Het land is weer grotendeels van het slot en dat zorgt voor juichende reacties. Maar aan de versoepelingen kleven ook gevaren. De vlag kan daarom nog niet helemaal uit. Een overzicht van de drie grootste risico's:
1. Besmettingen torenhoog, opnames kunnen weer stijgen
Nu we teugels laten vieren, zal het aantal besmettingen nog verder doorstijgen. We zitten nu rond de 65.000 besmettingen per dag, maar dat kan wel oplopen tot 100.000. Het maximumaantal testen dat de GGD kan uitvoeren, is 150.000 per dag.
Wat dat betekent voor de ziekenhuizen is niet met zekerheid te zeggen. Het RIVM heeft berekend wat het oplopend aantal besmettingen kan doen met ziekenhuis- en ic-opnames, maar houdt daarbij allerlei slagen om de arm. In het slechtste scenario wordt de druk op de zorg groter dan bij de laatste piek van de deltavariant. In die situatie konden de ziekenhuizen het nauwelijks aan. Dat zal betekenen dat we weer met strengere maatregelen te maken kunnen kunnen krijgen.
Volgens deskundigen hangt veel af van hoe we ons de komende tijd gedragen en of we ons aan de basismaatregelen houden. Volgens RIVM-baas Jaap van Dissel is omikron te kort in ons leven om precies te zeggen wat het effect van de torenhoge aantallen besmettingen zal zijn op de ziekenhuisopnames. Maar tot nu toe valt het mee:
2. De gevolgen voor de reguliere zorg
Ziekenhuizen zijn weer langzaamaan begonnen met het inhalen van de eerste uitgestelde zorg. Volgens de laatste schattingen van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) ligt het aantal in te halen operaties in de ziekenhuizen op 130.000 meer dan normaal.
Bij de omikronvariant wordt er vooral een toename van patiënten op de verpleegafdelingen van de ziekenhuizen verwacht en niet zozeer op de ic. Dat is op zich gunstig, zegt Karina Raaijmakers van de NZa. "Op de gewone ziekenhuisafdelingen hebben we veel meer bedden en meer personeel dat we kunnen inzetten."
Het RIVM verwacht een toename van coronapatiënten in de ziekenhuizen, met een piek in de loop van maart. Als die piek te hoog wordt, dreigen planbare operaties van andere patiënten opnieuw te worden uitgesteld. Hoe hoog die toename wordt, is lastig te zeggen. Of de achterstanden in de reguliere zorg echt weer kunnen worden ingehaald, is ook lastig te voorspellen.
3. Grote uitval van personeel in allerlei sectoren
Iedereen die besmet raakt, moet zeven dagen in isolatie. Nauw contact met anderen leidt bovendien tot quarantaines en mogelijk nieuwe besmettingen. Dat zorgt voor veel personeelsuitval in allerlei sectoren. Daarom heeft het kabinet de quarantaineregels versoepeld en zijn er uitzonderingen gekomen voor cruciale beroepen. Maar of dat genoeg is om uitval van personeel te beperken, moet de komende weken blijken.
Het gevolg van de torenhoge besmettingen is nu al te zien in allerlei sectoren. Er valt personeel uit in de hele zorgketen: van huisarts, wijkverpleging en verpleeghuizen tot de ziekenhuiszorg. Dat gebeurt ook al in het onderwijs en de uitval is voelbaar in de kinderopvang en het openbaar vervoer in grote steden. Er vallen nu al ritten uit. Ook bij de stadsreiniging in sommige steden zijn al personeelstekorten.
