Honderdduizenden basisschoolleerlingen van met name reformatorische scholen lezen gecensureerde lesboeken, blijkt uit onderzoek van NRC. Thema's die gevoelig liggen, zoals kermis, carnaval, make-up en tatoeages, worden vermeden. Deskundigen vinden het niet kunnen en zeggen dat hiermee kinderen tekort wordt gedaan.
Uitgeverijen houden reformatorische scholen graag tevreden, blijkt uit onderzoek van de krant. De vier grootste educatieve uitgeverijen van Nederland - Malmberg, Zwijsen, Noordhoff en ThiemeMeulenhoff - censureren leermethodes voor het basisonderwijs.
Te vermijden
Auteurs en illustratoren van lesmateriaal krijgen de opdracht van de uitgeverijen om 'wereldse' zaken te vermijden. Zoals korte rokjes, tatoeages en het gebruik van 'ruwe termen' als 'stom' en 'kop' in plaats van hoofd.' Ook zijn regenbooggezinnen, sporten op zondag en vrouwelijke predikanten bij uitgeverijen soms taboe.
De evolutieleer is eveneens soms een verboden onderwerp. Dinosaurussen komen in dit soort boeken niet voor. Het gaat om boeken en digitale leermiddelen die honderdduizenden kinderen op allerlei soorten scholen gebruiken.
Richtlijnen
De uitgeverijen hanteren de richtlijnen vooral om streng christelijke scholen niet te verliezen als (potentiële) klant. Via de Stichting voor Leermiddelenontwikkeling Reformatorisch Onderwijs lobbyt het reformatorisch onderwijs bij uitgeverijen voor leermiddelen die aansluiten op de eigen levensvisie.
Ministerie: kwaliteit lesboeken is aan scholen en uitgevers
Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen is niet van plan om gesprekken te organiseren over de inhoud van schoolboeken. Dat is aan de scholen en uitgevers, laat een woordvoerder weten. "Gezien de grondwettelijke vrijheid past het de overheid niet om uitgeverijen voor te schrijven aan welke voorwaarden hun leermiddelen moeten voldoen, of om voor scholen te bepalen welke leermiddelen zij moeten gebruiken."
Het ministerie wijst er wel op dat er wettelijke eisen zijn waar de scholen zich aan moeten houden. Ook zaken die in bepaalde kringen gevoelig liggen, zoals seksualiteit en de evolutietheorie, moeten onderwezen worden. Hier ziet de inspectie op toe.
Door de ingrepen schetsen de leermiddelen een vertekend en verarmd beeld van de realiteit, zeggen acht zelfstandig methodemakers. Zeven andere makers bevestigen de censuur in een online enquête die NRC afnam. De krant is in bezit van documenten die de censuur bevestigen.
De uitgeverijen erkennen het bestaan van richtlijnen, maar onthouden zich verder van commentaar. ThiemeMeulenhoff, Malmberg en Zwijsen zeggen in een reactie zich niet te herkennen in het geschetste beeld.
