Ga naar de inhoud
'Venijnige windstoten'

Storm na storm na storm: waarom we in een bijzondere weersituatie zitten

Stormschade aan een auto. Beeld © ANP

Een unieke situatie in Nederland. We gaan van storm, naar storm, naar storm. "Als het maandag weer zo hard waait, mogen we spreken van een drielingstorm", zegt meteoroloog Maurice Middendorp van Buienradar.

Storm Dudley is nauwelijks het land uit, of Eunice dient zich aan. Die gaat naar verwachting tot veel schade en gevaarlijke situaties zorgen. Het KNMI heeft om die reden code oranje afgegeven.

Eunice brengt windkracht 10 en mogelijk zelfs windkracht 11 langs de kust en zeer zware windstoten tot mogelijk boven de 130 km/uur. 

Ruben
Lees ook:
Ruben weet hoe een storm kan toeslaan: 'Zonder die snoekduik was ik dood'

En daarna zijn we er nog niet vanaf: maandag lijkt er ook weer een storm in de maak. Die draagt de naam Franklin.

Grotere kans

Het snel opvolgen van stormen is zeldzaam, maar niet uniek te noemen. Het KNMI deed ooit onderzoek naar tweelingstormen. Daaruit bleek dat áls er een storm komt, de kans op een tweede storm twee of drie dagen later, best reëel is.

Uit gegevens van het instituut is een aantal clusterstormen te vinden, bijvoorbeeld in november 1928, december 1954, november 1977 en december 1999.

Dat we in deze situatie zitten, komt door de zogeheten straalstroom. Dat is een zeer krachtige wind op ongeveer 10 kilometer hoogte, tussen de warme lucht rondom de evenaar en de koude lucht van de poolgebieden.

Normaal gesproken haalt die snelheden tussen de 100 en 250 km/u. "Maar nu zelfs meer dan 300 km/u", zegt Middendorp.

Temperatuurverschil

Die straalstroom wordt krachtiger naarmate het temperatuurverschil tussen de noordpool en de evenaar groter is.

Middendorp: "Die stroom gaat precies over Nederland heen, en werkt als een motor voor het ontstaan van lagedrukgebieden. En dan is het niet gek dat je meerdere stormen achter elkaar krijgt."

Volgens het laatste klimaatrapport van het KNMI is het niet zo dat klimaatverandering zorgt voor een 'significante verandering' van het aantal stormen en de windkracht waarmee we te maken krijgen.

Bekijk ook: Waarom stormen namen krijgen en kleurcodes

02:13
Het KNMI waarschuwt ons met allerlei codes. Maar wat betekenen die precies? En waarom krijgen stormen een naam? Maurice Middendorp van Buienradar legt uit.

Volgens Meteoroloog Helga van Leur, die jarenlang voor Buienradar werkte en parttime stormchaser is, kan het morgen spannend worden. 

"De spanning zit hem vooral in de modellen, wat zeggen die, en wat gaat de storm daadwerkelijk doen", zegt ze tegen RTL Nieuws. "En de rukwinden eromheen, die zijn het meest gevaarlijk en schadelijk."

Windstoten extreem hard

Die zware windstoten zie je niet elk jaar, als je naar gegevens van het KNMI kijkt.

  • In 2018 werd in Hoek van Holland een windstoot van 144 km/u gemeten.
  • In Vlieland werd in 2013 nog 151 km/u gemeten.
  • In 2002 was er bij IJmuiden een rukwind van 148 km/u.
  • De zwaarste windstoot die ooit door het KNMI werd gemeten was 162 km/h. Dat was op 6 november 1921 in Hoek van Holland.

"Het kan echt venijnig worden morgen", waarschuwt Van Leur. "Houd echt rekening met heftige winstoten. Ik zou zeggen: ga niet naar buiten als het niet moet. Zoek het gevaar niet op. Want de kans is aanwezig dat dakpannen van daken afwaaien, bomen omvallen, of takken afbreken."

Wanneer mag je spreken van storm?

Een storm is een zeer harde wind binnen een grootschalig weersysteem, zoals een lagedrukgebied.

Als de wind minimaal tien minuten lang een gemiddelde snelheid heeft van boven de 75 km/uur, is er sprake van een storm. Het is dan windkracht 9 op de schaal van Beaufort. Voor de benaming 'storm' is bij het KNMI het gemiddelde over 1 uur bepalend. 

Windkracht Snelheid windstoten Gevolgen
9: storm 75-88 km/u Dakpannen, schoorsteenkappen waaien weg, kinderen waaien om
10: zware storm 89-102 km/u Grote schade aan gebouwen, volwassenen waaien om
11: zeer zware storm 103-117 km/u Enorme schade aan bossen
12: orkaan Boven 117 km/u Verwoestingen

N.B. De bovenstaande windkracht volgens Beaufort wordt bepaald uit het gemiddelde van de windsnelheid over 10 minuten.