Er is in Nederland een groot tekort aan mebendazol: de pilletjes die vooral bij kleine kinderen worden gebruikt die wormpjes in hun ontlasting hebben. Drogisterijen en soms ook apotheken moeten hun klanten met lege handen weer naar huis sturen.
Niet op voorraad. Niet op voorraad. Niet op voorraad. Op alle sites van grote drogisterijen van Nederland staat deze boodschap bij het middel mebendazol. Drogisterijketen Etos laat aan RTL Nieuws weten dat het tekort wordt veroorzaakt doordat de grondstof voor het medicijn niet leverbaar is. "Daarom zijn de tabletten helaas tijdelijk niet voorradig."
Een woordvoerder van de Kruidvat zegt: "Ze zijn zeer beperkt of helemaal niet meer verkrijgbaar in onze filialen. Dit is al een aantal maanden het geval. We vinden het heel vervelend voor de klanten."
Jonge kinderen
Die klanten zijn vooral ouders met jonge kinderen: met dit medicijn worden de wormpjes bestreden die kinderen bijvoorbeeld binnenkrijgen door in de zandbak te spelen (waar kattenpoep in ligt) of door hun ongewassen handen in de mond te stoppen. De wormpjes leven in de darmen en leggen hardnekkige eitjes rond de anus, die veel jeuk veroorzaken. Krijg je de eitjes aan je handen, dan kun je jezelf opnieuw besmetten.
Op Thuisarts.nl staat dat via de handen de eitjes terecht kunnen komen op alles wat die handen aanraken. Denk aan beddengoed, speelgoed, kleding, deurknoppen, kranen.
"Daarom is hygiëne echt het allerbelangrijkste", zegt huisarts Tamara de Weijer. "En als andere gezinsleden ook besmet zijn en veel klachten hebben, kunnen zij het middel ook gebruiken." Een ander middel dan deze pilletjes tegen wormen, is er niet. "Daarom is het ook zo vervelend dat het niet meer verkrijgbaar is."
Niet gevaarlijk
De Weijer benadrukt dat het wormpje niet gevaarlijk is, niet voor kinderen en niet voor volwassenen. Je wordt er ook niet ziek van, en het kán bovendien vanzelf overgaan na vier tot zes weken, mits je jezelf niet besmet en strikt op je hygiëne let. "Maar het is voor kleine kinderen heel vervelend, en heel zielig: die jeuk van de eitjes is gekmakend, vooral 's nachts."
Ze heeft zelf nog geen patiënten in haar spreekkamer gehad die last hadden van het medicijntekort, maar haar collega wel. "Die was héél blij dat na een rondgang toch nog één apotheek ergens een pakje had liggen."
Hoe kan zo'n tekort ontstaan? Apothekersorganisatie KNMP zegt dat dit geen uitzondering is. "De geneesmiddelentekorten in Nederland zijn groot", zegt woordvoerder Dennis Mulkens. "Al jaren. Vorig jaar was er 1480 keer sprake van een tekort, het jaar dáárvoor 1492. Dat is veel."
Zo is er een tijd lang een tekort geweest aan de anticonceptiepil: die was toen amper en op sommige plekken helemaal niet meer te verkrijgen. "Maar het ene tekort is het andere niet", zegt Mulkens. "Voor anticonceptie zijn nog wel andere manieren. Maar het gebeurt soms ook met levensreddende medicijnen, zoals vijf jaar geleden, met het medicijn Thyrax."
Duizenden schildklierpatiënten in Nederland zijn afhankelijk van dat medicijn. Vanwege een verhuizing kon medicijnfabrikant Aspen toen tijdelijk geen Thyrax meer leveren. Patiënten waren toen heel bang en bezorgd, vooral de mensen die een schildklier hadden die helemaal niet meer werkte.
"Gelukkig is dit antiwormmiddel niet levensreddend", zegt Mulkens, "al is het natuurlijk wel heel vervelend als je het nodig hebt."
'Concurrentiegevoelige informatie'
Centrafarm, een van de bedrijven die het medicijn op de markt brengt, laat aan RTL Nieuws weten dat het tekort te maken heeft vanwege een instabiele kwaliteit van de tabletten bij de toenmalige leverancier. "Hierdoor hebben we veel partijen moet afkeuren", zegt een woordvoerder. "We gaan naar een nieuwe leverancier, maar zo’n traject duurt vrij lang."
De 'instabiele kwaliteit' zou niet nadelig zijn geweest voor de gezondheid van de gebruikers van het medicijn, benadrukt de woordvoerder. "De regels voor medicijnen zijn heel streng."
Een woordvoerder van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen laat weten: "De verwachting is dat er in het vierde kwartaal van 2021 weer voldoende voorraad is". Ook de woordvoerder van de Kruidvat heeft deze berichten gekregen: "Er gloort hoop aan de horizon."
En voor de mensen die gék worden van de jeuk: tot die tijd is het middel via de dokter, dus op artsenverklaring, nog wel verkrijgbaar. Dan kan het middel uit het buitenland komen. Volgens de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) is daar tot nu toe één aanvraag over binnengekomen.
