Bijna twee derde van de Nederlanders (64 procent) vindt dat iedereen zelf zou moeten kunnen kiezen met welk coronavaccin hij of zij wordt ingeënt. Dat blijkt uit een enquête van DVJ Insights, in opdracht van RTL Nieuws. Zelf kiezen welk vaccin je krijgt is op dit moment in Nederland niet mogelijk.
Mensen die nog wachten op hun eerste prik zouden dan vooral voor het vaccin van BioNTech/Pfizer kiezen. Het AstraZeneca-vaccin is het minst favoriet. Ook niet zo gek: AstraZeneca wordt vanwege een klein risico op ernstige trombose niet gegeven aan mensen onder de 60.
Weigeren vaccins
Toch zou lang niet iedereen die nog op een prik wacht AstraZeneca weigeren als het nu zou worden aangeboden. Iets minder dan de helft van de ondervraagden, 44 procent, zou dat vaccin weigeren. Bijna een vijfde (19 procent) zou een prik met het Janssen-vaccin weigeren, als dat nu wordt aangeboden. De vaccins van BioNTech/Pfizer en Moderna zouden slechts door 7 procent van de mensen worden geweigerd.
Bijna de helft van de ondervraagden zou geen enkel vaccin weigeren. Toch lijken de zogenaamde RNA-vaccins van BioNTech/Pfizer en Moderna de voorkeur te hebben boven de klassieke vaccins van AstraZeneca en Janssen. De effectiviteit van de vaccins en de mogelijke bijwerkingen spelen daarbij de belangrijkste rol, blijkt uit de enquête.
Naast het AstraZeneca-vaccin kan ook het vaccin van Janssen in uiterst zeldzame gevallen een ernstige vorm van trombose veroorzaken. Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) oordeelde vorige maand dat die mogelijkheid in de bijsluiter opgenomen moest worden, maar benadrukte dat de voordelen van het vaccin zwaarder wegen dan de nadelen.
In Nederland wordt het vaccin van Janssen daarom vooralsnog gewoon ingezet. Mensen uit 1967 en 1968 waren vorige week de eersten die voor een prik met dit vaccin werden uitgenodigd. Toch zijn sommige mensen dus mogelijk huiverig voor dit vaccin vanwege die zeer zeldzame bijwerking.
Maar één prik nodig
Voordeel van het Janssen-vaccin is wel dat er maar één prik nodig is. Voor 15 procent van ondervraagden is het aantal prikken het belangrijkste aspect aan de eventuele keuze voor een vaccin.
Werking van het vaccin
Effectiviteit, de werking van het vaccin, wordt het vaakst genoemd als het belangrijkste aspect. Logisch, we willen natuurlijk wel een vaccin dat ons ook echt goed beschermt. De vaccins van Pfizer en Moderna hebben een effectiviteit van respectievelijk 95 en 94 procent, die van Janssen en AstraZeneca zitten met percentages van 66 en 67 procent een stuk lager.
Maar wat zeggen deze percentages nu eigenlijk? En hoe belangrijk is het eigenlijk dat een vaccin je volledig beschermt tegen ziek worden? In de video hieronder leggen we het uit:
Janssenvaccin effectief: waarom '66 procent bescherming' misleidend is
Het lijkt er niet op dat zelf je vaccin kiezen op korte termijn mogelijk wordt in Nederland. "Op dit moment is het vooral zaak dat we tempo blijven maken en het tempo is het meest gediend bij prikken wat de pot schaft", zegt Minister De Jonge van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
Maar in de toekomst is zelf kiezen wellicht wel mogelijk: "Meer keuzemogelijkheid komt er op enig moment zeker. Als bijvoorbeeld in bepaalde leeftijdsgroepen de vaccinatiegraad wat achter blijft, dan gaan we daar extra achteraan jagen. Nog een aanbod doen met meerdere vaccins, waarbij mensen inderdaad kunnen kiezen", aldus De Jonge. Maar wanneer dat dan zou zijn, is onbekend.
Verantwoording onderzoek DVJ Insights
De steekproef voor dit onderzoek bestond uit ruim 1000 mensen. Dit aantal is groot genoeg voor betrouwbare resultaten. Er is daarnaast gebruikgemaakt van een representatieve steekproef op geslacht, leeftijd, provincie en opleiding. Op basis van deze methode van steekproeftrekking kunnen we stellen dat de uitkomsten de mening van mensen van 18 jaar en ouder representeren, zoals die was op het moment van meten.
Dit onderzoek is uitgevoerd op 26 mei 2021. Tijdens het veldwerk kwam het nieuws dat België mensen onder de 41 jaar voorlopig niet meer gaat vaccineren met Janssen, nadat er een jonge vrouw was overleden nadat ze dat vaccin toegediend had gekregen. Er is gekeken of dit een effect had op de resultaten, maar dit effect was (nog) niet zichtbaar.
