canadese server in handen waarop de berichten stonden, en wist de versleutelde berichten te kraken.
"In die berichten spreken ze onomwonden over mensen in termen als: 'hij moet slapen', zoals het in straattaal heet", zegt Hiltermann.
In onderstaande video gaan we wat dieper in op de dingen die deze zaak uniek maken:
Het monsterproces rond Taghi: uniek én problematisch voor Nederland
4. Waarom is de beveiliging zo streng?
Om twee redenen: volgens het OM zijn er drie moorden gepleegd die met dit proces te maken hebben. De slachtoffers hadden allemaal een band met kroongetuige Nabil B.: zijn broer Redouan, zijn advocaat Derk Wiersum, en zijn raadgever en vertrouwenspersoon Peter R. de Vries.
"Het OM is doodsbenauwd dat er wraakacties gepleegd worden tegen mensen die bij het proces betrokken zijn", zegt Hiltermann. "Dat is ook de reden dat er niet gefilmd mag worden in De Bunker, de zwaarbeveiligde rechtbank in Amsterdam-Osdorp. De rechters, officieren van justitie en andere betrokkenen moeten buiten beeld blijven."
Leger ingezet
"Daarnaast bestaat er volgens het OM een reëel vluchtgevaar, met name van Taghi. Er zijn berichten tussen hem en zijn neef onderschept waarin ze spreken over een vluchtplan."
Vanwege een capaciteitsprobleem bij de politie wordt ook het leger ingezet bij de beveiliging. In deze video zie je hoe dat gaat:
Voor het eerst leger ingezet voor beveiligen Marengo-proces
5. Waarom is de moord op Peter R. de Vries geen onderdeel van de zaak?
Hiltermann: "In deze zaak - en ook in die van Derk Wiersum en de broer van Nabil B. - heeft justitie wel de uitvoerders gearresteerd en berecht, maar niet kunnen bewijzen wie de opdrachtgevers zijn. Het OM vermoedt wel dat er een verband is met de Marengo-zaak, maar bewijs is er niet. Daarom zijn die moordzaken apart behandeld."
Marengo is dus vooral een 'proces tegen de organisatie achter een reeks moorden', zegt Hiltermann. De moorden en pogingen daartoe die in het Marengo-proces aan de orde zijn, werden gepleegd vóór die op De Vries, Wiersum en Redouan B.
De moordenaar van Redouan B. kreeg 28 jaar celstraf. De twee verdachten van de moord op Wiersum kregen beide 30 jaar cel opgelegd. Tegen de verdachten van de moord op Peter R. de Vries zijn levenslange gevangenisstraffen geëist.
6. Hoe nu verder?
Na deze procesdag, die eindigt met de eis van justitie, is er een zomerstop. Waarschijnlijk gaat het proces in het najaar verder, met de pleidooien van de advocaten van de verdachten. Het OM mag daarop reageren, waarna de verdediging opnieuw mag reageren.
Vervolgens is het wachten op het vonnis van de rechtbank. "Dat kan zomaar eind van het jaar worden", zegt Hiltermann.
Na de uitspraak kunnen de verdachten nog in hoger beroep gaan.
