Met de benoeming van Anja Schouten als burgemeester van Alkmaar staat binnenkort in welgeteld 102 van de 355 Nederlandse gemeentes een vrouw aan het roer. Dat is een record. "Niet gek", zegt Hilde Westera, woordvoerder van het Nederlands Genootschap van Burgemeesters.
"Al veel langer is er veel aandacht voor diversiteit", zegt Westera. "Niet alleen voor meer vrouwen in het openbaar bestuur, maar ook voor mensen met een migratieachtergrond. Dat merken wij ook."
Drempel verlagen
Het Nederlands Genootschap van Burgemeesters heeft samen met het ministerie van Binnenlandse Zaken een programma ontwikkeld om de drempel te verlagen voor geïnteresseerden in het burgemeestersambt. "De meeste burgemeesters zijn ook wethouder geweest van hun gemeente. Dit traject geeft zij-instromers, partijloze kandidaten en anderen de kans om zich te oriënteren op het vak."
Door drie kleine meeloopstages te doen en mee te kijken met ervaren burgemeesters krijgen de kandidaten een beter idee van het ambt, legt Westera uit. "Je kunt dan kijken of het vak bij jou past en wat je ervan vindt. Dat is een mooie kans."
In 2019 zei demissionair minister van Binnenlandse Zaken Kajsa Ollongren over vrouwelijke burgemeesters nog: "De trend is omhoog en ik vind dat mooi, maar het mogen er best wat meer zijn wat mij betreft. Er moet wat te kiezen zijn, en als vrouwen niet solliciteren, dan lukt het nooit."
Dagelijkse update
Wil jij iedere middag een selectie van het belangrijkste nieuws en de opvallendste verhalen in je mail? Meld je dan nu aan voor de dagelijkse update.
Daarmee is Westera het eens. Ze ziet dat een meekijkklasje zoals dat van hen voor meer diversiteit kan zorgen. Iris Meerts, sins 2019 burgemeester van Wijk bij Duurstede, heeft ook meegedaan aan het oriëntatieprogramma. "Het had veel langer geduurd om burgemeester te worden als ik het alleen had moeten doen", zegt Meerts. "Ik wil al mijn hele leven burgemeester worden, maar ik heb niet zoveel bestuurlijke ervaring."
Frisse wind
Pas bij de tweede keer solliciteren is zij het geworden. "Ik wist dat de gemeente Wijk bij Duurstede verandering en een frisse wind wilde, dus besloot ik daar te solliciteren. De eerste keer viel ik in de eindfase af en daarna werd ik op de hoogte gebracht van het oriëntatieprogramma. Vooral de simulatie van gemeenteraadsvergaderingen en oefeningen van noodsituaties waren heel leerzaam."
Meisjesdroom
Na afloop van haar deelname deed Meerts nog een gooi naar het burgemeesterschap – deze keer met succes. "Alle gesprekken gingen goed en ik wist dat ik bij de laatste twee kandidaten zat. Op de avond van de benoeming ging ik een rondje hardlopen omdat ik de spanning niet trok." Haar nieuwe baan was een meisjesdroom die uitkwam, zegt ze. "Het werk is net zo leuk als ik me had voorgesteld. En de gemeente ook."
