Het was een bewogen dag met veel hinder op de Nederlandse wegen vanwege het boerenprotest in het dorpje Stroe. Wegen werden geblokkeerd, ongelukken met trekkers vonden plaats en in het hele land kwamen velen veel later aan op hun bestemming dan gepland. Hoe kijkt de politie terug op deze dag?
"Het is een lange dag geweest", zegt Willem Woelders, hoofd operatiën van de Landelijke Eenheid. "Boeren zijn vanaf vannacht 02.00 uur gaan bewegen vanuit alle hoeken in Nederland tot aan eigenlijk het einde van de dag."
Duizenden boeren trokken richting Stroe in de gemeente Barneveld om te protesteren tegen de stikstofplannen van het kabinet. Volgens het plan moet de stikstofuitstoot in de Gelderse Vallei, Noord-Brabant en Limburg met meer dan de helft worden teruggebracht.
Barneveld tevreden
De gemeente Barneveld kijkt ondanks zorgen vooraf terug op een goed verlopen boerenprotestdag, zo oordeelt burgemeester Jan Luteijn. Er waren volgens Luteijn geen grote incidenten. Hij spreekt van een 'relatief rustig verloop'.
Aan de actie ging een 'intensieve week van voorbereidingen met meerdere partijen' vooraf. Maandag gaf Luteijn toestemming voor de demonstratie. In en rondom Stroe stelde de gemeente een alcoholverbod in en aan voorwaarden op het gebied van verkeersveiligheid en openbare orde moest worden voldaan. De gemeente was naar eigen zeggen voorbereid op een 'hectische demonstratiedag'.
Honderden trekkers
Ondanks de aankondiging van de politie om streng op te treden, reden er vanochtend en vanavond toch op verschillende plaatsen honderden trekkers op de snelwegen. Rijkswaterstaat riep weggebruikers op hun reis uit te stellen. Woelders is niet te spreken over de boeren die massaal de snelwegen zijn opgegaan.
"Er zitten twee kanten aan de medaille", zegt hij. "Aan de ene kant hebben we goed contact gehad met de boerenorganisaties en afspraken kunnen maken. Aan de andere kant hebben ze voor gevaarlijke situaties gezorgd op de weg. Hier hebben we vervolgens tegen moeten optreden. Dat is achteraf gezien gewoon niet goed geweest."
Optreden politie
Had de politie beter kunnen én moeten optreden, is de vraag. Woelders: "We hebben uitgebreid gecommuniceerd dat het wettelijk niet is toegestaan om met tractoren de weg op te gaan. Het is gewoon gevaarlijk. Maar we hebben de indruk dat de boeren toch samen hebben afgesproken dat ze het wel zouden doen."
In die wetenschap heeft de politie geprobeerd om de boeren op verschillende punten tegen te houden. "Dat is bij sommige groepen gelukt", zegt Woelders. "Maar een aantal zijn gewoon om ons heen gereden. Zo hup, door de berm de snelweg op. Dan is de afweging: wat ga je doen? Want als je ze nu stopzet, krijg je enorme opstoppingen. In het kader van verkeersveiligheid hebben we dat niet gedaan."
Duizenden boeren demonstreren tegen stikstofbeleid: 'Dit kan echt niet'
Zo'n massaal boerenprotest is überhaupt moeilijk tegen te houden, zegt Woelders. "Als het zo massaal is, kun je het niet met repressie oplossen. Je zult dan aan de voorkant met de boeren in overleg moeten. We moeten nog beter afspraken maken over hoe het moet verlopen en de boeren moeten zich daar dan beter aan houden."
14 aanhoudingen
Ook tijdens de avondspits werden op meerdere plekken in Nederland snelwegen geblokkeerd, onder meer op de A6 bij Emmeloord in de Noordoostpolder. "We kregen informatie dat er een blokkade zou plaatsvinden op de Ketelbrug, een belangrijke doorverbinding naar Noord-Nederland. Zowel vanaf het water met boten als op de snelweg met tractoren", zegt Woelders. "We hebben die boten kunnen tegenhouden. Dat heeft geleid tot veertien aanhoudingen van mensen die zich verzetten."
Ook raakten drie inzittenden van een tractor gewond door een aanrijding met een vrachtwagen op de A12 bij Ede. De politie doet daar verder onderzoek naar.
Naast de veertien aanhoudingen, zijn er bij het boerenprotest geen aanhoudingen verricht. Wel zijn er 'enkele honderden' processen-verbaal geschreven, zegt Woelders. Hij vindt niet dat het vandaag uit de hand is gelopen. "Het had veel erger gekund. Het contact met de boeren was goed, ze konden hun boodschap kwijt. Maar het rijden op de snelweg blijft wel gevaarlijk. Dat is wat ons betreft nooit bespreekbaar."
