De rellen in Rotterdam liepen gisteravond zodanig uit de hand dat de politie gericht heeft geschoten op de relschoppers. Dat de politie gericht schiet, komt maar weinig voor, zegt politiewetenschapper Jaap Timmer. Hij legt uit in welke situaties er geschoten mag worden.
Wat precies de aanleiding was voor de politie om te schieten is nog niet bekend. De Rotterdamse politie laat weten dat agenten zich zodanig in het nauw gedreven voelden dat ze moesten schieten.
Noodweer
Dat is één van de situaties waarin de politie mag schieten, zegt Jaap Timmer tegen RTL Nieuws. "Van agenten verwachten we bij rellen dat ze optreden. Als ze daarbij ernstig in gevaar komen, mogen ze zich verdedigen. Noodweer wordt dat genoemd."
Het ging gisteravond om enkele honderden relschoppers die zwaar vuurwerk afstaken, de politie aanvielen en brandjes stichtten. Verschillende politieauto's gingen in vlammen op. Ook werd een cameraman aangevallen door relschoppers.
Bekijk hier de beelden van het schieten bij de rellen:
In beeld: zo werd er geschoten bij de rellen in Rotterdam
Minst indringende middel
Als het niet om acuut gevaar gaat, mogen agenten ook schieten bij de aanhouding van een verdachte van een geweldsmisdrijf of als hij vuurwapengevaarlijk is.
"De politie moet altijd het minst indringende middel gebruiken. Als het niet met de mond lukt, mogen ze de wapenstok gebruiken, enzovoort", legt Timmer uit.
Daarbij is er ook nog een verschil tussen ME'ers en 'gewone' agenten. "De ME heeft als doel om de openbare orde te handhaven of herstellen. Zij hebben daarvoor andere middelen. Het vuurwapen is daarbij minder snel aan de orde."
Schieten op bovenlichaam
Voor Timmer klinkt noodweer het meest aannemelijk. In dat geval wordt volgens de instructies van de politie geschoten op het bovenlichaam. Als bij een aanhouding wordt geschoten is de instructie om op het onderlichaam of de benen te schieten.
Een eerder geval van noodweer was er bij de strandrellen in Hoek van Holland. Daarbij kwamen agenten in het nauw, waardoor ze hun wapen trokken en hebben geschoten. Er viel daarbij ook een dode.
"Er zijn de afgelopen decennia maar een paar van dit soort gevallen geweest", zegt Timmer. "Een ander voorbeeld zijn de kampioensrellen in 1999, ook in Rotterdam. Daarover is achteraf wel geoordeeld dat het onrechtmatig was."
Rek eruit bij politie
"De relschoppers in Rotterdam achtervolgden de politie met stokken, en agenten werden met stenen bekogeld", zegt Gerrit van de Kamp van politievakbond ACP. "Het was een levensbedreigende situatie met de kans dat als je niks doet, je de kans loopt om dood te gaan."
Volgens Van de Kamp is de rek er ook bij de politie uit. "Collega's zijn woedend, boos en teleurgesteld. Wij hebben het er dagelijks over, dat er een tekort is aan mensen, er veel te veel werk is, het coronabeleid de samenleving spreidt."
