Na een tocht van ruim 2000 kilometer langs Australische snelwegen heeft Afghanistan-veteraan Anton Nootenboom (34) vandaag het wereldrecord op blote voeten lopen verbroken. "Een mooi moment", noemt hij het zelf. Maar zijn missie zit er nog lang niet op: er moet nog veel meer aandacht voor mentale problemen komen en hij heeft nog honderden kilometers voor de boeg.
"Het is heel erg moeilijk geweest, het wegdek is afgrijselijk met al dat grind op teer, het lijkt de hel op aarde." Anton windt er geen doekjes om als hij aan RTL Nieuws vertelt over de barre tocht die hij op weg naar dit wereldrecord heeft afgelegd. Maar of hij er ooit aan dacht om de missie op te geven? "Geen seconde."
Doel
De Zeeuw Anton vertrok ruim drie maanden geleden vanuit de Australische stad Cairns richting Sydney. Een tocht van zeker 2600 kilometer op blote voeten, met het doel om de mentale gezondheid van mannen onder de aandacht brengen. Hij loopt voor Ask the mountains en Bevrijd van PTSS, twee Nederlandse organisaties die getraumatiseerde oorlogsveteranen steunen. Daarnaast haalt hij met zijn actie geld op voor suïcidepreventie in Australië.
Dagelijks legt hij tussen de twintig en dertig kilometer af. Dat hij daarnaast een wereldrecord verbreekt is mooi meegenomen.
Dat wereldrecord heeft hij vandaag na ruim 2000 kilometer wandelen net ten zuiden van miljoenenstad Brisbane, in Surfers Paradise, te pakken. Het vorige record werd in 2016 gevestigd door de Ier Eamonn Keaveney, die op blote voeten geld ophaalde voor suïcidepreventie. Anton heeft nog ruim 600 kilometer te gaan voordat hij in zijn woonplaats Sydney aankomt.
De Nederlander besloot er op het laatste moment nog een extra uitdaging aan toe te voegen: hij liep de afgelopen 24 uur aan één stuk door. Of het Guinness Book of World Records dat apart zal vermelden is nog de vraag. "Maar niemand heeft het ooit gedaan, dus het zal wel een wereldrecord zijn."
24 uur aan een stuk
"Eén keer maar nóóit weer", zegt Anton over deze extra uitdaging, want 24 uur lopen is hem niet in de koude kleren gaan zitten. "Het is een van de zwaarste dingen die ik in mijn leven heb gedaan. Dit is een uitputtingsslag: het gebrek aan slaap, mijn lichaam doet pijn, mijn voeten doen echt veel pijn."
Daarnaast moest hij vannacht in het donker lopen – iets wat hem aan alle kanten afgeraden werd. De veteraan liep bij een gebrek aan fatsoenlijke voetpaden namelijk langs de Australische snelweg, tegen de rijrichting in, zodat hij verkeer aan kan zien komen. Maar 's nachts is dat lastiger. "Ik had alleen het lampje van mijn telefoon en op sommige stukken was het wegdek zo smal dat er geen uitwijkmogelijkheden waren."
Spannende momenten
Toen Anton op een brug liep en een vrachtwagen pas op het allerlaatste moment van baan wisselde, kneep hij hem wel even. "Toch komt het uiteindelijk altijd goed. En ik moet gewoon doorgaan." Eerder liet hij zich ook door krokodillen en levensgevaarlijke slangen niet uit de weg slaan.
Anton weet waar hij het allemaal voor doet: niet zozeer voor zichzelf, maar voor alle mannen en in het bijzonder oorlogsveteranen die kampen met mentale problemen. Een onderwerp dat plotseling actueel is door de machtsovername van de taliban in Kabul, na een twintigjarige missie waar ook Nederland aan meedeed.
Drie uitzendingen Afghanistan
Anton werd drie keer uitgezonden naar Afghanistan. Hij ging in 2007, eind 2009 en in 2012 naar het land. Wat er nu in Kabul gebeurt doet hem veel, vertelt hij. "Je wordt in een keer geconfronteerd met die beelden en dat brengt emoties omhoog. Je weet waar de bevolking zich momenteel in bevindt."
Net als iedereen heeft Anton de afgelopen weken de chaos op het vliegveld gevolgd. "Het is afgrijselijk dat mensen zich liever aan een vliegtuig vastklampen dan dat ze onder het bewind van de taliban leven", vertelt hij. "Wij veteranen weten als geen ander hoe het leven in Afghanistan is, maar de angst die miljoenen inwoners voelen onder zo'n regime kunnen we ons in Nederland onmogelijk voorstellen."
Afgrijselijke beelden
De veteraan prijst zichzelf gelukkig dat hij erover kan praten: wat hij in Afghanistan heeft meegemaakt maakt hij bespreekbaar, hij deelt zijn gevoelens, hij zondert zich niet af. "Veel militairen zijn niet in staat erover te praten, het wordt ze te veel."
Al zijn vrienden zijn levend en lichamelijk gezond uit Afghanistan gekomen, maar hij heeft de soms afgrijselijke beelden nog helder op zijn netvlies staan. "Als je zo'n aanslag zoals afgelopen week op het vliegveld van Kabul als militair meemaakt, vergeet je dat nooit meer."
Hij weet dat de taliban jongetjes bomvesten omdoen en op militairen afsturen, dat vrouwen onder het bewind minder rechten hebben dan de geit in het veld en dat jonge meisjes worden uitgehuwelijkt aan talibanstrijders. Maar hij wil vooral benadrukken dat de twintigjarige missie in het land niet voor niets is geweest.
Gevochten voor andermans vrijheid
"Alleen de slechte dingen worden nu naar buiten gebracht, over hoeveel levens, geld en tijd verspild zijn in Afghanistan. Maar wij hebben gevochten voor andermans vrijheid, kinderen een kans gegeven om naar school te gaan en ervoor gezorgd dat vrouwen vrijheid en rechten kregen", benadrukt Anton.
"Tuurlijk is het zuur dat de macht in het land in zo'n korte tijd weer wordt overgenomen. De Afghaanse politie en militairen lijken het uit handen te hebben gegeven."
Plotseling miljoenen Afghanistan-experts
Frustrerend vindt hij het dat Nederland plotseling miljoenen Afghanistan-experts heeft, die allemaal hun zegje klaar hebben over de missie. "Dat maakt het lastig voor oorlogsveteranen, die zich extra onbegrepen voelen", vertelt hij. "Militairen vinden veel steun bij elkaar met een zogenaamde 'buddy check', maar het zou helpen als mensen elkaar ook online in hun waarde laten."
Of hij het nieuws op de voet volgt? "Nu even niet ", geeft hij toe. Het beïnvloedde zijn humeur. Bovendien moet hij zich richten op wat er in zijn eigen leven gebeurt. Het wereldrecord mag Anton dan in zijn zak hebben, hij heeft nog een lange weg te gaan.
Coronavirus
Hoe de tocht verder gaat wordt nog spannend. Binnenkort verlaat hij Queensland en moet hij de grens over naar New South Wales. Die deelstaat zit echter in een strenge lockdown vanwege een oncontroleerbare uitbraak van het coronavirus.
"Het is de vraag of ik er vrij rond kan lopen", zegt Anton. Of hij zijn tocht ondanks dat voortzet? Het antwoord laat zich raden. "Er is nu geen weg meer terug en ik laat me niet stoppen."
