Energie duurder, maar gok je op variabel of kies je voor zekerheid?

Het antwoord daarop is niet met een eenvoudig 'kies vast' of 'kies variabel' te beantwoorden. Het heeft te maken met 1: de huidige tarieven, 2: verwachtingen van toekomstige energieprijzen, 3: met ontwikkelingen in de oorlog in Oekraïne, en bovenal, 4: met je eigen karakter. 

We gaan ze alle vier even langs. 

1. Huidige tarieven

Logisch, check de tarieven en vergelijk die van verschillende aanbieders. Want die tarieven zijn zeker niet altijd gelijk. "Een aantal aanbieders hanteert dure tarieven, bij andere is het variabele tarief schappelijk. Het is zonde van je portemonnee als je zonder het te weten voor het dure variabele tarief kiest."

Dat zegt energie-expert Sinie Oskam van vergelijkingssite Gaslicht.com. Zij ziet dat de vragen op dit vlak toenemen, en nu er weer wat te kiezen is, kunnen ze ook weer beter adviseren. "In het voorjaar zeiden we nog: blijf maar even zitten waar je zit. Maar de laatste weken is er meer aanbod." Bij het afsluiten van een nieuw contract geldt dus vooral: doe goed onderzoek.

2. Toekomstige tarieven

Kies je een vast contract, dan zit je goed als de prijzen verder stijgen. Dalen de tarieven om wat voor reden dan ook, dan heb je daar geen voordeel van. Je kiest daarmee voor zekerheid.

Goed dus om even te kijken wat de mogelijke prijzen zijn in de (nabije) toekomst. Energie-econoom Hans van Cleef van ABN Amro zegt dat de groothandelsprijs voor gas voor komende winter nu staat op 101 cent per kubieke meter. Dat zegt je misschien niet veel, maar op die prijzen worden de tarieven van de energie-aanbieder ook bepaald. Die 101 cent is erg hoog. 

Erg hoog, dus, maar de vraag is of ze nog verder zullen stijgen. Als dat gebeurt, zit je met een vast contract goed. Maar daar is niet veel over te zeggen. "Je weet niet hoe de oorlog gaat lopen. De situatie is onzeker", zegt woordvoerder Babs van der Staak van de Consumentenbond.

Over de lange termijn is iets meer te zeggen. De verwachte prijzen voor de winter van 2023 zijn al iets lager, maar met 80 cent nog altijd hoog, stelt econoom Van Cleef. En daarbij moet altijd worden gezegd: het is maar een verwachting. Met de huidige situatie kan alles zomaar veranderen.

Na volgend jaar lopen de prijzen terug. Uiteindelijk zelfs onder de 50 cent, weet Van Cleef. Maar zo ver gaan de energiemaatschappijen niet met hun contracten. Te veel onzekerheid, en dus is een jaarcontract vaak het maximaal haalbare.

3. Ontwikkelingen in Oekraïne

Al enkele keren vermeld hierboven en dus ook heel relevant, de oorlog in Oekraïne. Econoom Van Cleef zegt daarover: "Als volgende week die hele oorlog klaar zou zijn, zakken de gasprijzen weer."

Dat die oorlog inderdaad snel stopt, is niet de verwachting, maar het zegt maar hoeveel invloed de Russische president Poetin op onze energierekening heeft. "Niemand weet het, je weet niet hoe het gaat lopen", zegt Van der Staak van de Consumentenbond.

Het kan dus beter, maar ook veel slechter worden. Wat ook invloed heeft op de prijzen, zijn de reserves voor komende winter. Het Russische Gazprom draait de gaskraan naar Nederland bijvoorbeeld dicht, waardoor de reserves in Nederland moeilijker gevuld worden. "We zitten nog niet op 50 procent van die reserves voor komende winter", weet Van Cleef.

Als die reserves inderdaad niet voldoende worden gevuld, moeten we hopen dat het niet al te koud wordt. "Met een strenge winter hebben we dan echt een serieus probleem. Dan kan het zijn dat er partijen zijn die niet meer kunnen leveren."

4. Je eigen karakter

'Er is geen glazen bol', 'niemand weet wat er gaat gebeuren' en: 'er is geen pasklaar antwoord'. Ook de experts in dit artikel weten niet zeker wat de prijs van de energie over een jaar is. En dus is ook de vraag wat te doen, vast of variabel, niet kant en klaar te beantwoorden. Op dit moment heeft 50 procent van de Nederlanders een flexibel contract en de andere helf vast. Goed verdeeld dus.

Je eigen karakter maakt de uiteindelijke beslissing. "Mensen die graag zekerheid hebben, zullen blij zijn met deze keuze", zegt Van der Staak van de Consumentenbond. En Sinie Oskam van Gaslicht.com: "Waar voel jij je prettig bij? De tarieven kunnen komende winter wellicht verder stijgen. Vastzetten kan een serieuze optie zijn, daarmee kies je voor zekerheid. Zeker nu het er op lijkt dat de prijzen komende tijd niet hard zullen gaan dalen."

Maar ja, het kan ook zijn dat de prijzen juist dalen, en dat je met je vaste contract dan net wat meer betaalt dan je buren, die een gokje waagden en wel een variabel contract afsloten. Het kan – we zeggen het nog maar een keer – alle kanten op.

Maar toch. Er is een keus, en dat is fijn zegt Van der Staak: "Het zal een groep mensen rust geven."