Het had een extraatje moeten zijn, maar duizenden zorgmedewerkers die dachten dat ze de zorgbonus zouden krijgen, grepen ernaast. De overheid stelde slechts een paar eisen op, maar die zijn zo ruim dat werkgevers zelf moesten invullen wie recht had op de bonus en wie niet. En dat leidt tot willekeur, onbegrip en scheve gezichten.
De hele Tweede Kamer was vorig jaar voor het plan van de zorgbonus, als gebaar naar de zorgmedewerkers die de eerste coronaperiode in de frontlinie hadden gestaan.
Er kwamen vanuit het ministerie drie eisen: je moet in de zorg hebben gewerkt tussen 1 maart en 1 september, je moet hebben bijgedragen aan de strijd tegen Covid-19 en je mag niet meer verdienen dan twee keer modaal (73.000 euro bruto).
Werkgever aan zet
Het was aan de werkgever om te beoordelen welke zorgmedewerker aan de eisen voldoet. De werkgevers maakten daarin verschillende keuzes. Dat leidt tot willekeur en scheve gezichten op de werkvloer.
Meer dan 5000 zorgmedewerkers trokken aan de bel bij het meldpunt Zorgbonusgemist.nl. Van zeker 3944 kwam naar voren dat zij aan alle eisen van de overheid hebben voldaan. Maar zij kregen van hun werkgever te horen dat hun bonus toch niet doorging. Het gaat om onder andere medewerkers in de thuiszorg, de gehandicaptenzorg, apotheken of verpleeghuizen.
Regeling onduidelijk
"Wat er met die zorgbonus fout is gegaan, is dat het ministerie eigenlijk te snel een te onduidelijke regeling heeft gepresenteerd", zegt Anneke Westerlaken van CNV. "Waardoor de werkgever bepaalde wie de zorgbonus nou wel en wie niet kreeg. Sommige werkgevers vroegen de bonus voor al hun personeel aan, anderen deden dat niet. Dat zorgt voor scheve gezichten."
"Die regels zijn superonduidelijk", zegt Westerlaken. "Waardoor werkgevers ook heel anders met die bonus omgaan. En zo kan iemand die precies hetzelfde werk doet bij werkgever A wel de bonus krijgen en iemand bij werkgever B niet."
'Zo veel vragen over zorgbonus'
Lex Tabak is oprichter van het meldpunt Zorgbonusgemist.nl en ontfermt zich voor zijn werk over zzp'ers in de zorg. Eind vorig jaar kreeg hij door dat het probleem met de zorgbonus bij flexkrachten en mensen die gedetacheerd waren speelde.
"Daarop ben ik in februari het meldpunt gestart. Toen bleek dat ook heel veel zorgverleners in vaste dienst problemen hadden met hun werkgever." Dat baart hem zorgen. "Hoe zorgen die werkgevers dan voor hun medewerkers? Het lukt een aantal werkgevers dus niet om een geschenk uit de samenleving over te brengen."
Volgens Tabak had de zorgbonus beter via het ministerie kunnen lopen. "Het had per individuele zorgmedewerker moeten gaan, bijvoorbeeld via een BSN-nummer. Dan was dit niet zo scheef verdeeld."
Veel reacties
RTL Nieuws mocht deze dataset inzien. Daarnaast deden we een oproep waarna meer dan vijftig zorgmedewerkers opnieuw hun verhaal deelden. We spraken vervolgens nog uitgebreid met zestien van hen.
Deze mensen liepen zorgbonus mis: 'Frustrerend'
Wat kwamen we tegen?
- Een werkgever wil dat iemand per se de hele periode heeft gewerkt, maar het contract loopt drie weken voor 1 september af.
- Iemand wisselt van baan in deze periode, maar werkt wel de hele tijd in de zorg. Beide werkgevers vragen geen bonus aan.
- De werkgever stelt een uren-eis, iemand wordt ziek en komt daardoor een paar uur tekort.
- Een zorgteam houdt met veel moeite Covid buiten de deur, maar heeft daardoor volgens de werkgever niet met Covid te maken gehad
- Veel zzp'ers of medewerkers die gedetacheerd waren vielen buiten de boot. Daarover schreef RTL Nieuws al eerder.
CNV herkent de verhalen: "Er werken soms mensen in hetzelfde team, maar de een werkt via een detacheringsbureau en de andere is in dienst. De een krijgt de bonus niet, de ander wel. Of mensen die van werkgever zijn gewisseld, waardoor beide werkgevers de bonus niet hebben aangevraagd. Er zijn ook mensen die ziek zijn geweest of waarvan de werkgever zegt dat ze niet genoeg uren hebben gewerkt. En we horen veel verhalen van zorgmedewerkers die niet begrepen waarom zij de bonus wel krijgen en andere collega's niet."
Miljarden extra
Dat er massaal zorgbonussen zijn aangevraagd, werd vorig jaar al duidelijk. Het kabinet moest er onverhoopt minstens 1,4 miljard extra voor uittrekken. En toch heeft lang niet elke zorgmedewerker die 1000 euro gekregen.
"Wij horen dat de meeste mensen de bonus terecht hebben gekregen en daar blij mee zijn. Maar wij horen ook dat de bonus voor heel veel onrust en heel veel scheve gezichten heeft gezorgd. Het was heel lang onduidelijk en daarna heel willekeurig", aldus Anneke Westerlaken van CNV.
Werkgever beslist
Het ministerie laat weten dat de werkgever inderdaad beoordeelt wie de bonus krijgt "De beoordeling van de vraag of er een uitzonderlijke prestatie is verricht in de strijd tegen COVID-19 is aan de werkgever. Dit uitgangspunt is bewust gekozen, omdat de werkgever het beste zicht heeft op de werkvloer. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft dat zicht niet."
RTL Nieuws vroeg aan verschillende werkgevers om toelichting bij dit onderzoek. Zij geven aan de bonus naar eer en geweten te hebben verstrekt. Eén werkgever gaat opnieuw met hun werknemer in gesprek over de mogelijkheden.
Het kabinet heeft een tweede zorgbonus beloofd, van 500 euro. De Tweede Kamer wordt binnenkort geïnformeerd over hoe die eruit komt te zien.
Werk je in de zorg en is er bij jou ook iets niet goed gegaan rondom de zorgbonus of corona? Mail je verhaal naar caroline.van.soelen@rtl.nl. Dat kan ook anoniem. Wij zullen vertrouwelijk omgaan met deze informatie.
Wat kwam er uit het onderzoek van Zorgbonusgemist?
- 5000 zorgmedewerkers meldden zich, waarvan 3944 aangeven aan alle drie de eisen van het ministerie te voldoen
- Meer dan de helft van de respondenten is in loondienst bij een zorgorganisatie
- 58 procent van de respondenten geeft aan dat de zorgbonus voor hen niet is aangevraagd, 18 procent weet niet of de bonus is aangevraagd. Voor de rest is de bonus aangevraagd, maar hebben zij die in de meeste gevallen nog niet ontvangen.
- Redenen die genoemd worden in het onderzoek: de zorgorganisatie is van mening dat de medewerker er geen recht op had, de organisatie wilde geen bonus aanvragen of het is onbekend waarom er geen bonus is aangevraagd.
Bron: Zorgbonusgemist.nl
