Voor het eerst sinds 2008 is er weer een Surinaamse president in Nederland. De banden waren lange tijd bekoeld, maar worden nu weer aangehaald. "Dit is heel bijzonder. Suriname en Nederland worden na jaren herenigd als het gaat om samenwerking."
President Chan Santokhi spreekt tijdens zijn bezoek met demissionair premier Mark Rutte over die samenwerking. Het bezoek stond eigenlijk voor eerder dit jaar gepland, maar werd uitgesteld vanwege de coronacrisis.
Suriname is dringend op zoek naar landen die handel willen drijven en de broodnodige investeringen willen doen. Ex-president Desi Bouterse liet een lege staatskas achter, en volgens Santokhi een schuld van 2,5 miljard. Suriname heeft te maken met een zware coronacrisis, corruptie, armoede en criminaliteit.
Bekoelde band
Dat de banden zo aangehaald worden, is bijzonder. De samenwerking stond in de afgelopen tien jaar nagenoeg stil, sinds Bouterse aan de macht kwam.
Zo trok Bouterse in 2017 de toestemming in voor de komst van een Nederlandse ambassadeur. En in 2012 riep Nederland zijn ambassadeur zelf terug nadat het Surinaams parlement had besloten dat de Decembermoorden onder de amnestiewet vielen, waardoor Bouterse vrijuit zou gaan. Inmiddels is Bouterse ervoor veroordeeld.
Daarnaast zei voormalig minister Maxime Verhagen in 2010 al dat Bouterse in Nederland alleen welkom is om zijn straf uit te zitten. Bouterse werd in Nederland bij verstek veroordeeld tot 16 jaar cel vanwege zijn betrokkenheid bij een cocaïnetransport.
Maar sinds de verkiezing van Santokhi vorig jaar ontdooit de band. Er zijn ambassadeurs uitgewisseld, ministers bezoeken elkaars landen weer, er wordt gesproken over samenwerking op defensiegebied en Nederland helpt Suriname met het bestrijden van de coronacrisis.
'Fel anti-Nederland'
Surinamedeskundige Dave Ensberg-Kleijkers: "Bouterse was fel anti de voormalig kolonisator. Santokhi reikt de hand richting Nederland. Dat is echt de tegenovergestelde strategie."
De relatie moet opnieuw worden opgebouwd, zegt hij, maar volgens hem is er een goede geschiedenis om op terug te vallen. "De landen worden herenigd als het gaat om samenwerking. Heel fijn dat dat gebeurt."
Santokhi erfde het land in een crisis en hoopt nu op hulp van Nederland bij het oplossen van de problemen. "Het land is moreel, financieel en economisch volledig failliet", zegt Ensberg-Kleijkers.
Toch komt Suriname niet de hand op houden voor geld, zegt hij. "Je moet investeren voor je er iets uit kunt halen. Maar als investering, niet als gift. Het moet een samenwerking zijn op basis van gelijkwaardigheid, geen ontwikkelingssamenwerking."
Hernieuwde relatie
Dat wil ook Nederland. Demissionair premier Mark Rutte sprak tijdens een persconferentie met Santokhi over een 'historisch bezoek' en 'een hernieuwde relatie tussen Nederland en Suriname'. "Beide landen willen weer energie steken in de relatie."
Aanvankelijk heeft Suriname Nederland iets harder nodig dan andersom, zegt hij. "Maar uiteindelijk kan Nederland enorm veel profiteren."
Zo kan de gevonden olie bij de kust voor Suriname interessant zijn voor Nederland en heeft Suriname goud, hout en bauxiet. "Grondstoffen die Nederland goed kan gebruiken voor de eigen economie." Bovendien kan het land aantrekkelijk zijn voor Nederlandse boeren om daar te gaan werken, zegt hij.
Het bezoek is zo belangrijk omdat er meer dan 350.000 Surinaamse Nederlanders in Nederland wonen, zegt Ensberg-Kleijkers. "In Suriname wonen 600.000 mensen. Moet je die verhoudingen kijken. Die landen hebben enorm veel met elkaar te maken, spreken dezelfde taal, hebben veel geschiedenis gedeeld. En het is belangrijk de economische samenwerking aan te halen."
Tijdens het bezoek van Santokhi ontvangt ook de koning hem voor een audiëntie. Morgen staat een gesprek van Santokhi met de Tweede Kamer op de agenda. De Kamer nam begin dit jaar nog een motie aan waarin de wordt gepleit voor een staatsbezoek van de koning dit jaar aan de voormalige kolonie. Dat is ook de droom van Ensberg-Kleijkers. "Dat hij voet aan wal zet in Paramaribo en wordt onthaald als de grote man die hij is."
