Tientallen winkels hebben boetes tot wel 150.000 euro gekregen omdat ze reclame hebben gemaakt voor coronaproducten zonder zich aan de regels te houden. Een speciaal team van voedselwaakhond NVWA controleerde maandenlang op online reclames. "De boete was ongekend hoog, buiten alle proporties", vindt één van de beboete ondernemers.
De ondernemer runt een gezondheidswinkel in Noord-Brabant. Omdat hij de boete wil aanvechten wil hij niet dat zijn winkel met naam en toenaam wordt genoemd (gegevens zijn wel bekend bij de redactie).
De betreffende winkel kreeg in korte tijd twee boetes op de deurmat. "De laatste was in april: een boete van meer dan 10.000", zegt de ondernemer. "Ongekend hoog. Buiten alle proporties."
Afzender: de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA).
Tweede boete
De winkel had het voedingssupplement resveratrol en vitamine D aangeprezen op hun sociale media-pagina en deze middelen in verband gebracht met corona. En dat mag niet, stelt de NVWA.
"We hadden een linkje geplaatst dat leidde naar een artikel waarin een arts van het UMC Groningen aan het woord was, en stelde dat resveratrol besmetting van corona kan voorkomen."
Niet uit verkeerde bedoelingen
De ondernemer snapt dat er regels zijn in het aanprijzen van middelen. "Maar goede wil wordt niet beloond. We hebben meteen het linkje verwijderd, maar de boete is niet teruggedraaid."
De ondernemer benadrukt: "We doen het niet uit verkeerde bedoelingen, we willen mensen helpen en voorlichten."
Team aan controleurs
Een woordvoerder van de NVWA laat weten dat er vorig jaar lente een speciaal team van controleurs is vrijgemaakt om vier maanden specifiek te controleren op reclames van voedingssupplementen die de suggestie wekken dat ze helpen tegen corona. "We hebben vooral gecontroleerd op online reclames. We hebben daarover ook een publiekswaarschuwing uitgedaan", zegt een woordvoerder van de voedselwaakhond.
In die periode waarin het speciale team extra controleerde, zijn er 62 bedrijven op de vingers getikt. De rest van het jaar waren er gewone controles. Hoeveel boetes er in totaal zijn uitgedeeld, is nog niet bekend. Mogelijk zijn dat er honderden.
Over de Brabantse winkel wil de NVWA-woordvoerder kwijt dat na de eerste boete duidelijk is gewaarschuwd dat medische claims die niet aan de regels voldoen, verwijderd moeten worden.
Voeren de wet uit
Dat de boete zo hoog is, is de wet. "Iedereen die levensmiddelen verkoopt wordt geacht om op de hoogte te zijn van die regels. We kijken bij de boete altijd naar de omstandigheden en de grootte van het bedrijf."
De regels slaan door en het is onduidelijk wat wel en niet mag, vindt de Brabantse ondernemer. Hij klopte ook aan bij de Keuringsraad voor advies. "Zodat we beter weten wat wel en niet mag. Dat advies kostte ons ook weer enkele duizenden euro's."
Bedragen tot wel 150.000 euro
Volgens de Keuringsraad, een onafhankelijke raad die adviseert en de regels controleert, kunnen de boetes oplopen tot 150.000 euro. "Dat zijn inderdaad flinke bedragen, maar dat is de wet. Er wordt beboet volgens de geneesmiddelenwet", zegt Clarinca van Assen namens de Keuringsraad.
Elke toespeling dat een middel helpt of zou kunnen helpen tegen corona, mag niet als dat niet wetenschappelijk is bewezen, zegt Van Assen. "Zodra je het wel doet, ben je dus strafbaar." Het komt zelfs voor dat winkels die heel vaak in overtreding zijn gegaan, failliet gaan vanwege de hoge boetes. "Al is dat een uitzondering. Vaak wordt er wel rekening gehouden met de bedrijfsomstandigheden."
Er bestaat de mogelijkheid om in beroep te gaan, benadrukt de woordvoerder van de NVWA. De ondernemer overweegt dat nu ook doen.
